Türk dönemi Komana Antik Kenti'ndeki (12-14. yy.) koyun ve keçi ossa metacarpalıa ile ossa metatarsalıa kemiklerinin osteometrik olarak incelenmesi
Osteometric examination of sheep and goat ossa metacarpalia and ossa metatarsalia bones in Komana Ancient City (12-14 century) in the Turkish period
- Tez No: 683595
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BURCU ONUK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Anatomi, Arkeoloji, Anatomy, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Anatomi (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Anatomi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Bu çalışma ile Türk Dönemi Komana Antik kenti'ndeki koyun ve keçi metapodiumlarının osteometrik olarak incelenmesi ve bu dönem hakkında bilgi edinmek amaçlandı. Araştırmada 2014-2017 Komana kazısından çıkarılan, koyun ve keçiye ait toplamda 480 adet metapodial kemik fragmanı incelendi. Kemik fragmanlarının 263 tanesi ossa metacarpalia ve 217 tanesi ossa metatarsalia olarak tanımlandı. Makroskobik olarak incelenen kemiklerden morfometrik ölçümler alınarak morfometrik hesaplamalar ile istatistiksel analizler yapıldı. Bu kemik fragmanların 173 adetinin keçi'ye, 177 adetinin ise koyuna ait olduğu saptandı. Bunun dışında kalan 130 adet kemik fragmanda tür ayırt edilemedi. Kemik fragmanları üzerinde makroskobik incelemeler sonucunda 65 adetinin üzerinde kasaplık aktivitesi gözlendi. Ayrıca bazı kemik fragmanları üzerinde patolojik bulgular ile arkeolojide işlenmiş olarak tanımlanan yani insanın günlük hayatta kullanımına maruz kalarak oluşan izler belirlendi. Bu çalışmada metapodiumlarda ölçüm için kullanılan DEM, DEL, DIL, DIM, Bp, GL, Bd parametrelerinin literatürde de bahsedildiği gibi tür tayininde kullanılabileceği doğrulandı. Bu çalışma ile metapodiumlardan alınan ölçümlerle elde ettiğimiz tahmini omuz yükseklikleri koyun için ortalama 59,24 cm, keçi için ise 64,31 cm belirlendi. Çalışmada en düşük ve en yüksek %CV değerinin koyun metacarpus'unda GL (%CV 5,96) ve DEL (CV % 10,12), metatarsusunda ise Dp (%CV 3,09) ve SD (CV% 9,69) olarak saptandı. Keçi'de ise en düşük ve en yüksek %CV değeri metacarpal kemiklerinde GL (CV % 5,1) ve Bp (CV% 12,32) metatarsal kemik grubunda ise DIM (CV%5,23) ve Dp'de (CV%11,94) olarak hesaplandı. Sonuç olarak bu çalışma ile Komana Antik kenti hayvanlarının görsel morfolojisi hakkında bilgi sahibi olmamız sağlanmıştır. Omuz yüksekliklerine bakılarak Türk Dönemi Komana Antik kenti koyunlarının Doğu Anadoluda yaşayan Urartu-Demir çağı koyunları ve Roma Dönemi Akdeniz'de yaşayan koyunlara benzer omuz yüksekliğine sahip küçük hayvanlar olduğu, keçilerinin ise Bizans Dönemi keçileri ile modern dönem keçileri olan Kilis ile Anadolu keçisine benzer orta boy hayvanlar oldukları belirlendi.
Özet (Çeviri)
With this study, it was aimed to examine the sheep and goat metapodiums in the ancient city of Komana in the Turkish Period, osteometrically and to obtain information about this period. In the research, a total of 480 metapodial bone fragments belonging to sheep and goats extracted from the 2014-2017 Komana excavation were examined. Of the bone fragments, 263 were identified as ossa metacarpalia and 217 as ossa metatarsalia. Morphometric measurements were taken from the macroscopically examined bones and statistical analyzes were performed with morphometric calculations. It was determined that 173 of these bone fragments belong to goats and 177 of them belong to sheep. Other than that, the species could not be differentiated in 130 bone fragments. As a result of macroscopic examinations on bone fragments, more than 65 butchery activities were observed. In addition, pathological findings on some bone fragments and traces formed by exposure to human use in daily life, which are defined as processed in archeology, were determined. In this study, it was confirmed that DEM, DEL, DIL, DIM, Bp, GL, Bd parameters used for measurement in metapodiums can be used in species determination as mentioned in the literature. With this study, the estimated shoulder heights we obtained from the measurements taken from the metapodiums were determined as an average of 59.24 cm for sheep and 64.31 cm for goats. In the study, the lowest and highest CV% values were GL (CV 5.96%) and DEL (CV 10.12%) in sheep metacarpus, Dp (CV 3.09%) and SD (CV% 9.69) in the metatarsus was determined. In goat, the lowest and highest CV% values were found in GL (CV 5.1%) and Bp (CV 12.32%) in metacarpal bones and in DIM (CV 5.23%) and Dp (CV% 11.94) in the metatarsal bone group. As a result, with this study, we have been informed about the visual morphology of the animals of the ancient city of Komana. Looking at the shoulder heights, the sheep of the Turkish Period Komana Ancient City are small sized animals similar to the Urartu-Iron Age sheep living in Eastern Anatolia and the sheep living in the Mediterranean in the Roman Period, while the goats are medium sized animals similar to the Byzantine Period goats and the modern period goats in Kilis and Anatolian goats.
Benzer Tezler
- Türk basınına göre Atatürk'ün İstanbul'daki faaliyetleri (01 Temmuz 1927-10 Kasım 1938)
Atatürk's activities in Istanbul, according to the Turkish media (1 July 1927-10 November 1938)
HALUK ÇAĞLAR
Doktora
Türkçe
2011
Türk İnkılap TarihiMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHDETTİN ENGİN
- Komana Anadolu Selçuklu Çağı seramikleri
Komana Anatolia Seljuks era ceramics
YUNUS EMRE KARASU
Doktora
Türkçe
2020
ArkeolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURŞEN ÖZKUL FINDIK
- Erken Cumhuriyet Dönemi'ne ait bir kitap taslağı: Tokat kent tarihi çalışmaları Tokat müzesi örneği
A draft book on urban history of a city in the early Republican Period: Tokat's historical studies Tokat museum's example
ÇİĞDEM BİLGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYGÜL AĞIR
- Son 20 yılda Türk heykel sanatımızdaki gelişmenin değerlendirilmesi (1974-94 dönemi)
Başlık çevirisi yok
NEVZAT ATALAY
Doktora
Türkçe
1994
Güzel Sanatlarİstanbul ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TARCAN YILMAZ
- Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Ana Bilim Dalında Türk halk ezgilerinin kemana uyarlanmasının keman eğitimi yoluyla müzik öğretmenliği eğitimine yansıyabilirliği
The Reflectibility of the adaptation of the Turkish folk tunes through violin training of the education of music teachers in Music Education Program of Faculty of Education of Abant İzzet Baysal University
UĞUR ALPAGUT