Anadolu' daki Roma dönemi çeşme mimarisinin bir örneği olarak Letoon Hadrian anıtsal nymphaeumu. Mevcut durum analizi ve hipotetik restitüsyon önerisi
The Letoon Hadrian monumental nymphaeum as an example of Roman period fountain architecture in Anatolia. Current status analysis and hypothetic restition proposal
- Tez No: 711208
- Danışmanlar: PROF. DR. SEMA ATİK KORKMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
Bu tez çalışması, UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer alan Letoon Kutsal alanı içerisindeki İmparator Hadrianus' a ithaf edilmiş eksedra düzenindeki anıtsal çeşmenin mimari planının, çevre ile olan ilişkisinin incelenmesini ve hipotetik restitüsyon önerisini konu almaktadır. 19. yüzyıldan bu yana araştırmaları sürdürülen Letoon Kutsal Alanı tüm Likya'nın ortak tapınım merkezidir ve Antik çağda Likya' nın dini merkezi konumundadır. İmparator Hadrianus' a ithaf edilen Roma Dönemi anıtsal çeşme yapısının kutsal kaynakla aynı aksta olması Letoon Kutsal Alanı' nın planlanmasının temel özelliklerinden biridir. Letoon' un dip tarihi bilinmeyen çok katmanlı geçmişinde farklı dönemlerde farklı isimlerle anılan su tanrıçaları Nymphelere adanan anıtsal çeşme yapısı, kutsal kaynak ile ilişkilenen alanın dinsel işlevselliğini ön plana çıkartmış ve suyun kutsallığının tüm katmanlar boyunca devam ettiğini göstermiştir. Augustus ile başlayan Roma İmparatorluk Çağın'da İmparator Hadrianus selefi imparator Trajanus'un izlediği yayılma politikasının aksine imparatorluğun genişleme politikasını terk ederek mevcut sınırlarını korumuştur. Roma tarihi içinde Hadrianus Dönemi mimari açıdan yapı patlaması olarak adlandırılan önemli bir yer tutar. Bu dönemde yeni yapıların inşasının yanı sıra depremlerden zarar gören bazı yapılar da onarılmıştır. İmparatorluğunun 12 yılını Roma dışındaki eyaletlere yaptığı gezilere ayırmıştır. Bu geziler kapsamında 123-124 ve 129-131 yıllarında Anadolu'ya iki önemli gezi düzenlemiştir. 20. yüzyılın başından beri Roma dönemi su ile ilişkili yapılar hakkında çok sayıdaki yayın çeşitliliği içinde 1969-2009 yılları arasında kazı çalışmaları gerçekleştirilmiş olan Letoon Hadrian Anıtsal Çeşmesi hakkında en önemli eksiklik detaylı bir mimari analiz ve restitüsyon önerisinin tamamlanmamış olmasıdır. Bu bağlamda Letoon kutsal alanında bulunan Roma Dönemi anıtsal çeşme yapısının halihazırda mevcut olan arkeolojik kalıntılarından elde edilen verilerle ve kazı raporlarından edinilen bilgiler ışığında tipolojik değerlendirilmesi ve plan analizi yapılarak, hipotetik restitüsyon önerisinin sunulması amaçlanmaktadır. Yapının konumlandığı kutsal alanın temel ögesini oluşturan suyun çıktığı gözeyi koruyan Hellenistik Dönem yapay mağarasının aksında konumlanmış olması, kuzeyinde yer alan tören yolu ile ilişkisi ve Roma'nın en güçlü imparatorlarından biri olan Publius Aeulius Traianus Hadrianus' a ithaf edilmesi tezin önemini artırmaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis is about examining the architectural plan of the monumental fountain in the exedra order, dedicated to Emperor Hadrianus in the Letoon Sanctuary, which is on the UNESCO World Heritage List, and its relationship with the environment, and a hypothetical restitution proposal. The Letoon Sanctuary, which has been researched since the 19th century, is the common worship center of all Lycia and was the religious center of Lycia in ancient times. One of the main features of the planning of the Letoon Sanctuary is that the monumental fountain structure of the Roman Period, dedicated to Emperor Hadrianus, is on the same axis with the sacred spring. The monumental fountain structure dedicated to the Nymphs, the water goddesses, who were called by different names in different periods in the multi-layered past of Letoon, whose bottom date is unknown, highlighted the religious functionality of the area associated with the sacred spring and showed that the sanctity of water continues throughout all layers. In the Roman Imperial Age, which started with Augustus, Emperor Hadrianus abandoned the expansion policy of the empire and preserved its current borders, contrary to the expansion policy followed by his predecessor, Emperor Trajanus. In the history of Rome, the Period of Hadrian occupies an important place in terms of architecture, which is called the building boom. In this period, in addition to the construction of new structures, some structures damaged by earthquakes were also repaired. Emperor Hadrianus devoted 12 years of his empire to his trips to the provinces outside of Rome. Within the scope of these trips, he organized two important trips to Anatolia in 123-124 and 129-131. The most important shortcoming about the Letoon Hadrian Monumental Fountain, which has been excavated between 1969 and 2009, among the many publications on Roman water-related structures since the beginning of the 20th century, is the incomplete architectural analysis and restitution proposal. In this context, it is aimed to present a hypothetical restitution proposal by making a typological evaluation and plan analysis in the light of the data obtained from the archaeological remains of the monumental fountain of the Roman Period in the Letoon sanctuary and the information obtained from the excavation reports. The fact that the building is located on the axis of the Hellenistic Period artificial cave, which protects the main element of the sanctuary where the water comes out, which is the main element of the sanctuary, its relationship with the ceremonial road in the north, and its dedication to Publius Aeulius Traianus Hadrianus, one of the most powerful emperors of Rome, increase the importance of the thesis.
Benzer Tezler
- Anadolu'da Hellenistik ve Roma Dönemi cephe mimarisinde Girland dekorasyonu
Girland decoration in Hellenistic and Roman Age Facade architecture in Anatolia
İBRAHİM ETHEM KOÇAK
- Anadolu'da Antoninler Dönemi mimarisi
Antonine Period architecture in Anotolian
KÜBRA ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ArkeolojiAdnan Menderes ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYDIN ERÖN
- Afyon'daki Türk anıtları (medreseler, türbeler, hanlar, hamamlar, köprüler, çeşmeler)
Başlık çevirisi yok
ERTAN DAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Sanat TarihiEge ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAHMİ HÜSEYİN ÜNAL
- Çıralı, Yanartaş (Khimera)'daki Bizans dönemi yapıları
Byzantine period buildings at Antalya/Çirali Yanartaş (Khimera)
GÖKÇEN KURTULUŞ ÖZTAŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Sanat TarihiAnadolu ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. B. YELDA UÇKAN