Balıkesir ili, Balya ilçesi sınırlarında bulunan kurşun, çinko, bakır işletmesi zenginleştirme atıkları ile terk edilmiş Fransız maden atıklarının doğal şartlar altında asit maden drenajı oluşturma potansiyelinin araştırılması
Investigation of acid mine drainage potential of the lead, zinc, copper facility's and abandoned French mine tailings located in Balikesir province, Balya district under natural conditions
- Tez No: 693358
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET SALİM ÖNCEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Sülfitli maden atıkları, Terkedilmiş maden atıkları, Kinetik kolon testleri, Asit maden drenajı, Sulfidic mine tailings, Abandoned mine tailings, Kinetic column tests, Acid mine drainage
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gebze Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Sülfitli minerallerin hidroliz ve oksidasyonu, doğada ve özellikle maden sahalarında önemli bir asit üretim kaynağı olabilmektedir. Bu mineraller içerisinde pirit (FeS2) asit drenajı oluşturan majör kaynaktır. Ancak sadece pirit değil diğer sülfitli mineraller (sfalerit, galen, kalkopirit, vb.) de asit üretebilmekte ve(ya) asit üretimine katkı verebilmektedir. Masif sülfit minerallerine ek olarak, sülfit içeren maden atıkları (flotasyon, izabe vb.) da oksidasyon ve hidroliz reaksiyonları neticesinde asidik drenajlar meydana getirebilmektedir. Balıkesir İli, Balya İlçesi'nde bulunan Pb/Zn madencilik sahası, 1860'lı yıllardan günümüze kadar yoğun madencilik faaliyetlerinin yürütüldüğü bir sahadır. Dolayısıyla bölgede kontrolsüzce yayılmış ve terkedilmiş Fransız atıklarının yanı sıra güncel flotasyon atıkları da yer almaktadır. Bu atıkların asit üretme potansiyellerinin belirlenmesi, sucul ekosistem açısından büyük önem arz etmektedir. Bu amaçla, tez çalışmasında söz konusu atıkların doğal saha koşularında kinetik (uzun vadeli, 67 hafta) kolon testleri ile hidrojeokimyasal davranışları ve Asit Maden Drenajı (AMD) oluşturma potansiyelleri belirlenmiştir. Yürütülen mineralojik analizlerde, ana cevherleşme minerallerinin (galenit ve sfalerit) haricinde kalsit (CaCO3), pirit, kalkopirit (CuFeS2), garnet (X3Y2Si3O12), arsenopirit (FeAsS), K-feldispat (KAlSi308) ve kuvars (SiO2) minerallerinin varlığı saptanmıştır. Saha çalışmaları kapsamında numuneler 50 cm çapında ve 2 metre yüksekliğinde pleksi-glass malzemeden yapılmış kolonlara beslenmiştir. Her bir kolondan yağışlı günler sonrası biriken sulardan örnekler alınarak yerinde ölçüm parametre (pH, sıcaklık, elektriksel iletkenlik ve çözünmüş O2) değerleri belirlenmiştir. Ek olarak kolon liç çözeltilerinin nihai metal konsantrasyon değerleri de tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda, en düşük liç pH değeri kısmen karbonatlaşmış terk edilmiş Fransız atıklarında yaklaşık 3,5 olarak saptanmıştır. En yüksek liç pH değeri ise kalsit ve K-Feldspat gibi asit tüketme potansiyeli yüksek olan minerallerin bulunduğu tüvenan için 11-12 aralığında ölçülmüştür.
Özet (Çeviri)
Hydrolysis and oxidation of sulfide minerals are able to be important sources of acid production in nature and especially in mining areas. Among these minerals, pyrite (FeS2) is the major source of acid drainage. However, not only pyrite, but also other sulfide minerals (sphalerite, galena, chalcopyrite, etc.) can produce acid and (or) contribute to acid production. In addition to massive sulfide minerals, sulfidecontaining mine wastes (flotation, smelting, etc.) may also create acidic drainages due to the oxidation and hydrolysis reactions. In the Pb/Zn mining area, located in Balya District of Balıkesir Province, intensive mining activities have been carried out since the 1860s. Therefore, besides uncontrolled and abandoned French tailings, current tailings are available in the site. Determining the acid production potential of these tailings are of great importance for aquatic ecosystem. For this purpose, in this study, hydrogeochemical behavior and acid mine drainage (AMD) formation potential of the tailings were determined by kinetic (long-term, 67 weeks) column tests under natural field conditions. In the mineralogical analyzes, besides the major minerals of galena and sphalerite, the presence of calcite (CaCO3), pyrite, chalcopyrite (CuFeS2), garnet (X3Y2Si3O12), arsenopyrite (FeAsS), K-feldspar (KAlSi308), and quartz (SiO2) minerals have been detected. Within the scope of field studies, samples were fed to the columns made of plexiglass material with a diameter of 50 cm and a height of 2 meters. In situ measurement parameter (pH, temperature, electrical conductivity and dissolved O2) values were determined by taking samples from the leachates accumulated after rainy days from each column. In addition, the final metal concentration values of the leachates were determined. As a result of the study, the lowest leach pH value was found to be approximately 3.5 in partially carbonated abandoned French tailings. The highest leaching pH value was measured in the range of 11-12 for the run of mine material, consisting high acid consuming minerals such as calcite and K-Feldspar.
Benzer Tezler
- Geostatistical evaluation of lead and zinc ore body in Balya-Hastanetepe mine in Turkey
Balya-Hastanetepe kurşun-çinko madeninin jeoistatistiksel yöntemlerle değerlendirilmesi
EZGİ TOKA
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CÜNEYT ATİLLA ÖZTÜRK
- Balıkesir /Balya Hastanetepe bölgesi kurşun-çinko-gümüş yeraltı ocağı rezervinin jeoistatistik yöntemlerle değerlendirilmesi
Balıkesir/Balya Hastanetepe local of lead-zinc-silver underground mining reserve by geoistatistical methods evaluation
ONUR GÜNAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Maden Mühendisliği ve MadencilikKonya Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN ÖZŞEN
- Sentetik fiber donatılı püskürtme beton uygulamasında fiber donatı narinlik oranının betonun tokluk indeksine etkisi
Effect of fiber aspect ratio on toughness class in synthetic fiber reinforced shotcrete application
LÜHAN ARDA BAYRAKTAROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CÜNEYT ATİLLA ÖZTÜRK
- Manyas Gölü Havzası'nda baskı ve etkilerinbelirlenmesi
Determination of pressures and impacts in Manyas Lake basin
ASLIHAN BENLİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALPASLAN EKDAL
- Balıkesir ili Balya ilçesindeki koyunculuk işletmelerinin ekonomik analizi
The effect of animal health on business success in sheep breeding in Balya district of Balıkesir
FURKAN GÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DUYGU AKTÜRK