Farklı sitoplazmik erkek kısır ve restorer hatlar arasındaki melezlemeler ile elde edilen ayçiçeği hibritlerinin agronomik olarak değerlendirilmesi
Agronomic evaluation of sunflower hybrids developed by crosses using different cytoplasmic male sterile and restorer lines
- Tez No: 715097
- Danışmanlar: PROF. DR. FADUL ÖNEMLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Endüstri Bitkileri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Bu çalışmada; 2019 yılında farklı sitoplazmik ana ve restorer hatlar arasında yapılan melezlemeler ile elde edilen yağlık ayçiçeği hibritlerinden bölge koşullarında agronomik açıdan iyi performans gösterenleri belirlemek ve hibritlerle ilgili araştırma bulguları üzerinden üstün özellikte yeni hibritlerin elde edilmesinde kullanılabilecek ebeveynleri seçmek amaçlanmıştır. Çalışmada materyal olarak, 2019 yılında farklı özelliklere sahip sitoplazmik ana hatlar ile restorer baba hatlar arasındaki melezlemelerden elde edilen 142 test hibriti ve Trakya Bölgesinde ayçiçeği üretiminde en yaygın ekim alanına sahip 6 kontrol çeşidi ( P64LE119, P64LC108, P64LP130, P63LE113, LG5582 ve Roseta) kullanılmıştır. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Merkez Kampüsündeki Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümüne ait Araştırma ve Deneme Alanı'nda tarla koşullarında 2020 yılında Augmented Deneme Desenine göre 4 tekerrürlü olarak kurulan deneme ile genotiplerin verim, verim unsurları ve yağ içeriği incelenmiştir. Ayrıca, ebeveyn olarak kullanılan sitoplazmik ana (CMS-HA) ve restorer baba (RHA) hatların hibrit üretimindeki heterosis ve heterobeltiosis değerleri belirlenmiştir. Yine tüm genotipler üzerinde yaprak şekli, tüylülük, tabla şekli ve tabla eğimi gibi bazı morfolojik özelllikler ve mildiyö hastalığına dayanıklılık gözlemleri yapılmıştır. Araştırma bulgularında; bitki boyu, tabla çapı, sap çapı, ilk çiçeklenme gün sayısı, %50 çiçeklenme gün sayısı, bin tane ağırlığı, tanedeki yağ oranı, kendine döllenme oranı, tane verimi ve yağ verimi için genotipler arasındaki farklar istatistiki açıdan önemli bulunmuştur. Genotiplerin dekara tohum verimleri 4.47-893.30 kg arasında değişmiştir. Tanedeki yağ içerikleri ise % 27.93 – 50.42 arasında bulunmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, kontrol çeşitlerinden daha üstün performans gösteren 10 adet hibrit belirlenmiştir. Ebeveynlerin hibrit üretimindeki heterosis ve heterobeltiosis değerleri göz önüne alınarak, bölge koşulları için yüksek verim kapasitesine sahip ve mildiyö hastalığına yüksek oranda dayanıklı yağlık ayçiçeği hibritlerini üretebilecek sitoplazmik ana ve restorer hatlar seçilmiştir
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to determine superior oil type sunflower test hybids which were developed by hybridization sitoplasmic sterile (CMS) female lines and restorer male lines in 2019 under regional field conditions and to select superior CMS and restorer lines to breed new hybrids. In this study, 142 test hybrids developed by crossing between CMS female lines and restorer male lines in 2019 and 6 control cultivars (P64LE119, P64LC108, P64LP130, P63LE113, LG5582 ve Roseta) which have the largest production areas in Thrace Region were used seed materal. The experiment was conducted according to Augmented Design with four replication to determine seed yield components and seed oil contents of genotypes at Research and Experimental Area of Field Crops, Agricultural Faculty, Tekirdağ Namık Kemal University. In this study, heterosis and heterobeltiosis values of sitoplasmic sterile (CMS) female and restorer male lines were also calculated for some yield components using by their hybrid performances. In addition, some morphological characters such as leaf shape, pubescents, head shape and head slope, and resistance to mildew disease of hybrids and lines were observed. According to variance analysis results, statistically significant differences for genotypes were found in plant height, head diameter, stem diameter, days number from sowing to beginning of flowering, days number from sowing to 50% flowering time, 1000 seeds weight, seed oil content, self fertilization ratio, seed yield and oil yield. Seed yield per decare of hybrids and control cultivars was ranged between 4.47 and 893.30 kg. Seed oil content of this gontypes was obtained between 27.93 and 50.42 %. According to results, 10 test hybrids were determinated for their superior performances than controls. In line with the results; sitoplasmic sterile (CMS) female lines and restorer male lines were selected using their heterosis and heterobeltiosis values calculated from hybrid performances to develop new superior hybrids having higher yield and resistance mildew in Thrace Region.
Benzer Tezler
- Orobanş'a (Orobanche cumana Wall.) dayanıklı melez ayçiçeği populasyonlarında biyometrik-genetik analizler
Biometric-genetic analysis of the hybrid sunflower populations resistant to broomrape (Orobanche cumana Wall.)
YUSUF GÜZELCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatUludağ ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHİM TANJU GÖKSOY
- Ayçiçeğinde sitoplazmik erkek kısır ve restorer hatlar arasında üstün hibrit kombinasyonlarının belirlenmesi
Determination of superior hybrid combinations between cytoplasmic male sterile lines and restorer lines in sunflower
ÇAĞDAŞ GÜLTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FADUL ÖNEMLİ
- Kışlık ve yazlık Kolzada (Brassica napus) genetik tabanın genişletilmesi ve vernalizasyon kalıtımının tahmin edilmesi
Winter and spring rapeseed (Brassica napus) is genetic base expansion and prediction of vernalization quality
EMRULLAH GÜLDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyoteknolojiAkdeniz ÜniversitesiTarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEDİM MUTLU
- Ayçiçeğinde üstün verimli ve kaliteli hibrid kombinasyonlarının geliştirilmesi ve orobanşa (Orobanche cumana Wallr.) dayanıklılıkları ile melez performanslarının test edilmesi
Determination of superior hybrid combinations in sunflower and testing of their resistance to broomrape (Orobanche cumana Wallr.) in infested areas
OĞUZ GÜNDÜZ
Doktora
Türkçe
2008
GenetikUludağ ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHİM TANJU GÖKSOY
- Ayçiçeğinde orobanşa dayanıklı erken generasyon test melezlerinin agronomik ve bazı teknolojik performansları üzerinde araştırmalar
Researches on agronomical and some technological performances of early generation test hybrids resistant to broomrape in sunflower
PENBE ŞANVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatBursa Uludağ ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHİM TANJU GÖKSOY