Çağdaş Türk resminde kimlik inşası
Identity building in contemporary Turkish painting
- Tez No: 717709
- Danışmanlar: PROF. SİMBER RANA ESKİER
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Sanat Tarihi, Sosyoloji, Fine Arts, Art History, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Resim Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 315
Özet
Türk resminde insan figürünün kimlik inşasına yönelik bu araştırmanın birinci bölümünde kimlik kavramı, sosyal bilimler alanında ortaya konmuş araştırmalar dikkate alınarak tanımlanmıştır. Kimlik ve benlik arasındaki farklılık incelenmiş, bireysel ve sosyal kimlik kategorilerinin kapsadıkları alanlar, aralarındaki farklar ve kimliğin tarihsel süreçte uğradığı değişiklikler analiz edilmiştir. Kimlik kavramının resim sanatımızda öne çıkan inşalarını titizlikle inceleyebilmek adına gösterge kavramı değerlendirilmiştir. Çağdaş Türk resim sanatı üzerine yapılacak araştırmalar, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1923 yılında kadar uzanan bir dönemi öne süreceği gibi, Cumhuriyet'in inşasından önce bu topraklarda hüküm sürmüş dünya tarihinin en önemli devletlerinden Osmanlı Devleti'nin sosyokültürel yapısını ve sanat olaylarını incelemeyi de şart koşmaktadır. Bu doğrultuda; 1850'den itibaren Osmanlı resim sanatında ve 1923-1950 arası Cumhuriyet dönemi Türk resminde kimlik inşası; ressam, dönem ve eser diyalektiği içinde, ressamların bireysel kimlik inşaları ve sosyal kimlik inşalarına yönelik sanatsal tecrübeleri, objektif eleştirel bir üslupla ele alınmıştır. Geç Osmanlı dönemi resim sanatı olarak isimlendirdiğimiz dönemde figüratif-gerçekçi resimler çalışmış Osman Hamdi Bey, Şeker Ahmet Paşa ve Halil Paşa'nın eserlerinde, bireysel ve sosyal kimlik kategorilerinin, gerçekçi ve eleştirel yaklaşım içeren inşaları belgelenmiştir. Birinci Dünya Savaşı'nda ortaya konan vatan savunmasına paralel gelişen bir duyarlılıkla kurulan Şişli Atölyesi, benzerine az rastlanan bir kolektif kimlik inşasına işaret eden yapısıyla araştırmaya birinci bölümde dahil olmuştur. Cumhuriyet döneminin ilk yılları, yeni sanat oluşumlarının varlığı ile dikkat çekmektedir. Kolektif bir gelişim ruhunu içinde barındıran Yurt Gezi'lerini de kapsayan sanat oluşumları 1950'li yıllara gelindiğinde yerini bireyselleşme hareketlerine bırakmıştır. Bu değişimin temelleri incelenmiş, çağdaşlaşan Türk toplumunda devlet destekli sanat etkinlikleri ve dönemin resim sanatında figüratif imgelemin temsil ettiği kimlikler değerlendirilmiştir. İkinci bölümde; resim sanatımızda insan figürü bağlamında kimlik inşasının temsili, ressamların bireysel belleğinden imgeler ve sosyokültürel göstergeler aracılığı ile ele alınmıştır. Sosyal bir vaka olarak göç hareketliliğinin ortaya çıktığı 1950'li yıllarda figüratif kompozisyonlarını oluşturan ressamlarımızdan Nuri İyem ve Neşet Günal, bireysel sanatçı kimliklerini oluşturan iki önemli isim olarak ikinci bölümün temelini oluşturmuştur. Gözlemlediği toplumun kimliklerini inşa ederken bireysel belleğini de yoklayan, dışavurumcu duyarlılıklara sahip ressamlarımızdan Neş'e Erdok, Mehmet Güleryüz, Hakan Gürsoytrak, fotogerçekçi ressamlarımızdan Nur Koçak ve Taner Ceylan, alternatif bir düş alanından çıkagelen imgelem gücüyle Komet, Alaettin Aksoy ve Mustafa Horasan bu bölümde eserleri incelenen ressamlarımızdır. Söz konusu isimlerin bir seri oluşturacak denli yoğunlukta üretmiş oldukları eserleri, mekân, zaman ve kimlik temelinde ele alınırken, dönemlerinin sosyokültürel yapısı, toplumsal olayları ve uluslararası resim sanatı ile olan ilişkileri, ortak zihinsel coğrafyaların varlığı ile belgelenmiştir. Eserlerin eleştirisinde biçimsel anlatı ve içerik değerlendirmesi bir arada yürütülmüştür. Çalışmanın üçüncü bölümünde; araştırmacının 'Bir Başkası' isimli resim serisinde inşa ettiği kimlik temsili incelenmiş, güncel figüratif resim sanatının kimlik kavramına yaklaşımı sanatçının eserleri çerçevesinde değerlendirilmiştir. Araştırmacının, sanatçı kimliği ile kurguladığı imgelem alanının, resim sanatımızın tarihsel akışı çerçevesinde kendine ait bir yer edinebilme potansiyelinden hareketle, eserlerin üretildikleri dönemde, bireysel ve kolektif belleğin sunduğu katmanlar incelenmiştir. Resimde kimlik inşasının, yeniden ele alınışının özgünlüğü araştırılarak, temsil örneklerine getirilmeye çalışılan güncel anlayışın kodları çözümlenmiştir. Çalışmanın Türk resim sanatı tarihi ve kimlik alanlarında araştırmalar yapan öğrenciler, akademisyenler, araştırmacılar ve sanat severler için, objektif, faydalı ve bütünlüklü bir kaynak olarak literatüre girmesi hedeflenmiştir.
Özet (Çeviri)
In the first chapter of this thesis on the identity construction of the human figure in Turkish painting, the concept of identity is defined by taking into account the researches put forward in the field of social sciences. The difference between identity and self is encapsuled. The areas covered by the individual and social identity categories, the differences between them and the changes that identity has undergone in the historical process have been examined. In order to meticulously examine the prominent representations of the concept of identity in the art of painting, semiotique was evaluated. Research on contemporary Turkish painting requires studying the sociocultural structure and art of the Ottoman Empire, one of the most important states in the history of the world that reigned in these lands before the construction of the Republic of Turkey. Accordingly; The period between 1850-1923 in Ottoman Painting and 1923-1950 in Turkish painting, the construction of individual identities of painters and the construction of social identity in the art of painting were discussed in an objectively critical manner. In the artworks of Osman Hamdi Bey, Şeker Ahmet Pasha and Halil Pasha, who worked on figurative-realistic paintings during the late Ottoman period, the constructions of individual and social identity categories with realistic and critical sensitivities are documented. The Sisli Studio, which was established with a sensitivity that developed parallel to the defense of the homeland in the First World War, was included in the research in the first part with its structure pointing to the construction of a collective identity that is rare. In the second chapter of this thesis, the concept of identity building in the art of painting is discussed through images and sociocultural indicators from the individual memory of Turkish painters. Nuri Iyem and Neşet Günal, one of our painters who painted figurative compositions in the 50s when migration mobility emerged as a social phenomenon, formed the basis of the second chapter of this study as two important names that constructed their individual artist identities. Nes'e Erdok, Mehmet Güleryüz, Hakan Gürsoytrak, with expressive sensibilities who investigate their individual memory while building the identities of the society they observed; Nur Koçak and Taner Ceylan, with their photorealistic paintings that questioning hidden identities; Komet, Alaettin Aksoy and Mustafa Horasan are the painters whose works are examined in this chapter with the power of vision coming out of an alternative dream area. While the works produced by these names in such intensity as to form a series are discussed on the basis of space, time and identity, the sociocultural structure of their periods, social events and their relations with international painting art are documented with the presence of common mental geographies. Formal narrative and content evaluation were carried out together in the criticism of the works. In the third chapter of the study; The identity representation constructed by the researcher in the art series 'Someone Else' was examined and the approach of contemporary figurative painting art to the concept of identity was evaluated within the framework of the artist's artworks. Based on the potential of the visual field, which the researcher constructed with his own artist's identity, to gain a place of his own within the framework of the historical flow of Turkish art of painting, the layers offered by individual and collective memory were examined during the period in which the works were produced. The aim of the study is to provide a useful and holistic source of literature for academicians, researchers, students and art lovers who do research in the fields of history and identity of Turkish painting.
Benzer Tezler
- 1980-1990 arası Türk resminde figüratif eğilimler
Figürative tendencies in Turkish painting between the years 1980-1990
SERTAÇ DİNÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURCU PELVANOĞLU
- Çağdaş Türk resminde kimlik arayışları (1718-1938)
The search for identity in modern Turkish painting (1718-1938)
YAKUP GÖKDAŞ
- Kültürel bir öge olarak düğün ve çağdaş Türk resmine yansıması
Wedding as a cultural and contemporary Turkish official task force to reflection
ZÜHAL BAŞBUĞ
- Türk resminde ulusal kimlik arayışları: 1930-1950
National identity searchi̇ng in Turkish painting: 1930-1950
AHMET MUSA KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Sanat TarihiGazi ÜniversitesiUygulamalı Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLTEKİN AKENGİN
- Anadolu Selçuklu Dönemi eserlerinde yer alan figürlerin ve motiflerin çağdaş Türk sanatçılarının eserlerine etkisi ve üniversite özgün baskı derslerindeki kullanımı
The impact of figures and ornaments in the works of Anatolian seljuk sultanate on modern Turkish artist and tha usage in the lesson of unique press lessons at university
HİLAL SEVGEN ABACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Bilim Dalı
PROF. GÜLER AKALAN