Hukuk sosyolojisine bir bakış: Eleştirel hukuk çalışmaları bağlamında ifade özgürlüğü
A look into sociology of law: Freedom of expression in the context of critical legal studies
- Tez No: 692727
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ONUR BİLGİNER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Hukuk, Hukuk Sosyolojisi, İnsan Hakları, İfade Özgürlüğü, Eleştirel Hukuk Çalışmaları, Law, Sociology of Law, Human Rights, Freedom of Expression, Critical Legal Studies
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye'de hukukun eleştirel bir yaklaşımla değerlendirilmesi sürecine katkı sunmaktır. Çalışmanın esas odak noktası ise Türkiye'de ifade özgürlüğünün incelenmesine yöneliktir. En önemli insan haklarından biri olan ifade özgürlüğü, seçilen Anayasa Mahkemesi kararlarının çalışmada aktarılan kuramsal kaynaklar ışığında değerlendirilmesiyle ele alınmıştır. Çalışmada nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiş ve veriler doküman/metin analizi yoluyla elde edilmiştir. Konuyla ilgili olduğu düşünülen hukuki düzenlemeler, ilgili uluslararası sözleşme metinleri ve çeşitli raporlar betimsel yöntem kullanılarak yorumlanmıştır. Günümüzde egemen olan liberal hukuk anlayışı, hukuku kendi içinde anlam ihtiva eden, nesnel ve tarafsız bir yapı olarak kabul etmektedir. Ancak hukukun etkin bir biçimde anlaşılabilmesi için sosyoloji, siyaset, tarih gibi sosyal bilim disiplinleriyle birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla hukuku incelerken özellikle onun sosyolojik boyutunun hesaba katılması önem arz etmektedir. Bu kapsamda çalışmanın ilk bölümünde hukukun sosyolojiyle olan bağı vurgulanmıştır. Hukukun diğer sosyal bilim disiplinleriyle birlikte eleştirel bir perspektiften değerlendirilmesi hususunda 1970'lerin sonlarında Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılan bir konferans neticesinde ortaya çıkan Eleştirel Hukuk Çalışmaları hareketi önemli bir yer tutmaktadır. Eleştirel Hukuk Çalışmaları genel itibariyle liberal hukuk düşüncesinin kapsamlı bir biçimde eleştirisini yapmakta ve liberal hukuk düşüncesinin aksine hukukun nesnel ve tarafsız bir yapıda olamayacağını ileri sürmektedir. Bu kapsamda çalışmanın ikinci bölümü kuramsal dayanak noktası yapılan Eleştirel Hukuk Çalışmalarına ayrılmıştır. Eleştirel Hukuk Çalışmalarının temel tezleri; hukukun belirsizliği, hukukun taraflılığı ve haklar eleştirisi şeklinde üç başlık altında aktarılmıştır. Üçüncü bölümde ise genel olarak insan hakları düşüncesi eleştirel bir perspektiften ele alınmış ve ifade özgürlüğü kavramı incelenmiştir. Son bölümde Türkiye'deki ifade özgürlüğü, öznel bir seçimle belirlenen Anayasa Mahkemesi kararlarının hukukun belirsizliği ve hukukun tarafgirliği tezleriyle birlikte değerlendirilmesiyle incelenmiştir. Kararların incelenmesi neticesinde Türkiye'deki hukuk düzeninin belirsiz yanları ve hem hukuki düzenlemelerin hem de yargılama süreçlerinin tarafgirliği vurgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to contribute to the process of evaluating the law in Turkey with a critical approach. The main focus of the study is on the examination of freedom of expression in Turkey. Freedom of expression, one of the most important human rights, has been discussed by evaluating the selected Constitutional Court judgements in the light of the theoretical sources cited in the study. Qualitative research approach was adopted in the study and data were obtained through document/text analysis. Legal regulations, relevant international contract texts and various reports that are thought to be relevant to the subject have been interpreted using descriptive method. The liberal understanding of law, which is dominant today, accepts law as an objective and impartial structure that contains meaning in itself. However, in order to understand law effectively, it should be evaluated together with social science disciplines such as sociology, politics and history. Therefore, it is important to take sociological dimension into account when examining law. Within this scope, the link between law and sociology was emphasized in the first part of the study. Critical Legal Studies movement, which emerged as a result of a conference held in the United States in late 1970s, has an important place in evaluating law from a critical perspective together with other social science disciplines. Critical Legal Studies generally criticizes liberal legal thought in a comprehensive way and contrary to liberal legal thought, it argues that law cannot be in an objective and impartial structure. In this context, the second part of the study is devoted to Critical Legal Studies which is the theoretical basis of the study. The main theses of Critical Legal Studies are presented under three headings: indeterminacy of law, the bias of law and the critique of rights. In the third part, the idea of human rights in general is discussed from a critical perspective and the concept of freedom of expression is examined. In the last section, freedom of expression in Turkey is analyzed by evaluating the judgements of the Constitutional Court together with the indeterminacy thesis and the bias of law thesis. As a result of the examination of the judgements, the indeterminate aspects of the legal order in Turkey and the bias of both the legal regulations and the judicial processes were emphasized.
Benzer Tezler
- Hukuk ve politika ilişkisi: Eleştirel hukuk çalışmaları ve hukukun politik karakteri
Law and politics relationship: Critical legal studies and political character of law
ŞEFİK TAYLAN AKMAN
- Santos'un teorisinde karşı-hegemonik hukuk arayışları
Counter-hegemonic law in Santos's theory
DUYGU HATIPOĞLU AYDIN
- Türkiye'de yapılan kadın haklarıyla ilgili iki araştırmanın feminist metodoloji açısından incelenmesi
Analysis of two researches about women rights made in Turkey in terms of feminist methodology
DAMLA ALVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
HukukAnkara ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLRİZ UYGUR ÇALMİDİS
- Max Weber sosyolojisi ışığında modern hukukun rasyonel temeli
The rational basis of modern law in the light of sociology of Max Weber
DADAŞHAN CELALEDDİN KAVAS
- Franz L. Neumann'ın devlet ve hukuk düşüncesine eleştirel teorinin etkileri
The effects of critical theory on Franz L. Neumann's state and legal thought
MUHAMMET BURAK ATALAY
Doktora
Türkçe
2024
Felsefeİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATEŞ USLU