Mevsimsel değişimlerin GNSS ölçüleriyle belirlenen deformasyon parametreleri üzerindeki etkilerinin araştırılması
Investigation of the effects of seasonal changes on deformation parameters determined by GNSS measurements
- Tez No: 703319
- Danışmanlar: PROF. DR. UĞUR DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
- Anahtar Kelimeler: GNSS, yer kabuğu hareketi, mevsimsel deformasyonlar, hız alanı, gerinim analizi, GNSS, earth's crustal motion, seasonal deformations, velocity field, strain analysis
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Geomatik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Bu çalışmanın amacı, farklı mevsimlerde gerçekleştirilen GNSS (Küresel Navigasyon Uydu Sistemleri) verilerinin değerlendirilmesi ile elde edilen deformasyon parametrelerinin (yer değiştirme, hız, gerinim) belirlenmesi ve mevsimsel değişimlerin belirlenen deformasyon parametreleri üzerindeki etkilerinin araştırılmasıdır. Bu amaç kapsamında, TUSAGA-Aktif (Türkiye Ulusal Sabit GNSS Ağı-Aktif) ağının 25 sürekli GNSS istasyonu ilişkin 2015 – 2019 yılları arasında her bir yıla ait Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarda gerçekleştirilen 3 günlük GNSS verileri kullanılmıştır. GNSS verileri, GAMIT/GLOBK 5.34 yazılımı ile ITRF-14 referans sisteminde değerlendirilerek istasyonlara ilişkin deformasyon parametreleri belirlenmiştir. Değerlendirme sonuçları analiz edilerek, mevsimsel değişimlerin GNSS konum doğruluğu ve deformasyon parametreleri üzerindeki etkileri incelenmiştir. GNSS konum doğruluğunu belirlemek amacıyla, ilgili veri seti üzerinde yıllık ve ilgili yıla ilişkin Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarına ait tekrarlılık değerleri belirlenmiş ve ortalama olarak yatay bileşende 1.07 mm düşey bileşende ise 3.98 mm olarak hesaplanmıştır. Mevsimsel değişimin, deformasyon parametreleri üzerindeki etkisinin belirlenmesi için ise, 25 TUSAGA-Aktif istasyonlarına ait zaman serileri oluşturulmuş ve bu istasyonlara ilişkin hız ve gerinim parametreleri tüm veri seti (2015-2019) ve farklı mevsim dönemleri için ayrı ayrı hesaplanmıştır. Ayrıca, ilgili GNSS istasyonlarına ilişkin yatay deformasyonlar kullanılarak çalışma bölgesi için iki boyutlu gerinim analizi yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, istasyonlara ilişkin koordinat zaman serilerinde yıllık etkilerin yanında mevsimsel değişimlerin etkileri de saptanmış ve mevsimsel değişimlerin deformasyon parametreleri üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye neden olduğu görülmüştür. Özellikle yaz döneminde düşey bileşenin yatay bileşene göre doğruluğunun daha düşük olduğu saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the deformation parameters (displacement, velocity, strain) obtained by evaluating the GNSS (Global Navigation Satellite System) data performed in different seasons and to investigate the effects of seasonal changes on the determined deformation parameters. For this purpose, 3-day GNSS data of the 25 continuous GNSS stations of the TUSAGA-Aktif (Turkey National Steady GNSS Network-Active) network, performed in January, April, July and October of each year between 2015 and 2019, were used. The deformation parameters of the stations were determined by evaluating the GNSS data in the ITRF-14 reference system with the GAMIT/GLOBK 5.34 software. By analyzing the evaluation results, the effects of seasonal changes on the accuracy of GNSS position and deformation parameters were examined. In order to determine the accuracy of GNSS position, annual repeatability values of January, April, July and October for the relevant year were determined on the relevant data set and it was calculated as 1.07 mm in the horizontal component and 3.98 mm in the vertical component on average. In order to determine the effect of seasonal change on the deformation parameters, time series of 25 CORS-TR stations were determined and the velocity and strain parameters of these stations were calculated separately for the whole data set (2015-2019) and for different seasonal periods. In addition, two-dimensional strain analysis was performed for the study area using the horizontal deformations of the relevant GNSS stations. According to the results obtained, the effects of seasonal changes as well as annual effects were determined in the coordinate time series of the stations, and it was seen that seasonal changes had a statistically significant effect on the deformation parameters. It has been determined that the accuracy of the vertical component is lower than the horizontal component, especially in the summer period.
Benzer Tezler
- GNSS verilerinden hesaplanan elipsoid yüksekliklerinin atmosferik verilerle iyileştirilmesi
Improving GPS derived elliipsoidal heights using observed meteo data
SEYİT ALİ YILMAZ
Doktora
Türkçe
2014
Mühendislik BilimleriSelçuk ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERRUH YILDIZ
- Mevsimsel değişimlerin GNSS düşey bileşenine etkilerinin araştırılması
Investigation of the effects of seasonal changes on the GNSS vertical component
NİHAL TEKİN ÜNLÜTÜRK
Doktora
Türkçe
2023
Jeodezi ve FotogrametriYıldız Teknik ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UĞUR DOĞAN
- Mevsimsel değişimlerin GNSS konum doğruluğu üzerindeki etkilerinin araştırılması
Investigating of the effects of seasonal changes on GNSS positioning accuracy
SELİN BENGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Jeodezi ve FotogrametriYıldız Teknik ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UĞUR DOĞAN
- IGS koordinat zaman serilerinde trend ve mevsimsellik analizinin farklı yöntemlerle irdelenmesi
Examination of trend and seasonality analysis by different methods in IGS coordinate time series
SELDANUR ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Jeodezi ve FotogrametriKaradeniz Teknik ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE TANIR KAYIKÇI
- Viyana izdüşüm fonksiyonu 3 (VMF3) ile hesaplanmış troposferik zenit gecikmelerinin (ZTD) zaman serilerinin periyodik mevsimsel değişimlerinin belirlenmesi
Determination of periodic seasonal variations in time series of tropospheric zenith delays (ZTD) calculated with vienna mapping function 3 (VMF3)
YEŞİM AKTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Jeodezi ve FotogrametriZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKE DENİZ