Geri Dön

Katarakt cerrahisinin yaşam kalitesi ve maliyet sonuçlarının değerlendirilmesi

Evaluation of quality of life and cost outcomes of cataract surgery

  1. Tez No: 686331
  2. Yazar: DEMET GÖKMEN KAVAK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. YASEMİN AKBULUT
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Sağlık Kurumları Yönetimi, Sağlık Yönetimi, Health Care Management, Healthcare Management
  6. Anahtar Kelimeler: Katarakt Cerrahisi, Sağlık Kurumları Yönetimi, Sağlık Politikası, Sağlık Sonuçları, Cataract Surgery, Health Outcomes, Health Policy, Healthcare Management
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sağlık Kurumları Yönetimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 231

Özet

Katarakt Cerrahisinin Yaşam Kalitesi ve Maliyet Sonuçlarının Değerlendirilmesi Bu çalışma, katarakt cerrahisi uygulanan hastalara yönelik, sosyo-demografik, klinik, ameliyat, hizmet sunucu ve tedavi görülen klinik türü özelliklerini ortaya koymak, katarakt cerrahisi öncesi ve sonrası sağlıkla ilişkili yaşam kalitesini belirlemek, katarakt cerrahisinin maliyetini hesaplamak, sosyo-demografik, klinik, ameliyat, hizmet sunucu ve tedavi görülen klinik türü özellikleri ve maliyet ile sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın evrenini Ankara Ulucanlar Göz Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde, 2018 yılında katarakt cerrahisi uygulanan hastalar oluşturmaktadır. Örneklem büyüklüğü 363 hasta olarak hesaplanmış, amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak, Mangione (2000) tarafından geliştirilen ve Türkçe adaptasyonu Toprak ve ark. (2005) tarafından yapılan“Amerika Ulusal Göz Enstitüsü Görme İşlevleri Anketi (NEI VFQ-25)”ile hasta dosyaları ve hastane bilgi sistemi kullanılmıştır. Verilerin analizinde Wilcoxon İşaretli Sıralar testi, Kruskal Wallis H testi, Mann Whitney U testi ve çok değişkenli doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda hastaların ameliyat öncesi yaşam kalitesi bileşik puan ortalaması 82,77±11,89 olarak bulunmuştur. Ameliyat öncesi yaşam kalitesi ile hastaların öğrenim durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunduğu saptanmıştır. Ortaöğretim öğrenim düzeyine sahip hastaların ameliyat öncesi yaşam kalitesi, okuryazar olmayan hastalara kıyasla daha yüksektir (β=0,161; p=0,032). Buna göre hastaların öğrenim düzeyi arttıkça ameliyat öncesi yaşam kalitesi artmaktadır. Hastaların ameliyat öncesi görme keskinliği (β=0,153; p=0,004) ameliyat öncesi yaşam kalitesini pozitif yönde etkilemekte, görme keskinliği yüksek olan hastaların ameliyat öncesi yaşam kalitesi de daha yüksek bulunmuştur. Hastaların ameliyat sonrası yaşam kalitesi bileşik puan ortalaması (96,02±5,56), ameliyat öncesi yaşam kalitesi puan ortalamasına göre (82,77±11,89) daha yüksektir. Ameliyat sonrası yaşam kalitesi değişimi ise ortalama 13,24 (±12,84) puan değerinde istatistiksel olarak anlamlı bir artış göstermektedir. Hastaların katarakt ameliyatı sonrası genel sağlık, genel görme, yakın görme, uzak görme, sosyal işlevsellik, akıl sağlığı, rol güçlükleri, bağımlılık, araç sürme, renkli görüş, çevresel görme aktiviteleri ile yaşam kalitesi puan ortalamaları, ameliyat öncesi puan ortalamalarına kıyasla istatistiksel olarak anlamlı ve daha yüksektir. Hastaların yaş, cinsiyet, öğrenim durumu ve gelir durumu ile ameliyat sonrası yaşam kalitesi değişimi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Ameliyat öncesi görme keskinliği, ameliyat öncesi refraksiyon, ameliyat öncesi oküler tansiyon, katarakt tipi, anestezi türü, ameliyat süresi, operatörün yaşı, operatörün cinsiyeti ve operatörün akademik unvanı ile ameliyat sonrası yaşam kalitesi değişimi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Ameliyat sonrası yaşam kalitesi değişimi ile hastaların tedavi gördükleri klinik türleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Katarakt cerrahisi ortalama toplam maliyeti 696,31 TL olarak hesaplanmıştır. Bu tutar, SGK (2018) tarafından SUT kapsamında belirlenen“fakoemülsüfikasyon ve intraoküler lens implantasyonu”paket fiyatının (435 TL) üstündedir. Katarakt cerrahisi toplam maliyetinin en büyük bölümünü“işlem maliyeti”(439,41 TL), en düşük bölümünü ise“ilaç maliyeti (17,07 TL)”oluşturmaktadır. Sarf malzeme maliyeti ikinci sırada (190,70 TL), yatak maliyeti (49,95 TL) üçüncü sırada yer almaktadır. Katarakt cerrahisi toplam maliyeti ile hastaların yaşı arasında istatistiksel olarak negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur (β=-0,152; p=0,005). Buna göre, hastaların yaşı arttıkça toplam maliyet azalmaktadır. Hastaların cinsiyeti, öğrenim durumu ve gelir durumu ile katarakt cerrahisi toplam maliyeti arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Katarakt cerrahisi toplam maliyeti ile hastaların klinik, ameliyat ve hizmet sunucu özellikleri (ameliyat öncesi görme keskinliği, ameliyat öncesi refraksiyon, ameliyat öncesi oküler tansiyon, katarakt tipi, anestezi türü, ameliyat süresi, operatörün yaşı, operatörün cinsiyeti, operatörün akademik unvanı) arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Katarakt cerrahisi toplam maliyeti ile hastaların tedavi gördükleri klinik türleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunduğu saptanmıştır. Klinik 4'te tedavi olma durumu (β=0,131; p=0,018), Klinik 3'te tedavi görme durumuna göre, katarakt cerrahisi toplam maliyetini pozitif yönde etkilemektedir. Hastaların katarakt cerrahisi toplam maliyeti ile ameliyat sonrası yaşam kalitesi değişimi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Araştırma sonucunda, katarakt cerrahisi hastalarının ameliyat öncesi ve ameliyat sonrası yaşam kalitesinin ölçülmesinin, ameliyata uygunluğun belirlenmesi ve ameliyatın etkinliğinin izlenmesi açısından yararlı bilgiler sağladığı, rutin hasta izlem sürecine dâhil edilmesi önerilebilir. Katarakt cerrahisi SGK paket fiyat uygulamasının gözden geçirilmesi, katarakt cerrahisi maliyetlerinin kanıta dayalı olarak belirlenmesi önerilebilir. Katarakt cerrahisi maliyetleri ile yaşam kalitesi değişimi arasındaki ilişkinin birden fazla kurumda, hastalığa özgü ilk muayene, ameliyat sonrası kontroller gibi tüm süreçleri kapsayan, özel ve kamu sektörünün karşılaştırmalı olarak değerlendirildiği, hastaların yaşam kalitesini artırmada hangi tür harcamaların en etkili olduğu ve hangi tür harcamaların israfı temsil ettiği gibi konular dikkate alınarak araştırılması önerilebilir. Türkiye'de sağlık turizmine yönelik yürütülen çalışmalarda katarakt cerrahisinin öncelikli hizmet alanları arasında olması desteklenebilir. Bu araştırmada katarakt cerrahisine yönelik yaşam kalitesi, klinik ve maliyet sonuçlarının bütüncül bir yaklaşımla değerlendirilmesi, hizmet sunucular tarafından bu yaklaşımın benimsenerek, sonuçların ölçülmesi ve kanıta dayalı kararlar alınmasını sağlayabilir.

Özet (Çeviri)

SUMMARY Evaluation of Quality of Life and Cost Outcomes of Cataract Surgery This study aims to reveal socio-demographic, clinical and surgical characteristics, and the features of service provider and type of the clinic where treatment was given for patients having undergone cataract surgery to determine their preoperative and post-operative health-related quality of life for cataract surgery, to calculate the cost of cataract surgery, and to examine the relation among socio-demographic, clinical and surgical characteristics, and features of service provider, type of the clinic where treatment was given, the cost and health-related quality of life. The target population of the study who are the patients underwent cataract surgery in Ankara Ulucanlar Eye Training and Research Hospital in 2018. Sample size was calculated as 363 patients by means of purposeful sampling method. As a data collection tool, we used“America's National Eye Institute Visual Function Questionnaire (NEI-VFQ 25)”developed by Mangione (2000) and adapted to Turkish by Toprak, Eser, Guler, Baser and Mayali (2005) as well as patient files and patient record system. In the analysis of the data, Wilcoxon Signed-Rank Test, Kruskal-Wallis H Test, Mann-Whitney U Test and multivariate linear regression analysis were applied. As a result of the study, the average composite score of patients' preoperative quality of life was found to be 82.77 ± 11.89. It was determined that there was a statistically significant relation between the preoperative quality of life and the education level of the patients. The patients' preoperative quality of life with secondary education was higher than those of illiterate patients (β=0.161; p=0.032). Accordingly, the higher patients' educational level got, the better their preoperative quality of life became. Preoperative visual acuity of the patients (β=0.153; p=0.004) positively affects the preoperative quality of life, and patients with high visual acuity was found to have higher preoperative quality of life. The average composite score of the patients' postoperative quality of life (96.02±5.56) was higher compared to the average score of their preoperative quality of life (82.77±11.89). The change in their postoperative quality of life shows a statistically remarkable increase of 13.24 (±12.84) on average. The average scores of general health, general vision, near and far vision, social functionality, mental health, role difficulties, addiction, driving, colour vision, peripheral vision activities and quality of life of the patients after cataract surgery appeared to be statistically significant and higher in comparison to their preoperative average scores. There was no statistically substantial relation among the age, gender, educational level and income status of the patients and the change in the postoperative quality of life. No statistically considerable relation among preoperative visual acuity, preoperative refraction, preoperative ocular hypertension, cataract type, anaesthesia type, duration of the surgery, surgeon's age, gender and academic title, and change in postoperative quality of life. No statistically notable relation was observed between the change in the postoperative quality of life and the type of clinic where the treatment was given. The average total cost of cataract surgery was ascertained to be 696.31 TL. This amount is higher than the package price of“phacoemulsification and intraocular lens implantation”(435 TL) determined within the scope of Health Application Communiqué by SSI (2018). The largest part of the cataract surgery was composed of the“procedure cost”(439.41 TL) and the lowest part was“the drug cost”(17.07 TL). Consumables cost ranked in the second place (190.70 TL), and bed day cost (49.95 TL) was in the third rank. A statistically negative and significant correlation was found between the total cost of cataract surgery and the age of the patients (β=-0.152; p=0.005). Correspondingly, the age of the patients increases, whereas the total cost decreases. On the other hand, there was no statistically remarkable relation among the gender, educational level and income status of the patients, and the total cost of cataract surgery. Moreover, we did not observe any statistically noticeable relations between the total cost of cataract surgery and the clinical, surgical, and service provider characteristics of the patients (preoperative visual acuity, preoperative refraction, preoperative ocular hypertension, cataract type, anaesthesia type, duration of surgery, surgeon's age, gender, academic title). It was determined that there was a statistically striking relation between the total cost of cataract surgery and the types of clinics where treatment was given. Being treated in Clinic 4 (β=0.131; p=0.018) positively contributed to the total cost of cataract surgery compared to being treated in Clinic 3. There was no statistically important relationship between the total cost of cataract surgery and the change in patients' postoperative quality of life. As a result of the study, it may be suggested that measuring cataract surgery patients' the preoperative and postoperative quality of life should be included in the routine patient follow-up process, as it provides useful information in terms of determining the suitability for surgery and monitoring the effectiveness of the surgery. It may also be recommended to review the SSI package price application for cataract surgery and to determine the costs of cataract surgery based on evidence. We may suggest carrying out a research on relation between cataract surgery costs and change in quality of life taking into consideration the issues covering all processes such as disease-specific initial examination in more than one institution, post-operative controls, where private and public sector comparatively evaluated, what types of expenditures are most effective in improving the patients' quality of life, and what types of expenditures represent waste. It can be supported that cataract surgery is among the priority service in the studies carried out for health tourism in Turkey. In this study, the evaluation of quality of life, clinical and cost results for cataract surgery with a holistic approach may enable the service providers to adopt this approach, to measure the results and to make evidence-based decisions.

Benzer Tezler

  1. Katarakt cerrahisinin görme fonksiyonu ve yaşam kalitesine etkisi

    Başlık çevirisi yok

    AFŞİN CELAL

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Göz HastalıklarıSelçuk Üniversitesi

    Göz Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. NAZMİ ZENGİN

  2. Kataraktlı hastalarda operasyon öncesi ve sonrası yaşam kalitesinin değerlendirilmesi

    Evaluation of Quality of Life in Cataract Patients Prior and After Surgery

    ALİYE ERTÖR

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Aile Hekimliğiİstanbul Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FİKRET SİPAHİOĞLU

  3. Yaş tip yaşa bağlı maküla dejenerasyonu olan hastalarda fakoemülsifikasyon cerrahisinin etkilerinin optik koherens tomografi - Anjiografi ile değerlendirilmesi

    Evaluation of the effects of phacoemulsification surgery with optical coherence tomography - Angiography in patients with neovascular age-related macular degeneration

    EYÜP ERKAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Göz HastalıklarıYozgat Bozok Üniversitesi

    Göz Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SERAY ASLAN BAYHAN

  4. Yaşa bağlı makula dejeneresansı olgularında 'IOL-vıp revolution' teleskopik intraokuler lens implantasyonu sonuçları

    The efficacy of Iol-vip revolution' telescopic intraocular lens implantation in age-related macular degeneration cases with senile cataract

    MEDİNE YILMAZ DAĞ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Göz HastalıklarıEge Üniversitesi

    Göz Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FİLİZ AFRASHİ

  5. Katarakt cerrahisinde kullanılan torik göziçi lesnlerin astigmatik düzeltici etkisi ve hastaların yaşam kalitesi üzerine olan etkilerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of astigmatic corrective effect of toric intraocular lenses used in cataract surgery and their impact on patients' quality of life

    ÖZKAN ÖNAL

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Göz HastalıklarıEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Göz Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜSNÜ HİKMET BAŞMAK