Pamuk ekim alanlarında zararlı tetranychus urticae koch (Acarı: Tetranychıdae) popülasyonlarının bazı akarisitlere direnç durumunun araştırılması
Investigations of resistance status to some acaricides of tetranychus urticae koch (Acari: Tetranychidae) populations in cotton growing areas
- Tez No: 721052
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET GÜRAY FERİZLİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
Pamuk bitkisinde ana zararlılardan biri olan Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) kırmızıörümcek popülasyonlarında, yoğun kullanılan bazı akarisitlere karşı direnç durumu biyoassay, biyokimyasal ve moleküler yöntemler kullanılarak tespit edilmiştir. Çalışmamızda pamuk üretiminin yoğun olarak gerçekleştirildiği Aydın, Adana, Şanlıurfa ve Diyarbakır illerindeki pamuk üretim alanlarından toplanılan kırmızıörümcek popülasyonlarının teşhisleri hem moleküler olarak nükleer gen olan ITS bölgesine bakılarak hemde morfolojik olarak yapılarak doğrulanmıştır. Bakılan 46 popülasyonlardan iki tanesinin Tetranychus atlanticus McGregor (Acari:Tetranychidae) olduğu belirlenmiştir. Toplamda 44 adet popülasyona bakılarak ayırıcı dozu geçen ve dirençli kabul edilen popülasyonların, Glutamat kapılı klor kanalları düzenleyici ve METI gurubu akarisit ve insektisitlere karşı LC (lethal konsantrasyon) değerleri belirlenmiştir. Abamectin etken maddesinde yüksek dirençli (LC50 33.80 mg/l ile 156 kat) popülasyonun 2 numara ile Diyarbakır'dan alınan popülasyon olduğu, bifenazate (LC50 57 mg/l ile 84.80 kat) ve tebufenpyrad (LC50 96.4 mg/l ile 12 kat) etken maddesinde ise sırasıyla orta düzeyde dirençli 4 numaralı popülasyon ile Aydın ilinden toplanan T. urticae popülasyonu olduğu tespit edilmiştir. Yaptığımız biyokimyasal çalışmalar sonucu karboksilesteraz ve P-450 enzimlerinin yüksek çıktığı, GST enziminin ise direnç gelişiminde düşük katkısı olabileceği sonucuna varılmıştır. Hedef bölge direncinde bakılan Glutamat kapılı klor kanallarında (GluCl üniteleri), Mitokondriyal elektron taşıma engelleyicisi METI 1 (PSST) ve METI 3 (Cytb) bölgelerinde kanıtlanmış olan herhangi bölge mutasyonuna rastlanılmamıştır. Bu çalışma ile etken maddelerden abamectin'de çok sayıda popülasyonda direnç gelişimi gözlenirken, diğer etken maddelerinde ise az sayıda popülasyonda direnç gelişimi görülmüştür. Abamectin'de 28 popülasyonun, bifenazate'de 42 popülasyonun ve tebufenpyrad'da ise 43 popülasyonun ruhsat dozunun altında kalan değerlere sahip olduğu belirlenmiştir. Örtüaltı kontrollü alanda yapılan farklı ürün gurupları ile karşılaştırıldığında, tarlada oluşan direncin çok yükselemediği toplanılan popülasyonlar ile gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Resistance to some intensely used active substances of mite Tetranychus urticae populations have been tested through bioassay, biochemical and molecular methods. In our study, diagnosis of spider mite populations collected from cotton production areas in Aydın, Adana, Şanlıurfa and Diyarbakır Provinces, where cotton production is intensively taken place, have been verified morphologically and by molecular investigating nuclear ITS gene region. Totally in 46 populations have been tested and two of examined populations have been detected to be Tetranychus atlanticus McGregor (Acari:Tetranychidae). Afterwards, LC values of the populations, surpass discriminating dose and were accepted to be resistant, have been determined against glutamate-chloride channel modulators and group of Mitochondrial complex electron transport inhibitors (METI) acaricide and insecticides. It was found the population collected from Diyarbakır (No 2) exhibited high resistance (LC50 33.8 mg/l and 156 fold) against abamectin, the population collected from Aydın (No 4) exhibited medium level resistance against bifenazate (LC50 57 mg/l and 84.8 fold) and tebufenpyrad (LC50 96.4 mg/l and 12 fold). As a result of our biochemical studies, it is concluded carboxylesterase and p-450 enzyme levels are high and GST level has slight effect on resistance development. In Glutamate gated chloride channel (GluCl sub-units), researched in target site resistance, it is not found any verified target site mutation in Mitochondrial electron transport inhibitor METI 1 (PSST) and METI 3 (Cytb) regions. With this study, while resistance development is seen against one active substance (abamectin) in numerous populations in the other active substances tested, resistance development is determined in a couple of populations. 28 populations in abamectin, 42 populations in bifenazate, 43 populations in tebufenpyrad were determined to be under registered rate. In comparison to different crops, grown in greenhouses and semi-closed greenhouse, it is observed through the collected populations that the resistance couldn't increase in field conditions.
Benzer Tezler
- İzmir ili Menemen ve Bergama ilçelerindeki pamuk ekiliş alanlarında görülen akarların popülasyon gelişmesi ve predatörlerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma
A study on the population development of mites seen in cotton plantation and determination of the predators in Menemen and Bergama districts of Izmir province
RUKİYE ERNUR ÇİFTÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL KASAP
- Yatağan (Muğla) yöresi çilek bahçelerindeki akar türlerinin belirlenmesi
Determination of mite species in strawberry orchards in Yatağan (Muğla) region
FATMA PAMUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatAydın Adnan Menderes ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÇAKMAK
- Harran ovası pamuk ekim alanlarında zararlı Thrips tabaci Lin. (Thysanoptera: Thripidae) ve doğal düşmanlarının pamuk gelişim dönemi boyunca oluşturdukları populasyon gelişimi
Population ffluctuations of Thrips tabaci Lind. (Thysanoptera: Thripidae) an early season pest, and its natural eenemies along with the plant phenological development in cotton growing areas of Harran plain
ŞENOL YILDIZ
- Harran Ovası pamuk ekim alanlarinda zararlı olan bemisia spp. (homoptera: aleyrodidae)'nin populasyon gelişimi ve doğal düşmanlarının belirlenmesi
Determination of population development and natural enemies of bemisia spp. (homoptera: aleyrodidae) on cotton in Harran Plain
MEHMET MAMAY
- Nurdağı (Gaziantep) ilçesi pamuk ekim alanlarında zararlı olan Helicoverpa armigera (HUBNER) (Lepidoptera: Noctuidae)' nın popülasyon değişimi ve mücadele zamanının belirlenmesi
Determination of population change and control time of Helicoverpa armigera (HUBNER) (Lepidoptera: Noctuidae) in cotton plant areas in Nurdağı (Gaziantep)
ŞEVKET AKÇAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT MURAT ASLAN