Hoca Sadeddin Efendi'nin Tȃcü't Tevȃrȋh adlı eserinde 1. Murâd Dönemi transkripsyonu ve değerlendirilmesi
Transcription and evaluation of Murad I in Tacü't Tevarih by Hoca Sadeddin Efendi
- Tez No: 717290
- Danışmanlar: PROF. ABDULKADİR GÜL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı Tarih Yazıcılığı, Hoca Sadeddin Efendi, Tâcü'tTevârîh, Ottomon Hıstory, Hoca Sadeddin Efendi, Tâcü't-Tevârîh
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Hazırlanan tezde Hoca Sadeddin Efendi'nin Tâcü't-Tevârîh adlı eserinin I. Murâd dönemini (1362-1389) ele alan farklı nüshâları karşılaştırıldı. Bu nüshaların incelenmesi ve değerlendirilmesi yapıldı. Çalışmanın giriş kısmında Hoca Sadeddin Efendi'nin hayatı ve tarihçiliği hakkında bilgiler verildi. O, XVI. yüzyılın önemli Osmanlı tarihçilerinden biridir. Hoca Sadeddin Efendi'nin bu kıymetli eserinde Osmanlı tarihinin başlangıcından 1520 yılına kadar geçen olayları ele almaktadır. Bu zamana kadar bu eser dışında, Hoca Sadeddin'in birçok Arapça ve Farsça kitabı Türkçeye tercüme edilmiştir. Bu çalışmada Hoca Sadeddin'in yazdığı Tâcü't-Tevârîh'in 3 farklı nüshâsı karşılaştırıldı. Michigan Üniversitesindeki“Türkçe Yazma Eserler Koleksiyonu”nda 381 arşiv numarası ile kayıtlı nüshânın diğer nüshâlâra göre I. Murad'ı konu alan sayfa sayısının daha fazla olduğu tespit edildi. Fransız Milli Kütüphanesindeki Turc.64 arşiv numaralı nüsha da ve Michigan Üniversitesindeki 381 Arşiv numaralı nüshâsında başlıklar ve âyetler kırmızı mürekkep ile belirtilirken, 1862 numaralı matbu nüshâsında bu belirtilere rastlanmadı. Bunun gibi bütün farklılıklar çalışmada tek tek ortaya konuldu. Nüshâlar karşılaştırılırken ana nüsha olarak aldığımız Turc.64 arşiv numaralı nüshâ AN, 1862 nolu matbu nüsha M, Michigan Üniversitesinde bulunan 381 Arşiv numaralı nüshâ ise B Şeklinde kodlandı. Çalışmada karşılaştırmalı metin analizi yapıldı. Elde edilen bilgiler metin içerisinde değerlendirilerek farklılıklar dipnotlarda belirtildi. Ayrıca bu süreçte metin içerisinde rastlanan ayet, hadis, dualar, atasözleri ve deyimler ise Arap alfabesi ile metin içerisinde ilgili yerlerde belirtildi. Ekler kısmında ise farklı nüshalardaki konu ile ilgili birkaç varak örnek olarak eklendi. Sonuç kısmında ise bulgular, genel başlıklar altında sunuldu.
Özet (Çeviri)
In this thesis different copies of Tâcü't-Tevârîh by Hoca Sadeddin Efendi, which examines Murad I era (1362-1389) are compared. These copies are examined and evaluated. In the introductory part of the study, information about the life and historiography of Hoca Sadeddin Efendi is given. He is one of the important Ottoman historians of the XVI century. In this valuable work of Hoca Sadeddin Efendi, he discusses the events that took place from the beginning of Ottoman history to the year 1520. Until today various Persian and Arabic books by him have been translated into Turkish, except for this book. In this study, 3 different copies of the Tâcü't-Tevârîh written by Hoca Sadeddin are compared. The copy registered with archive number 381 in the“Turkish Manuscript Collection”at the University of Michigan is found to have more pages concerning Murad I when compared to other copies. The titles and verses were indicated in red ink in the copy registered with archive number Turc.64 in French National Library, and in the copy registered with archive number 381 at Michigan University, while the indications were not found in the 1862. All such differences are revealed individually in the study. When comparing the copies, the copy archived as Turc.64 which I took as the main copy, is encoded as AN, the copy archived as 1862 in the library of the University of Toronto is encoded as M, the copy archived as 381 at Michigan University is encoded as B. Comparative text analysis is performed in the study. The information obtained is evaluated in the text and the differences are indicated in the footnotes. In addition, in this process, verses, hadiths, prayers, proverbs and phrases found in the text are indicated in the Arabic alphabet and related places in the text. In the appendix part of the thesis, words, phrases and terms that are used extensively in the texts are put in the form of a dictionary. In addition, several leaflets selected from the text are added to this section as examples. In the conclusion section, the findings are presented under general headings.
Benzer Tezler
- Solak-Zâde tarihi'nin tahlili ve metin tenkidi
The analysis and text criticism of the history of Solak-Zâde
SÜLEYMAN LOKMACI
- Şeyhülislâm Hoca Sâdeddin Efendi'nin Fetva mecmuası (Kerâhiye ve istihsan örneği)
Fatwa journal of Sheikh al-Islam Hodja Sadeddin Efendi (Example of al-karahiyah and al-istihsan)
ELİF AKYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAHMİ YARAN
- Şeyhülislam Hoca Sâdeddin Efendi'nin Fetva mecmuası ve tahlili
Fatwa Journal of Sheikh al-Islam Hodja Sâdeddin Efendi and analysis
RABİA SALUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN KAYA
- Osmanlılarda münşead geleneği, Hoca Sadeddin Efendi'nin hayatı, eserleri ve münşeati
The Tradition of ottoman münşeat and the life and work of Hoca Sadeddin Efendi and his münşeat (Maniscripsions)
ABDURRAHMAN DAŞ
Doktora
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. NESİMİ YAZICI
- Osmanlı ilmiye teşkilatında muallim-i Sultânîler
Teachers of Sultans in Ottoman ilmiye organisation
KAMİLE ÇAM İNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHDİN ÇİFTÇİ