Türkiye'deki İslamcı dergilerde İhvan-ı müslimin hareketinin algılanış biçimleri
The perception of al-Ikhwan al-muslimin movement in the Islamic magazines in Turkey
- Tez No: 721283
- Danışmanlar: PROF. DR. CEMİL HAKYEMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Sosyoloji, Religion, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
Tez konumuzu, İhvan'ı Müslimin'in Türkiye'de yayın yapan İslamcı dergilerdeki algılanış biçimi oluşturmaktadır. Bu çerçevede İhvan'la ilgili fikirlerin Türkiye'ye ne zaman intikal ettiği ve bu faaliyetlerde şahıs olarak kimlerin çabası bulunduğu araştırılmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda tezimiz iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde İhvan'ın İslamcı dergilerde nasıl algılandığının ortaya çıkarılmasında önem arz eden İslamcı dergiler ve İhvan-ı Müslimin Hareketi'nin tarihsel seyri ve gelişimi incelenmiştir. İkinci bölümde ise belirlenen on altı dergi içinde İslamcı dergilerde İhvan algısı araştırılmıştır. İhvan-ı Müslimin, 1928 yılında Mısır'da ortaya çıkmış ve çeşitli İslam coğrafyalarına etki etmiş en önemli dini hareketlerden biridir. Bu hareket içerisinde Hasan el-Benna, Seyyid Kutub, Abdulkadir Udeh, Said Havva gibi şahsiyetler faaliyet göstererek kendi alanlarında birçok eser kaleme almışlardır. Onlar, dönemin Mısır siyaseti içerisinde baskı ve şiddete maruz kalsalar da, ortaya koydukları fikirlerle İslamcılık düşüncesi içerisinde vazgeçilmez isimlerden olmuşlardır. İslamcı dergilerin tarihsel seyrinin, Türkiye'nin siyasi, dini ve sosyal hayatından bağımsız ele alınması mümkün değildir. II. Meşrutiyet dönemiyle birlikte İslamcılık düşüncesinin fikri alanda kendine yer bulduğu söz konusu dergicilik faaliyetleri, Cumhuriyet dönemi reformlarıyla birlikte 1923 yılından 1947 yılına kadar devam edecek olan bir kesinti dönemine girmiştir. 1950 yılında Demokrat Parti iktidarıyla birlikte kısmı demokrasi ortamının sağlanması, İslamcı fikriyatın tekrar yayın yapma alanına kavuşmasını sağlamıştır. Özellikle de Hareket ve Büyük Doğu dergileri hariç tutulursa diğer dergiler bu dönemde başlayan rahatlama ortamı ile yayın hayatına başlamış ve bu alanda ciddi bir çeşitlenme yaşanmıştır. 1960'lı yılların ortalarından itibaren İslamcılık düşüncesinin ivme kazanmasına yönelik yayın faaliyetlerini de etkileyen yeni bir döneme girilmiştir. Tercüme faaliyetleri olarak adlandırılan bu dönemde 60'lı ve 70'li yıllarda Mısır ve Pakistan'da, 80'li yıllarda da İran'da yazılıp Türkçe'ye çevrilen kitapların Türkiyeli okuyucularla buluşması hedeflenmiştir. Tercüme faaliyetleriyle birlikte Hasan el-Benna ile Seyyid Kutub başta olmak üzere Abdulkadir Udeh, Said Havva gibi isimler tarafından kaleme alınan kitapların tercüme edilmesi Türkiye'de dini, fikri, siyasi ve sosyal düşüncede değişimler yaşanmasına sebep olmuştur. Bu amaca hizmet eden en önemli İslamcı dergi Hilal dergisidir. Hilal dergisi bu faaliyetlere öncülük ederek kendi ifadeleriyle Türkiye'deki İslami uyanışa İhvan'ın eserlerinin Türkiye'de tanınmasıyla katkı yapacağını düşünmüştür. Hilal başta olmak üzere İslamcı dergilerin büyük bölümünde, İhvan'ı Müslimin Hareketi'ne yönelik yaklaşımın olumlu olduğu anlaşılmaktadır. Ancak bunlar arasında söz konusu hareketle bağlantılı olarak tasavvuf, Selefilik, tekfircilik, cahili toplum gibi kavramlara yönelik eleştirilerin olduğu da görülmektedir. Bu doğrultuda Cemalettin Efgâni ve Muhammed Abduh gibi isimler merkeze yerleştirilmiştir. Özellikle İslami Hareket isimli derginin İhvan'ın Efgâni ile ilişkisini reddetmesi dikkat çekicidir. Ayrıca Büyük Doğu dergisi de İhvan'ı, Seyyid Kutub özelinde eleştirilere tabi tutmaktadır.
Özet (Çeviri)
The subject of our thesis is the perception of Ikhwan al-Muslimun in Islamist journals published in Turkey. In this context, it has been tried to investigate when the Ikhwan referred to Turkey and who made efforts as individuals in these activities. Accordingly, the thesis consists of two parts. In the first part, the historical course and development of Islamist journals and the Muslim Brotherhood Movement, which are important in revealing how the Ikhwan is perceived in Islamist journals, are examined. In the second part, the Ikhwan perception in Islamist journals was investigated among the sixteen journals determined. The al- Ikhwan al-Muslimun movement emerged in Egypt in 1928 and it is one of the most important religious thought movements that affected various Islamic geographies. Thinkers like Hasan al-Banna, Sayyid Qutb, Abdulkadir Udeh, Sa'id Hawwa have been activein this movement and have written many works in their own fields. Although they were exposed to oppression and violence in the Egyptian politics of the period, they became very important figures in the thought of Islamism with the works and ideas they produced. Another subject related to our thesis is Islamist journals. Considering the historical course of Islamist journals independently of Turkey's political, religious and social life lead to an incomplete evaluation. With the Second Constitutional Era, the journalism activities, in which the thought of Islamism found a place in the intellectual field, entered the period of interruption that would continue from 1923 to 1947 with the reforms of the Republican period. In 1950, with the Democrat Party's power, the provision of a partial democracy environment gave the Islamist idea a place to broadcast again. Except for Hareket and Büyük Doğu Journals, other Journals started their publication life with the atmosphere of relaxation that started in this period, and a period was experienced when the Journals diversified. Since the mid-1960s, a new era has been entered, which also affected the publishing activities aimed at the acceleration of the thought of Islamism. In this period, which is called as translation activities, it was aimed to meet Turkish readers with translation works from Egypt and Pakistan from the 60s and 70s, and from Iran from the 80s, and purposeful translation activities started. Along with the translation activities, the translation of the books written by Hasan al-Banna and Seyyid Qutb, as well as Abdulkadir Udeh and Said Havva, caused changes in religious, intellectual, political and social thought in Turkey. The most important Islamist magazine serving to this purpose is Hilal magazine. Hilal journal, by pioneering these activities, thought that it would contribute to the Islamic awakening in Turkey with the recognition of the Ikhwan's works in Turkey. It is understood that the approach towards the Muslim Brotherhood Movement is positive in most of the Islamist journals, especially the Hilal journals. However, among these, it is seen that there are criticisms of concepts such as Sufism, Salafism, Takfirism, and ignorant society in connection with the movement in question.
Benzer Tezler
- Türkiye'deki İslamcı dergilerde İran İslam Devrimi algısı
The perception of the Iran Islamic Revolution in Islamic journals in Turkey
SÜMEYYE ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL HAKYEMEZ
- Türkiye'de 1990'lı yıllarda İslamcı dergilerde anayasa tartışmaları
Constitutional debates in Islamist magazines in Turkey in the 1990s
İSMAİL BÜYÜKKARADOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Hukukİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EYLEM ÖZDEMİR
- 1980-2000 arası İslamcı dergilerde devlet tartışmaları
State discussions in Islamic journals between 1980-2000
EBRU KARADENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ KAYA
- 1990-2000 arası İslamcı dergilerde laiklik tartışmaları
Laicism discussions in Islamist journals between 1990-2000
MUHAMMED ATA ÖZBEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinDokuz Eylül ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADİL ÇİFTÇİ
- Cemâleddin Efgânî'nin Türkiye'deki fikrî ve sosyal cereyanlar üzerindeki etkisi
The effect of Cemâleddin Efgânî's on intellectual and social movement in Turkey
YUNUS POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dinİnönü ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ARSLAN