Balıkesir Tahtacı köyleri Kongurca ve Türkali'de halk bilimi açısından müzik yapısının araştırılması
A folkloric examination of the structure of music in Tahtacı villages Kongurca and Türkali of Balıkesir
- Tez No: 72399
- Danışmanlar: PROF. DR. NEVZAT GÖZAYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzik, Sosyoloji, Music, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 248
Özet
240 ÖZET Araştırma alanı olarak seçilen, Kongurca ve Türkali köylerinde yerleşik bulunan Tahtacı-Türkmen-Alevi yaşamında; 'Halk bilimi açısından müzik yapısının araştırılması' etnomüzikolojik bir model kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Alanda, çoğunlukla sözlü müzik yapıtları üretilip kullanılmaktadır. Yer yer söz-müzik-oyun eklentisi ile yapısını genişletmektedir. Çalgı olarak, cem ritüellerinde, gizlilik için en uygun çalgı bağlama; düğünlerde gırnata (klarnet), boru (trompet), davul ve trampet kullanılması farklı davranışlar varetmektedir. Cem ritüelinde kullanılan sözlü müzik; birey ve kitle davranışını düzenlemektedir. Kitle ve bireyden alevi ilkelerini isteyerek, kitlesel bilinci oluşturmaktadır. Cem ritüellerine 17 yıl ara veren Türkali köyünde: İç ve dış göç; dışa açık olma; ekonomik büyümedeki gelişme gibi etkenlerle kitlesel bilinç zayıflamış ve toplumsal değerlerde çözülmeler başlamıştır. Durumun farkına varılması sonucunda şok bir kapanışla; tutucu bir yapı ile, tekrar cem ritüelleri başlamıştır. Kongurca köyünde ise; cem ritüelindeki sözlü müzik ve samah cem dışına taşınarak; yoz samanlarla gençlerin kitlesel bilinççe katılımını sağlama yoluna gidilmiştir. Alanda, sözlü müzik içerisindeki deyim, terim ve sözcüklerin müzikleri parola ve alarm işlevi üstlenmektedir. Diğer bir olgu ise; kitle, müziği ile İslam olduğunu çalıp söylemesine karşın; İslam kitlesince dışlanması alevi kitlesini incitmektedir. Dışlanmanın oluşturduğu saldırganlığı, söz-müzik-oyun eklentisinde eriterek sakinleşmektedir. Kitlesel bilinç, örgütlenme düşüncesini pekiştirip; sunulan kimliği red ederek yeni bir kimlik arayışı oluşturmuştur. Etnomüzikolojinin, bütün bilim dallarını yalnız müzikle inceleme iddiası bir yana bırakılırsa; halk bilimi açısından müzik araştırmasına gelişmiş bir boyut eklediği yadsınamaz. Bu tezde etnomüzikolojik modelin kullanılması, müzik araştırmaları açısından halk bilimi alanında olumlu bulgulara ulaşmanın önünü açmıştır. Bunun yaraşıra Kongurca ve Türkali köylerinin kapalı, toplumsal değerlerini tanıtan; halk şiiri ve müzik dalında çalışanlara, malzeme, bilgi ve kaynak sunan bir çalışma olduğu sanılmaktadır.
Özet (Çeviri)
241 ABSTRACT In this dissertation the two Turkish villages, Kongurca ve Türkali and their residents who are from an ethnic group callled 'alevi-tahtaci türkmen' are studied: The music of these people is examined by an ethnomusicological model which is used in this study. Mainly the vocal musical studies enlengthen itself with the sporadic addition of unity of verse-music-dance. The choices of instruments those which range from 'bağlama' which is the most suitable on for the secrecy in ceremonies called 'cem'; to 'gırnata' (klarnet), 'boru' (trompet), drum and trampet, which are commonly used in wedding ceremonies. These different instruments cause a variety of attitudes and behaviours. The vocal music used in 'cem ' rituals regulates the individual behaviours as well as social behaviours. It also forms the social awaieness through 'alevi ' principles. In the village 'Türkali' where the 'cem' rituals have been reglected for 17 years the belief of belonging to 'alevi society' has got poor and social conscious has begun to collapse due to different factors such as, immigration and emigration and the development in the economic growth. When these important changes in the lives of Alevi people occured they became shockingly conservative and 'cem' rituals became very important again. In the village 'Kongurca', the vocal music and 'samah' belonging to 'cem' rituals have been carried outside of the 'cem' and by means of (destorted (yoz) samahs') they have attempted to make youth participate in social life social of Alevi people which is very important in having a identification and social consciousness. In this villages terms, idioms and music of words in vocal music function as warning Alevi people for when there is any danger around them. Another matter of fact is that even though this social group states that they are Muslims through their vocal music and“samahs”, they are not religiously intergrated with the rest of the Islamic society which hurts 'Alevi' community. The violence caused by disintegration is soothed down by means of the unity of verse-music-dance. The social consciousness, while it strengthens the idea of unification, rejects the readily offered identity and constitues the search for a new identity. Leaving claim aside that ethnomusicology studies all the scientific disciplines only by means of music, it cannot be denied that the ethnomusicology has an important contribution in musical researchers in the field of folklore. In this researche which ethnomusicological model is used in, has opened the path to the access to the positive data in folklore. In addition this study justifies that the villages 'Kongurca' and 'Türkali' provide the researchers in the field of folk poetry and music necessary data, documents, knowledge and source which introduce Alevi villagers conservative social values. :\4 YiKtiie»! w t§
Benzer Tezler
- Tüketicilerin kombi tercihlerini etkileyen faktörler: Teknoloji kabul modeli çerçevesinde bir araştırma
Factors affecting combi boiler preferences of consumers: A study in context of technology acceptance model
İZAY TAHTACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeBalıkesir ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Pazarlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VOLKAN ÖZBEK
- Mugla yöresi Alevi Türkmenlerinin halk edebiyatı ve folklor ürünleri üzerine bir araştırma
A study folk literature and folklore artifacts Alevi Turkmens who are lived around Muğla Turkey
ASLI BÜYÜKOKUTAN
- Muğla ili Tahtacı Türkmenlerinin inanç bağlamlı müzik pratikleri
Belief-based music practices of Tahtacı Turkmens in Muğla province
ALİ ORHAN DÖNMEZ
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2021
MüzikSivas Cumhuriyet ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM ÖZALTUNOĞLU
- Balıkesir ili ağızları (inceleme-metinler-sözlük)
Dialects of Balikesir (analysis-texts-vocabulary)
HÜSEYİN KAHRAMAN MUTLU
- Edremit/Doyran folkloru üzerine bir araştırma
A study on the folklore of Edremit/Doyran
ELÇİN HAZAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİMCAN İNAYET