Osmanlı Devleti döneminde Bâbîlik/Bahâîlik Hareketi'nin gelişimi ve faaliyetleri (1844-1922)
The development and activities of the Bâbîsm/Bahâîsm movement in the Ottoman Empire (1844-1922)
- Tez No: 704502
- Danışmanlar: PROF. DR. BESİM ÖZCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 263
Özet
Bâbîlik hareketi, 1844 yılında İran'da Kaçar Hanedanlığı döneminde ortaya çıkmıştır. Dini nitelikli bir hareket olan Bâbîlik, kısa süre içerisinde siyasal, toplumsal ve geleneksel düzeni tehdit edecek boyutlara ulaşmıştır. Kaçar iktidarı tarafından Bâbîliğin“fitne”sebebi olarak görülmesi neticesinde hareketin kurucusu Seyyid Ali Muhammed 1850 yılında idam edilmiştir. Bâbîler idama tepki olarak 1852 yılında Nasıreddin Şah'a suikast girişiminde bulunmuştur. Bu suikast girişimi, Bâbîliğin dini yapısına ilave olarak politikleşme sürecinin de başlangıcı olmuştur. Suikast teşebbüsü sonrası hareketin taraftarları ortadan kaldırılmaya veya tutuklanmaya başlanmıştır. Tutuklanan ve hareketin öncülerinden biri olan Mirza Hüseyin Ali'nin, Rusya büyükelçisinin müdahalesiyle serbest bırakılarak Osmanlı hâkimiyetindeki Bağdat'a (1853) sığınması sağlanmıştır. Mirza Hüseyin Ali liderliğinde Bağdat'ta faaliyetlerini sürdüren Bâbîlik, kısa süre sonra Bâhaîlik hareketine evrilmeye başlamıştır. Ancak hareketin Osmanlı coğrafyasındaki faaliyetleri İran ve Babıâli'yi tedirgin ettiğinden, hareketin ileri gelenleri 1863'te İstanbul ve Edirne'ye¸ 1868'de Akka adasına sürgün edilmiştir. Akka ve Hayfa'da faaliyetlerine devam eden Bâhaîlik hareketi müstakil bir din iddiası ile ortaya çıkarak Ortadoğu coğrafyasıyla birlikte, Avrupa ve Amerika'da yayılmaya başlamıştır. Bâhaîlik hareketinin bu faaliyetleri ve kurumsallaşma süreci Osmanlı Devlet'inin Filistin hâkimiyeti boyunca devam etmiştir.
Özet (Çeviri)
The Bâbîsm emerged in Iran in 1844 during the Qajar Dynasty. Bâbîsm, as a religion-based movement, has reached such extent that began to threaten the existing political, social and traditional order in a short time. The founder of the movement, Sayyid Ali Muhammed, was executed in 1850 since the Qajar government regarded Bâbîsm as the cause of 'sedition'. In response to the execution of Sayyid Ali Muhammed, the Bâbîs attempted to assassinate Nasir al-Din Shah in 1852. This attempt was the beginning of the politicization process in addition to the religion-based structure of Bâbîsm. After the assassination attempt, the supporters of the movement started to be killed or arrested. Mirza Hüseyin Ali, one of the pioneers and arrested members of the movement, was released with the intervention of the Russian ambassador, and he took refuge in Baghdad (1853), which was under Ottoman rule. Bâbîsm kept going its activities in Baghdad under the leadership of Mirza Hussein Ali, and soon started to evolve into the Baha'i movement. However, since the activities of the movement in the Ottoman geography disturbed Iran and The Sublime Porte, the leaders of the movement were exiled to İstanbul and Edirne in 1863 and to the island of Akka in 1868. Continuing its activities in Akka and Haifa, the Baha'i movement emerged with an self-contained religion claim and started to spread in Europe and America, together with the Middle East. These activities and the institutionalization process of the Baha'i movement continued throughout the Ottoman Empire's domination of Palestine.
Benzer Tezler
- Dâr-üs'saâde ağası Hacı Beşir Ağa ve eserleri
Dâr-üs'saâde ağasi hHci Beşi̇r Ağa and his works
LOKMAN TAY
- 16. yüzyıl Osmanlı yapılarını etkileyen bâni-sanat-sanatçı ilişkisinin İstanbul camileri özelinde incelenmesi
The analysis of the relation between the patronage-art-artist that effects the 16th era of the Ottoman buildings in the speciality of Istanbul mosques
AYSUN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. NUR URFALIOĞLU
- Anadolu basınının (Orta Karadeniz bölgesi yerel basının) sorunları ve çözümleri
Başlık çevirisi yok
NURETTİN İMRE
Doktora
Türkçe
1988
Gazetecilikİstanbul ÜniversitesiGazetecilik ve Halkla İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYIHAN İÇEL
- Nevşehirli Sadrazam Damat İbrahim Paşa'nın Bânîlik faaliyetleri
Activities of the grand Vizier Damad İbrahim Pasha of Nevsehir
FIRAT ALLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sanat TarihiYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALİL SÖZLÜ