Türk romanında sosyal eşkıyalık
Social banditry in Turkish novel
- Tez No: 711948
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN YÜREK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
Türk edebiyatında 1950'li yıllardan itibaren köye yöneliş olduğu ve köyün eserlere yansıtıldığı görülmektedir. Köy ve köylünün sorunlarının eserlere yansıtılmasıyla birlikte ezilen, zulüm gören köy halkının sorunları da dile getirilmektedir. Bu vesileyle köy halkının sıkıntıları, ağa zulmü, emek sömürücülüğü gibi konular romanlarda kendini daha sık gösterir hale gelmiştir. Bahsedilen konulardan hareketle ezilen sınıfla birlikte sosyal eşitsizliğe, toprak reformuna dikkat çekilmektedir. Sosyal eşitsizliğe, ağanın baskıcı ve sömürücü düzenine başkaldıran insanlar bulunmuştur. Başkaldıran bu kişiler uğradığı adaletsizliği gidermek adına, dağa çıkıp eşkıya olmakta ve hakkını bu yolla aramaktadır. Dolayısıyla köy temasının romanlara konu olmasıyla birlikte eşkıyalık konusu da eserlerde yerini almıştır. Eşkıya temalı romanların, çoğunun köy ve çevresinde geçtiği görülmüştür. Toplumsal konulara yönelme, köylünün sorunlarını dile getirme noktasında en büyük katkı sağlayan Köy Enstitülü yazarlar olmuştur. Köy Enstitülü yazarların katkı sağlamasıyla birlikte köye, toplumsal sorunlara değinen ve bu çizgide ilerleyen birçok yazar ortaya çıkmıştır. Bu yazarların halkı aydınlatma gibi bir çaba sergiledikleri görülür. Bu noktadan bakıldığında sadece Türk edebiyatında değil dünyanın farklı bölgelerinde de eşkıyalık temasının edebiyata yansıdığı görülmüştür. Edebiyata yansıyan bu etki E. J. Hobsbawm tarafından teorik olarak sosyal eşkıya adlandırmasıyla ortaya konmuştur. Hobsbawm'ın ifade ettiği sosyal eşkıya haksızlıklar karşısında durur, ezilenleri korur, adaletsizlikleri giderir. Bu çalışmada, Hobsbawm'ın sosyal eşkıyayı tabiriyle ifade ettiği noktada duran örnek romanların incelenmesi ve böylece bu anlayışın Türk romanındaki konumunu irdeleme amaçlanmıştır. Eşkıya konulu romanlar incelenmiş olup çalışma kapsamına uygun bulunan dört roman çalışılmıştır. Bu bağlamda İnce Memed I (1955), Komünist İmam (1969), Çepel Dünya (1971), Çakırcalı Efe (1972) irdelenmiştir. İnce Memed'te İnce Memed, Komünist İmam'da Umur, Çepel Dünya'da Alo ve Çakırcalı Efe'deki Çakırcalı Memed Efe'nin sosyal eşkıyalıkları Hobsbawm'ın ortaya koyduğu anlayış içerisinde değerlendirilmiştir. Çalışmanın giriş bölümünde eşkıyalık üzerinde durulduktan sonra sosyal eşkıyalık kavramı bütün yönleriyle ele alınmıştır. Sosyal eşkıyanın kime dendiği ve nasıl kişiler olduğu irdelendikten sonra romanlar tek tek sosyal eşkıyalık ekseninde tahlil edilmiştir. Eserlerin incelenmesinden sonra sonuç kısmında da sosyal eşkıyalık değerlendirilip bunun Türk romanındaki yeri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın sonunda da tarihi kişilik olan sosyal eşkıyalarla ilgili fotoğraf ve gazetede çıkan haberlere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Since the 1950s, there was a trend for rural areas and reflecting the phenomenon in literary works. No sooner had the issues of peasants taken place in literature than the problems of oppressed, persecuted people were cast out. In these wise, hard knocks of villagers, the cruelty of aghas, labor exploitation was figured out much more. These subjects have made disadvantaged classes, social inequality, and land reform remarkable. Thus, there were people who revolt against social inequality, the exploitative and despotism of aghas being portraited. Rebels settle in mountains and become bandits to demand justice. Therefore, along with the village theme being the subject of novels, the subject of banditry took its place in the works. Most of the bandit-themed novels take the stage in villages. Social issues, expressing conflicts of peasants have been handled by courtesy of the writer taught by Village Institutes. Due to this contribution, plenty of new writers who march on this line has shown up. It is seen that these authors try to enlighten the public. From this point of view, the theme of thuggery is not only reflected in Turkish literature but also in different parts of the world. This effect reflected in literature was theoretically demonstrated by E. J. Hobsbawm by naming social bandits. The social bandit Hobsbawm refers to stands against injustices, protects the oppressed, removes injustices. In this essay, the character -mentioned by Hobsbawm- samples in novels are studied. It's aimed to examine the position of understanding the Turkish novel. Novels on bandits were examined and four novels were studied. In this context, İnce Memed I (1955), Komünist İmam (1969), Çepel Dünya (1971), Çakırcalı Efe (1972) were examined. The social banditry of İnce Memed in İnce Memed, Umur in Komünist İmam, Alo in Çepel Dünya, and Çakırcalı Efe are evaluated within the Hobsbawm approach. After focusing on thuggery in the introduction of the study, the concept of social thuggery was discussed in all aspects. After examining who the social bandit is called and what kind of people they are, the novels are analyzed one by one on the axis of social banditry. After examining the works, in the conclusion part, social banditry was evaluated and its place in the Turkish novel was tried to be determined. At the end of the study, photographs and news in the newspaper about social bandits, who are historical figures, are included.
Benzer Tezler
- Türk romanında eşkıyalık teması
Başlık çevirisi yok
BÜLENT KALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Sosyolojiİstanbul ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAYATİ TÜFEKÇİOĞLU
- Türk romanında efelik ve efeler üzerinde bir inceleme
Research on efelik and efeler in turkish fiction
BETÜL ÖZTOPRAK
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıBalıkesir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖZSARI
- 1950-1980 arası Türk romanında Eşkiya
Bandit in Turkish novel between 1950-1980
EREN YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜHEYLA YÜKSEL
- İvan Vazov'un Boyunduruk Altında romanında Osmanlı-Türk imgesi
The Ottoman-Turkish image in Under the Yoke by Ivan Vazov
FİLİZ TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiSlav Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELAHAT PARS
- İnce Memed Romanı üzerine bir inceleme: kaynakları ve arketipleri
A review on the Novel İnce Memed: Sourcesand archetypes
HAKKI BOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELİM SOMUNCU