Mübadele olgusu bağlamında yerinden edilenin mekan üretme ve yer kurma pratiği üzerine bir değerlendirme
An evaluation on the practice of creating space and establishing place of the displaced in the context of the exchange phenomenon
- Tez No: 705215
- Danışmanlar: PROF. DR. FERİDE ÖNAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Mübadele, göçmen, mekan, yer, kartezyen düşünce, fenomenoloji, Sinasos, Nea Sinasos, Exchange, immigrant, space, place, cartesian philosophy, phenomenology, Sinasos, Nea Sinasos
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 240
Özet
Çalışma, 1923 yılında Türkiye ve Yunanistan arasında gerçekleşen mübadele anlaşması sonucu yaşanan mekansal durumlara odaklanmaktadır. Mübadele, devletlerin üzerinde uzlaştığı basit bir yer değiştirme vakası değildir. Tüm edimleri, toplumsallıkları ve bellekleriyle toplulukların, yeni coğrafyalarda kendi varoluşlarını sağlama çabasıdır. Bu sebeple göçle gelenler, hem geldikleri coğrafyalarda, hem de geride bıraktıkları anayurtlarında köklü değişimlerin tetikleyicisi olmuşlardır. Göçü karşılayan ile göçle gelen topluluk arasında ilk zihinsel ayrışma burada baş göstermektedir. Egemen, sahibi olduğu yaşam biçimini göçle gelene sunarken, göçle gelen kendi edimleri aracılığıyla, kendine ait yaşantıyı kurmanın arayışındadır. Tahsis edilen mekanlara adapte olmakta güçlük çeken göçle gelen, bu mekanları değiştirme-dönüştürme veya terk etme yoluna giderek, kendi edimleri ve toplumsallıkları bağlamında yeni yer(leşim)ler kurmuşlardır. Çalışmanın kuramsal çerçevesi, bu zihinsel ayrışma üzerinden kurulmuştur. Paralel zaman aralığında, mekan üzerine sorgulamaların yoğunlaştığı ve yeni anlam arayışlarının ortaya çıktığı görülmüştür. Kartezyen felsefenin mekanı durağan bir nesneye indirgeyen kavrama biçimine karşın, Fenomenoloji, mekanı, gündelik yaşantının bir parçası varsayarak, toplulukların edimleri ile daima değişen-dönüşen canlı bir organizma olarak okumaktadır. Fenomenolojiye göre insan, mekanı anlamlandıran temel öznedir. Mekan üzerine yaşanan bu kırılma, mübadele sonucu egemen ve göçmenin mekan algıları arasında yaşanan çatışma ile benzerlik taşımaktadır. Çalışmanın metodolojik araştırma yöntemi, egemenin tahsis ettiği mekanları, kartezyen mekan olarak görürken, göçmenlerin edim ve algılarıyla bu mekanlara yönelik reaksiyonlarını fenomenolojik kavrama biçimi olarak okumaktadır. Bu yöntem, Lefebvre'in mekansal üçlü diyalektiği savı üzerinden irdelenmiştir. Mübadelenin yarattığı bu mekansal gerilim, Sinasoslu Rumların mübadele eylemi üzerinden bir alan araştırmasıyla somutlaştırılmıştır. Asırlar boyunca Anadolu içlerinde Sinasos yerleşimde var olan topluluk, mübadeleyle hiç tanımadıkları coğrafyalara göç etmek zorunda kalmışlardır. Yeni topraklarda Nea Sinasos'u (Yeni Sinasos) var eden Sinasoslu Rumlar, tıpkı Anadolu'da olduğu gibi, Yunanistan'da da edimleri ve toplumsallıkları bağlamında kendi yer(leşim)lerini inşa etmişlerdir. Bellekleri aracılığıyla taşıdıkları zihinsel unsurlar ve yerleşimlerine ait somut dökümanlar, bu pratiğin tetikleyicisi olmuştur. Çalışma, 'kartezyen mekan – fenomenolojik mekan' kavrayışları bağlamında, insan edimlerinin, algısının, belleğinin mekan üretme ve yer kurma üzerindeki rolünü, bir göçmen topluluğu aracılığıyla ortaya koymayı amaç edinmiştir.
Özet (Çeviri)
This study focuses on the spatial situations experienced in consequence of the exchange agreement between Turkey and Greece in 1923. Exchange is not a simple case of displacement agreed by states. It is the effort of the communities to ensure their existence in new places, with all their acts, social structure, and memories. Therefore, these immigrants have been the trigger of radical changes both in the places they came from and in the homelands they left behind. The first separation between the community facing these immigrants and the immigrants themselves starts here. While presenting the community facing and welcoming these immigrants to its lifestyle to the immigrants, the immigrants try to establish their own life through their own acts. Immigrants, who have difficulties in adapting to the spaces allocated for them, have established new settlement(s) within the context of their actions and social structure, by changing-transforming or leaving these spaces. The theoretical framework of this study is based on this separation. In the parallel window of time, it has been seen that the inquiries on space become intensified and new meaning searches emerge. Despite the concept of Cartesian philosophy reducing space to a static object, Phenomenology assumes space as a part of daily life and considers it as a living organism always changing and transforming with the actions of communities. According to phenomenology, human is the fundamental subject that gives meaning to space. This split on space is like the conflict between the perceptions of the sovereign and the immigrant in consequence of the exchange. While the methodological research method of the study sees the spaces allocated by the sovereign as Cartesian spaces, it considers the actions and perceptions of immigrants and their reactions to these spaces as a form of phenomenological conception. This method has been examined through the spatial triple dialectic argument of Lefebvre. This spatial tension created by the exchange of population was embodied in a field study through the exchange of the Greeks of Sinasos. The community, which existed in the Sinasos settlement of Anatolia for centuries, had to migrate to places they had never known through the exchange of population. The Greeks of Sinasos created Nea Sinasos (New Sinasos) in their new lands and built their settlement(s) in the context of their actions and social structure in Greece, just as they did in Anatolia. The mental elements they carry through their memories and the concrete documents of their settlements have been the trigger of this settlement. Hereby, this study aims to reveal the role of human acts, perception, and memory on creating space and establishing a place within the context of 'cartesian space - phenomenological space' conceptions through a community of immigrants.
Benzer Tezler
- A critical assessment of Turkey's migration regime: Securitization versus human rights?
Türkiye'nin göç rejiminin eleştirel bir değerlendirmesi: Güvenlikleştirmeye karşı insan hakları?
KÜBRA AYDINLI
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiAvrupa Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN GALİP YALMAN
- Türk Ceza Hukuku bağlamında mobbing
Mobbing in the context of Criminal Law
TUTKU GÜLCE ALTUNDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Hukukİstanbul Bilgi ÜniversitesiHukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZNUR SEVDİREN
- The poverty damage: The effect of household income on job searching behavior in Turkiye
Yoksulluk çıkmazı: Türkiye'de hanehalkı gelirinin iş arama davranışına etkisi
EYLÜL SEREN KÖSEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
EkonometriGalatasaray Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ULUS
- Düş yolculuğu filmi bağlamında protez bellek olarak 2000 sonrası mübadele filmleri
Dream journey film in the contex of prosthesis memory after 2000 as a population exchange films
E. BEGÜM SAVÇIN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2020
Sahne ve Görüntü SanatlarıMaltepe ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN YILDIZ
- Gündelik hayatın ideolojik yeniden üretim sürecinde kentsel alanlarda soylulaştırma pratikleri: Tarihi Yarımada örneği
Gentrification practices in urban areas in the ideological reproduction process of everyday life: Historical Peninsula example
NURSEL OKUTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kamu YönetimiÜsküdar ÜniversitesiMedya ve Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEM TUTAR