Bağlanma stilleri, cinsiyetçilik ve benliğin ayrımlaşmasının ilişki etiği üzerindeki yordayıcı etkisinde mizacın düzenleyici rolü
The moderator role of temperament in the predictive effect of attachment styles, sexism, and self-differentiation on relational ethics
- Tez No: 722382
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM KEKLİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
İlişki etiği, bağlamsal aile terapisi yaklaşımına göre, ilişkide her iki partnerin de saygı, ilgi, sevgi, özen ve sadakat görmeye ve göstermeye değer olmasını ifade etmektedir. Bu yaklaşım, ilişki sorunlarını, ilişkide bir tarafın tüm bunları almaya kendinde hak görmesine rağmen partnerine verme noktasında sorun yaşaması ve/veya, tersi yönde, partnerine ilgiyi sevgiyi hak görüp kendine görememe ile açıklamaktadır. İlişki etiği, bu değerleri ilişkide gösterebilmeyi ve alabilmeyi yansıtır. Bu çalışmanın amacı, bağlanma boyutlarının, cinsiyetçiliğin ve benliğin ayrımlaşmasının ilişki etiği üzerindeki yordayıcılık etkisini ve bu yordama etkisinde mizacın düzenleyici rolünü genç yetişkinler örnekleminde değerlendirmektir. Analiz sonuçlarında, bağlanma kaygısının, benliğin ayrımlaşmasının ve cinsiyetçiliğin ilişki etiği üzerinde anlamlı yordama etkilerinin olduğu, ancak bağlanma kaçınmasının anlamlı bir yordama etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Toplam puanlarla yapılan analizlerde, bağlanma kaçınmasının düşük düzeyde bir yordama etkisinin olduğu bulunmuştur. Mizaç özelliklerinin düzenleyici etkileri değerlendirildiğinde, bağlanma kaygısının ilişki etiği üzerindeki yordama etkisinde, Tip1 mizaç özelliklerinin arttırıcı; Tip6 mizaç özelliklerinin ise azaltıcı yönde düzenleyici etkisinin olduğu gözlenmiştir. Bağlanma kaçınmasının ilişki etiği üzerindeki yordama etkisinde ise, Tip1, Tip3, Tip6 ve Tip8 mizaç özelliklerinin azaltıcı yönde düzenleyici etkilerinin olduğu belirlenmiştir. Son olarak, benliğin ayrımlaşması ile ilişki etiği arasındaki yordama etkisinde, Tip2 ve Tip6 mizaç özelliklerinin azaltıcı; Tip7 ve Tip9 mizaç özelliklerinin ise arttırıcı yönde düzenleyici etkisinin olduğu, ancak, cinsiyetçilik ile ilişki etiği arasındaki yordama etkisinde mizaç alanlarının düzenleyici etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular, literatürde yer alan diğer çalışma bulguları ile tartışılmıştır. Çalışmanın sınırlılıkları vurgulanmış, araştırmacılara, uygulayıcılara ve politika yapıcılara önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Relational ethics, in contextual therapy, refers to the value each partner attributes to the give and take of love, attention, support, care and loyalty in an intimate relationship. This approach ascribes relationship problems with the fact that despite one party's being entitled to receive all these, having a problem with deeming their partner worthy to receive them, or otherwise. Relationship ethics reflects being able to show and receive these values in the relationship. The purpose of this study was to evaluate the predictive role of attachment dimensions, sexism and differentiation of self on relational ethics and the moderator role of temperament in these predictive effects in young adults. Results showed that attachment anxiety, differentiation of self and sexism were significant predictors for relationship ethics. Attachment avoidance, however, was not. In the moderation analysis, Type1 temperament was an enhancer while Type6 was a buffer in the relationship between attachment anxiety and relational ethics. Regarding attachment avoidance, in its relationship with relational ethics, Types 1, 3, 6 and 8 temperaments were enhancers. Last but not least, in the predictive effects of differentiation of self on relational ethics, Type2 and Type6 temperaments were buffers while Types 7 and 9 were enhancers. However, no types of temperaments were moderators in sexism. Results from the current study were discussed based on related research findings. Limitations of the study were mentioned, and suggestions for researchers, mental health workers, and policymakers.
Benzer Tezler
- Flört şiddeti tutumunun yordayıcısı olarak çelişik duygulu cinsiyetçilik bağlanma stilleri ve kişiler arası bağımlılık
Ambivalent sexism, attachment styles and interpersonal dependence as predictors of dating violence attitude
BUSE GÖKÇEN ÇIVGIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EYÜP ÇELİK
- Cinsel doyumu yordayan demografik ve psikolojik değişkenlerin incelenmesi
An investigation of the predictive role of demographic and psychological variables on sexual satisfaction
MARYAM AYATOLLAHİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
PsikolojiAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İLHAN YALÇIN
- Bağlanma stilleri ile psikosomatik şikayetler arasındaki ilişkinin incelenmesi: Duygu düzenleme güçlüğünün aracı değişken olarak rolü
The examination of the relationship between attachment styles, emotion regulation difficulties and psychosomatic symptoms
BETÜL COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALPER ÇUHADAROĞLU
- The association between attachment styles and rejection sensitivity in romantic relationships: Roles of emotion regulation and intolerance of uncertainty
Bağlanma stilleri ve romantik ilişkilerde reddedilme duyarlılığı arasındaki ilişkide duygu regülasyon ve belirsizliğe tahammülsüzlüğün aracı rolü
BENGİSU TURHAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Psikolojiİzmir Ekonomi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASEMİN MERAL ÖGÜTCÜ
- Bağlanma stilleri, özsaygı ve ilişki istikrarı arasındaki ilişki
The relationship between attachment styles, self esteem and relationship stability
KÜBRA YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiDoğuş ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜLKER MERAL ÇULHA