Multiplayer fuzzy game models and an application
Çok oyunculu bulanık oyun modelleri ve bir uygulama
- Tez No: 692635
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM MÜGE TESTİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 75
Özet
Günümüzün rekabet ortamının oluştuğu piyasalara ve ülkelerin stratejik hedeflerinin çatıştığı pozisyonlara bakıldığında 20. yüzyılın başında çok rastlanmayan ve giderek etkisini artıran yeni durumlar göze çarpmaktadır. Öncelikle modern zamanın rekabet ortamında herhangi bir hedefin ikiden çok talibi bulunmaktadır. Bu durum tarafların amaca ulaşmak için birçok seçeneği gözden geçirmesini, çoklu işbirliğini ve farklı stratejilerde elde edeceği bireysel faydayı analiz etme zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. Ayrıca, modern zamanın rekabet ortamında belirsizlikler oldukça fazladır. Küresel rekabet, beraberinde çeşitli tanımlamalardaki farklılıkları ve belirsizlikleri getirmiştir. Böylece bulanık tanımlamalar gün geçtikçe önem kazanmaktadır. Son olarak, değişken risk seviyeleri günümüz rekabet ortamındaki tarafların faydalarını dinamik bir şekilde incelemelerini ve sürekli takibi zorunlu kılmaktadır. Yukarıda bahsedilen durumların tamamı göz önünde bulundurulduğunda rekabet ve çatışma ortamları çok taraflı, bulanık ve değişken riskler içermektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda günümüzün çatışma ortamlarını modellemek amacıyla çok oyunculu oyun modelleri ile bulanık oyun modelleri akademisyenler tarafından sıkça incelenmektedir. Çok oyunculu bulanık oyun modelleri ise nispeten daha az ele alınmakta ve farklı çözüm yaklaşımları kullanılmaktadır. İlk türdeki yaklaşımda, oyuncuların olası koalisyonlara farklı oranlarda katılımları Tsurumi (2001) tarafından incelenmiş ve Choquet integrali yardımı ile bir çözüm yaklaşımı sunulmuştur. Mares (2001) ise tarafların ödemelerinin bulanık olacağını değerlendirdiği bir yaklaşımı öne sürmüştür. Bu amaçla Shapley vektörü bulanık şekilde işleme tabi tutulmuş ve bulanık Shapley değeri yardımıyla tarafların oyuna katkısı hesaplanmıştır. Bu tezin amacı ise Mares'in uyguladığı yöntemdeki bulanık Shapley değerini hesaplamak, işbirlikli oyunların çözümünde sunulan kurallardan bireysel rasyonalite kuralı ile oyuncuların koalisyona gireceği kritik 𝛼 değerini tespit etmek, farklı belirsizlik ortamında oyuncuların bu belirsizliğe nasıl reaksiyon gösterdiğini incelemektir. Literatürde daha önce çalışılmamış bu yöntemle değişen belirsizlik durumlarında tarafların, oyuna dahil olup olmamaya karar verebileceği değerlendirilmektedir. Önerilen yöntemin etkinliği gerçek hayat modellemesi üzerinde uygulanarak gösterilmiştir. Bu amaçla bir simülasyon problem hazırlanmıştır. Problemde yeraltı kaynaklarının kullanım hakkının elde edilmesi amacıyla 4 ülkenin taraf olduğu bir çatışma ortamı simüle edilmiştir. Ülkelerin etkinlikleri ve güçlerini hesaplamak için kullanılacak kategoriler ile yeraltı kaynakları üzerinde hak talep edebilmesini sağlayacak olan bu kategoriler bazında ülkelerin bireysel güçleri, uzman görüşleri alınarak hesaplanmıştır. Ülkelerin birbirleriyle kuracağı tüm olası koalisyonların değeri de aynı kategoriler baz alınarak uzman görüşü yardımıyla hesaplanmıştır. Daha sonra elde edilen veriler bulanıklaştırılmış ve Bulanık Shapley değerleri hesaplanmıştır. Her bir ülkenin bireysel olarak oyuna katkıları ile kendi güçleri bireysel rasyonalite açısından 𝛼 değerleri yardımıyla karşılaştırılarak farklı risk seviyelerinde en uygun risk ortamı tespit edilmiştir. Bu yöntemle ülkelerin muhtemel koalisyonları içeren çatışma ortamına hangi risk seviyelerinde girmesinin anlamlı olacağı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Considering markets of today's competitive environment and conditions where strategic goals of countries conflict, new situations stand out. These situations were not common in the beginning of the 20th century and now the effects of them gradually increase. First of all, in the competitive environment of modern times, any goal has more than two aspiring sides. This situation has revealed the necessity of the parties to review many options to achieve the goal, to analyze opportunities multiple coalitions and the individual benefit to be obtained in different strategies. Additionally, uncertainties are quite high in the competitive environment of modern times. Global competition has caused uncertainties and differences in various definitions. Thus, fuzzy definitions gain importance day by day. Finally, variable risk levels require parties in competitive environment to dynamically examine their benefits continuously. Considering all the situations mentioned above, competition and conflict environments contain multilateral, fuzzified and variable risks. In recent studies, multiplayer game models and fuzzy game models are frequently examined by academicians aiming to model today's conflict environments. Multiplayer fuzzy game models are relatively less discussed and different solution approaches are used. In the first approach, Tsurumi examines the players' participation in possible coalitions at different rates and a solution approach is presented with the help of Choquet integral. Mares, on the other hand, suggested an approach in which the parties have fuzzy payoffs. For this purpose, Shapley Vector was processed in a fuzzy way and the contribution of the parties to the game was calculated with the help of the fuzzy Shapley value by Mares. The purpose of this thesis is to calculate the fuzzy Shapley value with the method of Mares, to determine the critical α value that players will enter to coalition with the individual rationality rule which is offered in the solution of cooperative games, and to examine players' reaction in different uncertainty environment. With this method, that has not been studied before in the literature, it is evaluated that the players can decide whether to participate in coalition or not in cases of changing uncertainty. The effectiveness of the proposed method has been demonstrated by applying it on real life model. For this purpose a simulation is prepared. In the problem, a conflict environment is modeled so as to obtain the right to use underground resources where four countries are parties. The categories were determined by taking the expert opinions to be used in determining the effectiveness and strengths of the countries. The strengths of the countries have been calculated by using these categories again with experts. The value of all possible coalitions that the countries will establish with each other is calculated with the help of expert opinion on the basis of same categories. Then, the obtained data were fuzzified and fuzzy Shapley values were calculated. Each country's individual contribution to the game and their own strengths were compared at different risk levels with the help of α-values and the most reasonable risk level is calculated in terms of individual rationality. With this method, it has been investigated that what risk levels would be meaningful for countries to enter the conflict environment that includes possible coalitions.
Benzer Tezler
- Spor müsabakalarında dinamik bilet fiyatlandırma probleminin modellenmesi ve uygulaması
Modeling and implementation of a dynamic ticket pricing problem for sports games
MEHMET ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2018
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RIZVAN EROL
- Kontrol ve sistem tanımlama uygulamaları için çok katmanlı dinamik bulanık ağ tasarımları
Multilayer dynamic fuzzy neural network design for control and system identification applications
SEVCAN YILMAZ
Doktora
Türkçe
2014
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolAnadolu ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF OYSAL
- Dağılım ve sinir ağı tabanlı bulanık zaman serisi modelleri
Distribution and neural network based fuzzy time series models
ÖZER ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2013
İstatistikAnadolu Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEMMEDAĞA MEMMEDLİ
DOÇ. DR. SEVİL ŞENTÜRK
- Yapay sinir ağı ve bulanık mantık hibrid yapı ve algoritmalarının geliştirilmesi
Development of artificial neural network-fuzzy logic hybrid structures and algorithms
CANAN ŞENOL
Doktora
Türkçe
2010
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiElektronik ve Haberleşme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLAY YILDIRIM
- Predicting alzheimer's disease using adaptive neuro fuzzy inference system
Alzheımer hastalığının uyarlanmış neuro fuzzy sonuç çıkarım sistemleriyle önceden tahmin edilmesi
ONUR ÇIKRIKÇILI
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolBahçeşehir ÜniversitesiBilgi Teknolojileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM KARAHOCA