Türk edebiyatında Şirʾatüʾl-İslâm tercümeleri ve Süleymân B. Ali'nin Manzûm Şirʾatüʾl-İslâm tercümesi: Lezzetüʾl-İslâm (metin-inceleme)
Translation of Sir'atu'l-Islam in Turkish literature and Suleyman B. Ali's view Sir'atu'l-Islam translation: Taste-Islam (text-review)
- Tez No: 694386
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜCAHİT KAÇAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Amasya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 499
Özet
XI. yüzyılın önemli Hanefî fıkıh ve kelâm âlimlerinden biri olan Muhammed Eş-Şargî'nin (ö. 573/1177) en meşhur eseri Şirʾatüʾl-İslâm ilâ Dâriʾs-selâm'dır. Arapça olarak kaleme alınan bu eser, ibadetlerle ilgili fıkhi hükümlerden ziyade ele alınan meselelerin müslümanlığın bir gereği olarak severek yapılması gereken ameller olarak anlatıldığı bir ilmihal hüviyetindedir. Diğer Müslüman toplumlarında olduğu gibi Türkler arasında da çok sevilmiş olan bu eserin Türkçe şerh ve tercümelerinin kütüphanelerde birçok nüshası bulunmaktadır. Çalışmamızda, Şir'atü'l-İslâm hakkındaki kaynaklar taranmış ve bu kaynaklarda yer alan bilgiler kullanılmış, bazı yanlış bilgiler düzeltilmiş ve tarafımızca da konuyla ilgili yeni bilgiler literatüre eklenmiştir. Çalışmamızın amacı, Şirʾatüʾl-İslâm'ın Süleymân b. Ali tarafından yapılan Türkçe tercümesi olan Lezzetüʾl-İslâm'ın tam metnini ortaya koymak ve Türk edebiyatındaki Şirʾatüʾl-İslâm'ın eserleri hakkında bilgi vermektir. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümünde Şirʾatüʾl-İslâm müellifi olan İmam Muhammed Eş-Şargî'nin hayatı hakkında bilgiler verilmiş daha sonra eserleri tanıtılmış ve bu eserlerin Türkiye ve yurt dışında bulunan nüsha bilgileri yazılmıştır. Daha sonra Şirʾatüʾl-İslâm hakkında detaylı bilgi verilip nüsha bilgileri paylaşılmış ve Şirʾatüʾl-İslâm'ın Türkiye'de yapılan çalışmalarına değinilmiştir. Şirʾatüʾl-İslâm adlı eserin birden fazla şerhi ve tercümesi bulunmaktadır. Çalışmamızda şerhlerin genel bilgilerine yer verilmiş ve kütüphanelerde bulunan nüsha bilgileri yazılmıştır. Eserin tercümeleri hakkında ise detaylı incelemeler yapılarak tanıtılmıştır. Tanıtılan bu tercümeler mütercimleri bilinen ve bilinmeyen tercümeler olarak iki başlık altında incelenmiştir. Detaylı olarak incelenen bu tercüme nüshalarının bilgileri yazılırken gerekli yerlere beyit fotoğrafları da eklenmiştir. Çalışmamızın ikinci bölümünde ise incelediğimiz Lezzetüʾl-İslâm'ın detaylı olarak bilgileri yer almaktadır. Günümüz alfabesine çevrilen eserin ismi, nüsha bilgileri ve muhtevası nüshadan örnek beyitler verilerek yazılmıştır. Dil, İmlâ, Nazım, Vezin ve Kâfiye Husûsiyetleri başlığı altında nüsha incelemesi yapılarak örnek verilen beyitlerin fotoğraflarına da çalışmamızda yer verilmiştir. Çalışmamızın üçüncü bölümünde ise metnin oluşturulmasında dikkat edilen hususlar, metinde kullanılan transkripsiyon, kaynakça, sözlük, günümüz alfabesine çevrilen nüsha ve tıpkıbasım yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
XI. The most famous work of Muhammed Es-Sargi (d. 573/1177), one of the important Hanafi fiqh and theologians of the century, is Şirʾatuʾl-Islam Dârıʾs-selâm. This work, written in Arabic, has the identity of a catechism in which the issues dealt with are described as deeds that should be done fondly as a requirement of Islam, rather than fiqh decrees about worship. There are many copies of each of the Turkish annotations and translations of this work, which is very popular among Turks as in other Muslim societies, in our libraries. Lezzetuʾl-Islam, a translated work written in Turkish on the basic principles of Islam and the rules of worship, contains information about Ravzatul-Islam, one of the famous translations of Şirʾatuʾl-Islam, written by Abidi. The aim of our study is to explain that Şirʾatuʾl-Islam's Süleyman b. Ali reveal the full text of Lezzetuʾl-Islam, a Turkish translation made and to provide information about the translations and works of Şirʾatuʾl-Islam in Turkish literature. Our study consists of three parts. The first section Şirʾatuʾl-Islam, which is the co-author of Imam Muhammad Şargî'n gives information about the life and works has been introduced then copies the information found in Turkey and abroad, these works were written. Later, detailed information was given about Şirʾatuʾl-Islam, copy information was shared, and the studies about the work were mentioned. The work named Şirʾatuʾl-Islam has more than one commentary and translation. In our study, the general information of the annotations is included and the copy information in the libraries is written. The translations of the work were introduced after detailed examinations. These introduced translations have been examined under two headings as translations whose translators are known and unknown. While the information of these translation copies, which were examined in detail, were written, couplet photos were also attached where necessary. In the second part of our study, detailed information about Lezzetuʾl-Islam is included. The name, copy information and content of the work, which was translated into today's alphabet with the transcription alphabet, was written by giving sample couplets from the copy. The photographs of the couplets given as examples by examining the copies under the title of Language, Spelling, Verse, Prosody and Rhyme Specialties are also included in our study. In the third part of our study, the points to be taken into consideration in the creation of the text, the transcription alphabet used in the text, the bibliography, dictionary, the copy translated into today's alphabet with the transcription alphabet and facsimile are included.
Benzer Tezler
- Türk edebiyatında manzum ferâiz-nâmeler
The verse feraiznames in Turkish literature
MEHMET GÜLER
Doktora
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ARSLAN
- Türk edebiyatında 2000-2022 yılları arasında eser veren öykücü kadın yazarlar bibliyografyası
Bibliography of Turkish literature story women writers between 2000-2022
SELMA CANSIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET GÜNEŞ
- Türk edebiyatında 2000 sonrası yazılan şiir eleştirisi metinlerinde eleştirel temayüller
Critical tendencies in poetry critique texts written after 2000 in Turkish literature
MUHAMMET BAHADDİN TUNCER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN AKAY
- Türk edebiyatında velâyetnâmeler ve Otman Baba velâyetnâmesi
Wardshipletters in turkish literature and wardshipletter of Otman Baba
YUNUS YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. ATABEY KILIÇ
- Şem'î Şem'ullâh Şerh-i Mesnev î (II. cilt) (inceleme-tenkitli metin-sözlük)
Sem?i Shem?ullah Serh-i Mesnewi (II. volume) (research- cricitical text-dictionary)
TURGUT KOÇOĞLU
Doktora
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATABEY KILIÇ