Urfa'da Mevlevîlik ve Mevlevîler
Mevlevi and Mevlevîs in Urfa
- Tez No: 687147
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULVAHAP YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Dhikr, Order, Sema, Sheik, Disciple, Cult leader, Maqam, Mevlevi, Music, Sufi, Postniche, Dervish
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasavvuf Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Mevlânâ Celâleddîn Rûmî ile bilinen Mevleviyye tarîkatı, Anadolu Selçuklu Devleti döneminde Konya şehrinde ortaya çıkmış ve kısa sürede Anadolu'da ve dünyanın birçok yerine yayılmıştır. Bu tarîkatın, diğer tarîkatlara nazaran bu şekilde yayılmasında sahip olduğu disiplinli sistem ile tarîkat içerisinde icrâ edilen mûsikînin katkıları azımsanmayacak kadar fazladır. Çok zengin bir eğitim ve teşkilat yapısına sahiptir. Bu tarîkat bir müessese olarak ele alındığında icrâ ettiği faaliyetler İslam içtimaî hayatı, kültürleri ve ekonomik hayatını göstererek devam etmiştir. Konya'da neşv û nemâ bulan bu tarîkat; gönül coğrafyası içinde kıymetli ilim, sanat, zanaat ve siyaset erbabı yetiştiren devasa bir tasavvuf kurumudur. Bunların içinde birçok sultan, devlet adamı, ilim adamı, sanatkâr ve müzisyen bulunmuştur. Bulunduğu topluluklarda yöneticiler ve halk ile hemhâl olan bu tarîkat, Hak âşıklarını cezbeden bir yol olmuştur. Bu tasavvufî akımın bir mevlevîhânesi de Urfa'dadır. Bu çalışmamızda disiplini, eğitim modeli ve semâ zikriyle kendini diğer tarîkatlardan ayıran Mevleviyye tarîkatının Urfa'ya nasıl ve ne zamanda geldiğini, Urfa Mevlevîhânesi'ni, bu mevlevîhânenin şeyhlerini, dervîşlerini, vakfiyelerini, şeyhlerinin halk ile olan ilişkilerini ve aslen Urfa'lı olup başka diyarlarda şeyhlik yapan Mevlevî şeyhleri arşiv, yazılı kaynak araştırması ve röportajlarla tanıtmaya çalıştık. Anahtar kelime: Zikir, Tarîkat, Semâ, Şeyh, Mürîd, Tarîkat Pîri, Makâm, Mevlevî, Mûsikî, Sûfi, Postnîşin, Dervîş.
Özet (Çeviri)
Mevlevîyye order is an intercontinental order with a 700-year history and is associated with Mevlânâ Celaleddin Rumi. It was founded in Konya, the center of the Anatolian Seljuk Empire and aimed to invite the people to the path of Allah. It has a very rich educational and organizational structure. When considered as an institution, all of the activities of this order in the regions where it is located, continued in the path of Turkish/Islamic social life, culture, traditions and customs. This order went beyond the Anatolian territories and left so many impressions on different regions. When compared to other orders, in the process of popularization of this order, the contribution of a well-disciplined system and the music which performed in the order can not be underestimated. This order, which was founded in Konya raised so important pioneers in science, art, handicraft and politics in Islamic geography. There were too many sultans, national leaders, scientists, artists, and musicians among these pioneers. This order, which integrated with leaders and the public on its geography became an attractive way for god lovers. One of the Mevlevi lodges of this order is in Urfa. In this study, in the light of literature, written source review and interviews. We aimed to examine; how and when the Mevlevîyye order which distinguishes itself from other orders in terms of discipline, education model and Sema Dhikr came to Urfa; the Mevlevi lodge which located in Urfa; the sheiks, the dervishes and foundational structure of this Mevlevi lodge, the relations between the sheiks and the people; the sheiks who were born in Urfa and served in other cities.
Benzer Tezler
- Urfa'da Halilu'r-Rahman vakıfları (XVI.-XX. yüzyıl başları)
Halilu'r-Rahman waqfs in Urfa (16th- beginning of the 20th centuries)
ENVER KARAKEÇİLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
SosyolojiYıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET AKİF FİDAN
- Urfa'da asayiş ve güvenlik (1913-1918)
Public order and security in Urfa (1913-1918)
AHMET ASLAN
Doktora
Türkçe
2021
Tarihİstanbul ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIL ÇAKAN HACIİBRAHİMOĞLU
- Urfa'da Kâdirîlik
The Qâdiriyyah in Urfa
ALİ DAŞÇI
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
DinHarran ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ TENİK
- Urfa'da yaşayan tarîkatlarda kadının yeri
Women's place in the sufism cults in Urfa
FATMA ZAF
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinHarran ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHMUT ASKER KÜÇÜKKAYA