Beliren yetişkinler için aleksitimi ölçeğinin geliştirilmesi ve aleksitiminin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Developing the alexithymia scale for emerging adults and examining alexithymia in terms of various variables
- Tez No: 704199
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP KARATAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Yapılan bu araştırmada beliren yetişkinlerin aleksitimi düzeylerini ölçen geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmek ve çeşitli değişkenlerle aleksitimi düzeylerini incelemek amaçlanmıştır. Bu amaçla ölçek geliştirme çalışmasının ilk aşaması için oluşturulan taslak ölçek Türkiye'de 18-25 yaş arasındaki 391 gönüllü katılımcıya uygulanmıştır. İkinci aşama içinse 28 maddelik nihai form, TAS-20 ölçeği ve kişisel bilgi formu basit seçkisiz örneklem yöntemiyle Türkiye'deki 18-25 yaş arasındaki 201 gönüllü katılımcıya uygulanmıştır. Ölçeğin geçerlik çalışmasında kapsam geçerliği, yapı geçerliği ve ölçüt bağımlı geçerliğe bakılmıştır. Kapsam geçerliği kısmında alanyazını incelenmiş ve uzman görüşü alınmıştır. Yapı geçerliği için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ölçüt bağımlı geçerlik içinse TAS-20 ölçeğinden alınan puanlar ile geliştirilen ölçekten alınan puanlar arasındaki korelasyon katsayısına bakılmıştır. Ölçeğin güvenirlik çalışması için Cronbach alpha katsayısı ve testi yarılama yöntemiyle elde edilen korelasyon katsayısı dikkate alınmıştır. Verilerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi kısmında bağımsız gruplar t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS 24.0 paket programı ve LİSREL 8.7 paket programı ile yapılmıştır. Bulgular yorumlanırken anlamlılık düzeyi .05 olarak alınmıştır. Analizler sonucunda 28 maddelik 3 alt boyuttan oluşan ölçek elde edilmiştir. Geliştirilen ölçeğin toplam madde korelasyonları .46 ile .73 arasında değişmektedir ve oluşan 3 alt boyutun toplam açıkladığı varyans ise %61'dir. İkinci aşamada yapılan doğrulayıcı faktör analizinde faktör yüklerinin .60 ile .94 arasında değişim gösterdiğine ulaşılmıştır. Ölçüt bağımlı geçerliği test etmek için TAS-20 ölçeği ile geliştirilen ölçek arasındaki korelasyon hesaplanmıştır ve 0.68 olarak yeterli seviyede olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin güvenirlik analizi için bulunan Cronbach alpha değeri .91'dir. Ayrıca alt boyutlara göre güvenirlik katsayıları ise; hayal gücü ve imgelemede güçlük boyutunda .93, duyguları söze dökmede güçlük boyutunda .92, duyguları fark etme ve ayırt etmede güçlük boyutunda ise .90 olarak bulunmuştur. Testi yarılama yöntemiyle tek ve çift maddeler arasındaki korelasyon katsayısı ise .88'dir. Beliren yetişkinlerin toplam aleksitimi puanlarıyla kardeş sayısı ve algılanan ekonomik durum arasında anlamlı farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca baba eğitim durumu ile duyguları söze dökmede güçlük alt boyutunda, anne-baba birliktelik durumları ile duyguları fark etme, ayırt etmede güçlük boyutunda anlamlı farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Cinsiyet, yaş, doğum sırası, anne eğitim durumu ve yaşamın çoğunun geçtiği yer değişkenleri ile beliren yetişkinlerin aleksitimi düzeyleri arasında anlamlı farklılık bulunmamaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to develop a valid and reliable scale measuring the alexithymia levels of emerging adults and to examine the alexithymia levels with various variables. For this purpose, the draft scale created for the first stage of the scale development study was applied to 391 volunteer participants between the ages of 18-25 in Turkey. For the second stage, the 28-item final form, TAS-20 scale and personal information form were applied to 201 volunteer participants between the ages of 18-25 in Turkey with simple random sampling method. In the validity study of the scale, content validity, construct validity and criterion-related validity were examined. In the content validity part, the literature was examined and expert opinion was consulted. Exploratory and confirmatory factor analysis were performed for construct validity. For criterion-related validity, the correlation between the scores obtained from the TAS-20 scale and the scores obtained from the developed scale was examined. The Cronbach alpha coefficient and the correlation coefficient obtained by the half-way method of the test were examined for the reliability study of the scale. Independent groups t-test and one-way analysis of variance (ANOVA) were used in the analysis of the data in terms of various variables. In the analysis of the obtained data, SPSS 24.0 package program and LISREL 8.7 package program were used. The significance level was taken as .05 when interpreting of the findings. As a result of the analysis, a scale consisting of 28 items and 3 sub-dimensions was obtained. The total item correlations of the developed scale range between .46 and .73, also the total variance explained by the three sub-dimensions is 61%. In the confirmatory factor analysis conducted at the second stage, it was found that the factor loads varied between .60 and .94. In order to test the criterion-related validity, the correlation between the TAS-20 scale and the developed scale was calculated and it was determined to be at a sufficient level as 0.68. The Cronbach alpha value found for the reliability analysis of the scale is .91. In addition, the reliability coefficients according to the sub-dimensions it was found .93 in the dimension of difficulty in dream and imagination, difficulty in expressing emotions .92, and in the dimension of difficulty in recognizing and distinguishing emotions .90. The correlation coefficient between odd and even items with the split-half method is .88. It was concluded that there was a significant difference between the total alexithymia scores of emerging adults and the number of siblings and perceived economic status. In addition, it was concluded that there was a significant difference in the sub-dimension of father's education level and difficulty in verbalizing feelings, and in the dimension of difficulty in distinguishing between parents' relationship status and feelings. There is no significant difference between the variables of gender, age, birth order, mother's education level and the place where most of life is spent, and the alexithymia levels of emerging adults.
Benzer Tezler
- Beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerde sosyal kaygı, duygusal zeka ve aleksitimi arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between social anxiety, emotional intelligence and alexithymia in emerging adulthood
CANSU GENÇİRİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVCAN KARAKOÇ DEMİRKAYA
- Kişilerarası duygu düzenlemenin ayrışma-bireyleşme ve öz duyarlık üzerindeki etkisinin incelenmesi
Examination of the effect of interpersonal emotion regulation on separation-individuation and self-compassion
BERFİN KUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAMİLE GAMZE YAMAN
- Erken dönem uyum bozucu şemalar ile beliren yetişkinlikte bireyleşme düzeyi ve ayrılma anksiyetesi ilişkisinin incelenmesi
The relationship between early maladaptive schemas and emerging adulthood individuation and seperation anxiety
ZEHRA DİLARA ÖZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYDEH FARAJI
- Investigating the roles of emotional intelligence and self-esteem on psychological well-being among emerging adults
Beliren yetişkinlerde duygusal zekanın ve özgüvenin psikolojik iyi oluş üzerindeki rollerinin incelenmesi
HADEEL BASMAN MOUSA ABU RMILAH
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARZU BUYRUK GENÇ
- COVID-19 pandemi sürecinde sosyal hizmet perspektifinden beliren yetişkinler; 'çevrimiçi grup çalışması örneği'
Emerging adulthood from the social service perspective during the COVID-19 pandemic: 'example of online group work'
BELİZ ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sosyal HizmetBaşkent ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEDA ATTAPE ÖZDEN