Eski paradigma ile yüzyüze gelmek: Türkiye'de Neo-spiritüalizm ve yeni sosyal hareketler
Facing with the former paradigm: Neo-spritualism and new social movements in Turkey
- Tez No: 725188
- Danışmanlar: PROF. DR. AYLİN GÖRGÜN BARAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 239
Özet
Bu çalışmada, Teosofizm hareketleri kapsamında Türkiye'de giderek yaygınlaşan ve ilgi gören neo-spiritüalist pratiklere yönelim merkeze alınmıştır. Bu yaygınlaşan eğilimlerin toplumsal dinamikler üzerindeki etkisi; yeni mesleklerin doğuşu, farklılaşan toplumsal örgütlenmeler, alternative tedavi yöntemlerine artan talep ile birlikte toplumun pek çok farklı kesimine yayılan yaşam stilleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak, sözü edilen bu eğilimler sosyal bilimler literatürü içerisinde daha çok inanç temelleri ve sekülerleşme tartışmaları çerçevesinde değerlendirildiğinden ötürü bu yönelimlerin tüm yapısal toplumsal süreçler dahilinde nedensel bir açıklamasına ihtiyaç duyulmuştur. Bu bağlamda toplumda yaygınlaşan spiritüalizm ile bağlantılı gündelik yaşam pratiklerine yönelimin temelinde yatan bireysel/toplumsal/kamusal sorunlar irdelenerek bu pratiklerin yeni sosyal hareketler ile ilişkisi ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Araştırma kapsamında yorumcu/inşacı ve eleştirel perspektiften nitel araştırma yöntemi benimsenmiştir. Bu sayede Neo-spiritüalist yaşam tarzını öznelerin anlamlandırma biçimleri ortaya koyulmaya çalışılmış, diğer taraftan bu eğilimlerin ve dolayısıyla günümüz insanının yaşadığı kimlik bunalımının kaynağı olan yapısal sistemlerin eleştirel bir analizi yapılmıştır. Araştırma verilerinin toplanıp değerlendirilmesi sonucunda Neo-spiritüel yaşam tarzına sahip bireylerin sosyo-demografik yapısı ile ilgili bilgilere, yönelim ve arayışlarının altındaki motivasyonlarına ve yeni sosyal hareketler ile ilişkilerine dair bulgulara ulaşılmıştır. Buna göre; bu pratiklere yönelim çoğunlukla kentli, eğitimli, orta veya orta-üst sınıfa mensup kadınlar arasında yaygınlaşmıştır. Bir yaşam tarzı haline dönüşen pratiklerin temelinde; alternatif terapi ve tedavi yöntemlerine alan açması, bilimsel ve dogmatik bilgi sistemlerinin arasında köprü oluşturan üçüncü bir yol olarak karşımıza çıkması yatmaktadır. Ayrıca bunlara ek olarak, araçsal akılcılaşmanın beraberinde getirdiği doğaya, bedene ve duygulara yabancılaşma olgusuna karşılık bir arayıştır. Dolayısıyla bu öğretiler yalnızca yeni bir inanç sistemleri veya yeni bir tüketim aracı olarak değerlendirilmemekte modern paradigmanın şekillendirdiği ilerleme anlayışına, uzmanlaşmaya ve modern demokrasilerin ideallerine inancın azalması sonucu ortaya çıkan öznel konumlanışlar olarak değerlendirilmektedir. Özne sosyolojisi kapsamında neo-spiritüalistlerin toplumsal değişmeye yönelik bir beklentisinin olduğu ancak bu anlamdaki toplumsal aktivizmlerinin; lokal ve kesintili katılımla beraber şiddet dili barındırmayan pasif/ öznel bir direniş şeklinde olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
In this research, the raising interest to neo-spiritualist practices in Turkey had been centered as a core subject. This widespreading trends' social- structural impacts can be seen on the daily life styles and habits. In social science literature, these movements have been evaluated either new religious tendencies or new consumer materials. So the need for the structural analysis has been emerged to have a broad perspective on the relationship between neo-spiritualism and new social movements. Therefore on this thesis, the focus is on the allegation of constructed social systems' failure on compensating with the demands based of the some part of the society. In the research, social constructivist and critical social methods had been used as a qualitative research approach. From this way, the causality of the neo-spiritualist life styles and the social structures can be described with their underlying relationships in an analytical way. In the consequence of the field search, the social- demographic features of the neo-spiritualists, the meaning had been given to the practices had been shared. Individuals who took on this neo-spiritual perspective and life style are the ones that in need alternative therapies and treatments as a third way in between dogmatic and scientific methods. Also it arise as a solution for the instrumental rationalism that affects individuals on alienation from their body, emotions and the nature. Also the neo-spiritualists have a motto related with the social progress and organisational form similar to the new social movements. But in the end they differ from movements with the lack of activism part but they are sensitive to the social problems and they do not prefer old paradigm's patriarchal discourses. So the neo-spiritulists have a personal positions against the modern structure and therefore they anticipate the social change with their passive resistance.
Benzer Tezler
- Invitational leadership practices at a school of foreign languages from a gendered perspective: A case study
Bir yabancı diller yüksek okulundaki katılımcı liderlik uygulamalarının toplumsal cinsiyet çerçevesinde incelenmesi: Bir durum çalışması
ZÜBEYDE DURNA
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖLGE SEFEROĞLU
- Yeni toplumsal hareketler bağlamında siyasal tüketicilik
Political consumerism in the context of new social movements
İBRAHİM KİÇİR
Doktora
Türkçe
2022
ReklamcılıkMarmara ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ ANIK
- The effect of the COVID-19 pandemic on interior architecture education: Students' point of view
COVID-19 pandemisinin iç mimarlık eğitimine etkisi: Öğrencilerin görüşleri
AYBİKE KOÇOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve ÖğretimÇankaya Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEHRA GEDİZ URAK
DOÇ. DR. PAPATYA NUR DÖKMECİ YÖRÜKOĞLU
- Yeşil liberalizm
Green liberalism
MERYEM YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Siyasal Bilimlerİnönü ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OĞUZHAN GÖKTOLGA
- 'Yetmez Ama Evet'in düşünsel arkaplanı olarak post-Kemâlizm
'Not Enough, But Yes' as the intellectual background of post-Kemalism
ERHAN SANDIKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KADİR DEDE