Tasavvuf düşüncesinde manevî gelişimi engelleyen kibir ve hased
Arrogance and envy that prevent spiritual development in sufi thought
- Tez No: 697411
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM IŞITAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Kibir ve hased, İslam ahlâkı ve tasavvufun yanı sıra psikolojinin de ilgilendiği konulardandır. İlahiyat disiplininde yapılan çalışmalara bakıldığında, kibir ve hased tezlerde ekseriyetle kavramsal olarak ele alınmış ya da ahlak konulu çalışmalarda alt başlık şeklinde değerlendirilmiştir. Bu çalışmada ise kibir ve hasedin, duygu ve davranış boyutu incelenerek sûfî bakış açısıyla tasavvufî ahlâktaki yeri tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmamızın birinci bölümünde manevî gelişim, kibir ve hasedin kavramsal çerçeveleri belirlenmiş; Kur'an'dan sonuçları itibariyle çarpıcı özelliğe sahip kıssalara yer verilmiştir. Çalışmamızın ikinci bölümünde ise Muhâsibî (ö.243/857) ve Gazzâlî (ö. 505/1111) özelinde sûfî gelenekte ve genel hatlarıyla psikolojide kibir ve hasedin nasıl değerlendirildiği incelenmiştir. Böylelikle sûfî ahlâkta kibir ve hasedin kalbî/nefsî hastalık olarak nitelendirilmesinin manevî gelişimle ilişkisi ortaya konmuştur. Bu bölümde tezin konusu olan bu iki duygunun sebepleri, sonuçları, hangi zaman ve zeminde kimler arasında oluşabileceği ve tasavvufî ahlâkta tedavisi için önerilen reçeteler yorumlanarak aktarılmıştır. Psikoloji biliminin kibir ve hased yaklaşımları dikkate alınarak iki disiplin arasında mukayeseler yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Arrogance and envy are among the subjects that psychology deals with as well as Islamic morality and mysticism. When we look at the studies in the discipline of theology, arrogance and envy are mostly dealt with conceptually in theses or evaluated as sub-titles in studies on morality. In this study, the place of arrogance and envy in Sufi morality was tried to be determined from a Sufi point of view by examining the dimensions of emotion and behavior. In the first part of our study, the conceptual frameworks of spiritual development, arrogance and envy were determined. There are stories from the Qur'an which have striking features in terms of their results. In the second part of our study, how arrogance and envy are evaluated in the Sufi tradition and psychology in general terms, in particular Muhasibi (d.243/857) and Ghazali (d.505/1111) were examined. Thus, the relationship between the characterization of arrogance and envy as heart/soul disease in Sufi ethics and spiritual development has been revealed. In this section, the causes and consequences of these two feelings, which are the subject of the thesis, between whom and when they can occur, and the prescriptions recommended for their treatment in Sufi morality are explained by interpreting. Comparisons were made between the two disciplines, taking into account the arrogance and envy approaches of psychology.
Benzer Tezler
- İbnü'l-Arabî öncesi tasavvuf klasiklerinde dua
Prayer in pre-Ibn al-Arabi sufi classics
NERMİN GÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMED VEYSEL AKKAYA
- Ebu Medyen el-Mağribi hayatı, eserleri, tasavvufi görüşleri ve Medyeniyye tarikati
Abu Madyan Magribi his life, works, sufistic views and Madyaniya order
HAMİDE ULUPINAR
Doktora
Türkçe
2012
BiyografiNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLAVER GÜRER
- Kesnezani tarikatı: Kökenleri, tarihi ve gelişimi
Kasnazani order: Origins, history and development
AHMED NAJMALDDIN AHMED AHMED
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DOĞAN KAPLAN
- التفكر والتأمل عند الصوفية وبوذية الزن: دراسة تحليلية مقارنة بين الغزالي ودوغين
Tasavvuf ve zen Budizmine göre tefekkür ve meditasyon: Gazali ve Dögen karşılaştırmalı analizi
NOOR AMALINA SHARIPUDDIN
Doktora
Arapça
2025
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN DERİN
- Yöneticilerin psikolojik niteliklerinin Mevlana Celâleddîn-i Rûmî ve Muhyiddin İbnü'l-Arabî bakış açıları ile Allah esmaları bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of the Psychological Qualities of Managers in the Context of the Names of Allah and the Perspectives of Mevlânâ Celâleddîn-i Rumi and Muhyiddin Ibnü'l-Arabî
OKYANUS IŞIK SEDA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dinİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARZU SOMAY