COVID-19 pandemi döneminde travma sonrası stres belirtileri, travma sonrası büyüme, kişilik özellikleri, bilişsel esneklik ve öz duyarlılık arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Examining the associations among post-traumatic stress symptoms, post-traumatic growth, personality traits, cognitive flexibility and self-compassion in COVID-19 pandemic
- Tez No: 697493
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAK BAHTİYAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Maltepe Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
Ortaya çıkmasının ardından çok kısa bir sürede tüm dünyaya yayılan COVID-19, küresel bir pandemi niteliği taşımaktadır. Hem geçmiş benzer araştırmalar hem de COVID-19 pandemi döneminde yapılan güncel çalışmalar bu sürecin bireylerin ruhsal sağlığını da ciddi olarak etkilediğini göstermektedir (Qiu ve ark., 2020). Pandemi döneminde ruh sağlığını korumak ve iyileştirmek için, bu etkilerin doğasını anlama çabası oldukça önemlidir. Bu bağlamda mevcut çalışmada; COVID-19 pandemi döneminde travma sonrası stres belirtileri, travma sonrası büyüme, kişilik özellikleri, bilişsel esneklik ve öz duyarlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya yaşları 18-65 (Ort = 32.73, SS = 11.6) arasında değişen, 235'i kadın ve 257'si erkek toplam 492 gönüllü katılımcı dâhil edilmiştir. Araştırmanın verileri, Demografik Bilgi Formu, Travma Sonrası Stres Belirti Ölçeği, Travma Sonrası Büyüme Ölçeği, Temel Kişilik Özellikleri Ölçeği, Bilişsel Esneklik Envanteri ve Öz Duyarlılık Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre travma sonrası stres belirtileri nevrotiklik ile pozitif yönde; gelişime açıklık, dışadönüklük, bilişsel esneklik ve öz duyarlılık ile negatif yönde ilişkilidir. Travma sonrası büyüme ise gelişime açıklık ve dışadönüklükle pozitif yönde ilişkilidir. Ayrıca sosyoekonomik düzeyin azalmasının, COVID-19 pandemisinin günlük hayata etkisinin artmasının, evde geçen süredeki artışın, artan nevrotiklik ve olumsuz değerlik kişilik özelliklerinin ve azalan gelişime açıklık ve öz duyarlılığın travma sonrası stres belirtilerindeki artışı yordadığı bulunmuştur. Dahası, COVID-19 ile ilgili haberleri takip sıklığındaki artışın ve artan gelişime açıklık, uyumluluk ve olumsuz değerliliğin travma sonrası büyüme düzeyini pozitif yönde yordadığı saptanmıştır. Son olarak bilişsel esneklik ve öz duyarlılığın kişilik özellikleri ile travma sonrası stres belirtileri ile travma sonrası büyüme arasındaki ilişkilerde aracılık ettiği belirlenmiştir. Çalışmaya dair sonuçlar ilgili literatürle birlikte değerlendirilmiştir. Bu sonuçlar, COVID-19 pandemi döneminin travmatik etkilerine karşı risk altındaki bireylerin pandemi dönemine uyumunu destekleyen müdahale programlarının içeriğine ve önemine yönelik bir katkı sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
COVID-19 is a global pandemic that has spread worldwide in a short time after its emergence. Past relevant research and limited contemporary studies indicate that these pandemics severely influence psychological well-being (Qiu ve ark., 2020). It is essential to highlight the influential roles of these experiences in order to improve psychological functioning. Therefore, the current study examined the associations among post-traumatic stress symptoms, post-traumatic growth, personality traits, cognitive flexibility, and self-compassion during the COVID-19 pandemic. For this purpose, 492 volunteered participants (235 females and 257 males) whose ages were between 18 and 60 (Ort = 32.73, SS = 11.6) were included in the study. Demographic Information Form, Post Traumatic Stress Symptom Scale, Post Traumatic Growth Scale, Basic Personality Traits Scale, Cognitive Flexibility Inventory, and Self-Compassion Scale were administered for data collection. The results revealed that the symptoms of post-traumatic stress were positively correlated with neuroticism; but negatively correlated with openness to experiences, extraversion, cognitive flexibility, and self-compassion. Post-traumatic growth is positively associated with openness to experiences and extraversion. In addition, lower socioeconomic level, the impacts of the COVID 19 pandemic on daily life, more time spent at home, higher levels of neuroticism and negative valence personality traits, and the lower level of openness to experiences self-compassion predicted the increase in the symptoms of post-traumatic stress. In addition, the increase in the frequency of following the news about COVID 19 and a higher level of openness to experiences, agreeableness, and negative valence predicted the level of post-traumatic growth positively. Finally, the mediator roles of cognitive flexibility and self-compassion for the relationships between personality traits, post-traumatic stress symptoms, and post-traumatic growth were also determined. The findings were discussed in the light of relevant literature. These results contribute to the content and importance of intervention programs that support the adaptation of individuals at risk to the pandemic period against the traumatic effects of the COVID-19 pandemic.
Benzer Tezler
- COVID-19 pandemi döneminde sağlık çalışanlarında posttravmatik stres travma sonrası bilişler ve travma sonrası gelişim arasındaki ilişki
The relationship between posttraumatic stress, post-traumatic cognitions and post-traumatic development in health workers during the COVID-19 pandemic
KAMURAN EROL DAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MARGÖRİT RITA KRESPI ÜLGEN
- COVİD-19 pandemi sürecinde çocuğu yoğun bakımda yatan ebeveynlerin anksiyete ve travma sonrası stres bozukluğu düzeyleri
Post-traumatic stress disorder and anxiety in the parents of children discharged from intensive care unit
BEYZA SULTAN SAĞLAMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıÜsküdar ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLER CİMETE
- Covid-19 tanısı almış hastalarda Travma Sonrası Stres Bozuklukları ve ölüm kaygısının kendilik algısıyla ilişkisi
The relationship of Post Traumatic Stress Disorders and death anxiety with self-perception in patients diagnosed with Covid-19
BURCU SEDEN ÇİFTCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADER BAHAYİ
- COVID-19 pandemisinde hemşirelerin ikincil travmatik stres yaşama ve stresle başa çıkma durumları: Tokat ili örneği
Nurses' experience of secondary traumatic stress in the COVID-19 pandemic and the conditions of coping with stress: The case of tokat province
LEYLA YİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Acil TıpTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiAcil Tıp Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYGÜL KISSAL
- COVİD-19 pandemi sürecinde üniversite öğrencilerinin travmatik stres ve ruhsal belirtilerinin incelenmesi
Investigation of traumatic stress and mental symptoms of university students during the COVİD-19 pandemic process
NİLAY ÇAVUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSUN BABACAN GÜMÜŞ