Osmanlı Devleti'nde vergi tahsil düzenlemeleri ve tahsildarlık uygulaması
Tax collection regulations in Ottoman Empire and practise of tahsildarlik
- Tez No: 700894
- Danışmanlar: PROF. DR. SELDA KILIÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 328
Özet
Vergi, kısaca devletin kamu hizmetlerine harcamak üzere vatandaşlardan yasalar çerçevesinde aldığı parayı ifade eden bir terimdir. Vergi, vatandaşların ihtiyaç duyduğu kamusal hizmetlerin sağlanabilmesi için yapılan harcamalarda devletin başlıca gelir kaynaklarındandır. Vergilendirme ve vergilerin tahsil edilmesi maliyenin en önemli konularından biridir. Vergi ve vergi tahsili konusu Osmanlı Devleti için de büyük önem taşımaktaydı. XIX. yüzyılda azalan devlet gelirleri ve bütçe açıkları nedeniyle vergi tahsil sisteminin yeniden yapılandırılması zorunlu hale gelmiştir. Özellikle Tanzimat'ın ilanından sonra her alanda olduğu gibi vergi sistemi ve vergi tahsil yöntemleriyle ilgili önemli değişiklikler söz konusu olmuştur. XIX. yüzyılda Osmanlı vergi tahsilinde yaşanan birtakım aksaklıklar, vergi kayıpları ve vergi mükelleflerinden gelen şikayetler nedeniyle Osmanlı Devleti'nde vergi tahsilinin doğrudan devlet eliyle gerçekleştirilmesi fikrinden ortaya çıkan sivil vergi tahsildarlığı üzerinde durulmuştur. Tahsildarlar, vergi tahsilatını doğrudan devlet adına yürüten, askeri güçlerden bağımsız sivil memurlardır. Midhat Paşa'nın Tuna Vilâyeti'nde hayata geçirdiği yenilikçi uygulamalardan biri olan tahsildarlık, kısa sürede diğer vilâyetlere de yayılmıştır. Özellikle II. Abdülhamid döneminde azalan devlet gelirleri nedeniyle sivil vergi tahsildarlığı daha çok önem kazanmıştı. Bu çalışmada, ilk olarak Tanzimat'tan önce Osmanlı vergi sistemi ve vergi tahsil yöntemleri anlatılmıştır. Ardından, XIX. yüzyılda uygulamaya konan sivil bir vergi tahsil yöntemi olan“tahsildarlık”üzerinde durulmuştur. Tahsildarlığın kuruluşu, tahsildarların görev ve sorumlulukları ve çalışma şekilleri çalışmada detaylarıyla ele alınmıştır. Daha sonra tahsildarların vilâyetlerdeki faaliyetlerine değinilmiş ve tahsildarların vergi mükellefleriyle olan ilişkileri ile vergi isyanlarına değinilmiştir. Sonuç kısmında ise tezin bir özeti yapılarak, Osmanlı Devleti'nde vergilerin doğrudan devlet tarafından tayin edilen memurlar aracılığıyla askeri güçlere başvurmaksızın gerçekleştirilmesi isteğinden doğan tahsildarlık kurumunun avantaj ve dezavantajları belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
Tax is a term that refers to money taken legally from the citizens by the goverments to spend on public services. Taxes are one of the primary sources of income for the governments to provide public goods needed by citizens. Taxiation is one of the most important topics in finance. Taxiation and tax collection was very important part of Ottoman finance as well. Restructuring of the tax collection system became necessary due to the decreeasing of the public revenues and budget deficits in the 19th century. Especialy, after the Tanzimat, there had been changes in the tax system and tax collection methods as it happened in all areas. For this reason, in this study civil tax collection which appears beacause of the idea of collecting the taxes directly by the state discussed. Because of the tax loss and complaints which come from public, tax collection should be civilized. Tahsildars were the officers who were civil and apart from military forces. Tahsildarlık, one of the reforms made by Midhat Pasha in Danube Province, expand to other provinces in a short time. Especially during the reign of Sultan Abdulhamid II era, civil tax collection became more important issue due to decreasing of the income sources. In this study, firstly, the Ottoman tax system and the tax collection methods before Tanzimat era are explained. Secondly, tahsildarlık which is a civil tax collecting method that went into effect in the 19th century is studied. The foundation of tahsildarlık, the duties and responsibilities of tahsildars and their way of working as civil tax collectors are emphasized in details. In the conclusion, by summerizing the thesis, the advanteges and disadvantages of tahsildarlık which is civil tax collecting method were discussed.
Benzer Tezler
- Karaman Eyaleti'nde Eşkıyalık Hareketleri (1700-1800)
The Banditry in Karaman Province (1700-1800)
ALİ RIZA SOYUCAK
- 1844-1845 yıllarına ait temettuat defterlerine göre Tosya Kazası'nın sosyo-ekonomik durumu
The socio economic situation of Tosya County according to temettuat notebooks belong to 1844-1845
HAMDİ DİLSİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
TarihSakarya Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET MEMİŞ
- Temettu'at defterlerine göre Taşköprü kazasının sosyo-ekonomik yapısı (h.1260-1261 m.1844-1845)
The socio-economic structure of Taşköprü district according to the temettu'at notebooks (h.1260-1261 m.1844-1845)
TEVFİK ALTUNLU
- Temettüat Defterlerine göre Taşâbad Kazası'nın sosyal ve ekonomik yapısı (1844-1845)
Social and economic structure of Taşabad District according to Dividend Books (1844-1845)
SEVDE AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECATİ ÇAVDAR
- Nüfus, toplum ve ekonomi yapısına göre İnsuyu ve Turgud kazaları (1833-1845)
Insuyu and Turgud districts according to population, society and economic structure (1833-1845)
ŞENER ŞEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA DURDU