Mardin masallarının işlevsel açıdan değerlendirilmesi
Functional evaluation of Mardin tales
- Tez No: 725250
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE KÜBRA UYGUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Masal, Mardin, işlev, bağlam, Tale, Mardin, function, context
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mardin Artuklu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 347
Özet
Mezopotamya'nın kuzeyinde bulunan Mardin, tarihte birçok uygarlık ve kavme ev sahipliği yapmış, zengin bir halk kültürüne sahiptir. Bünyesinde barındırmış olduğu çeşitlilik, Mardin'in sözlü kültürüne, gelenek ve göreneklerine yansımıştır. Sözlü kültürün en önemli türlerinden biri olan masallar da kozmopolit bir yapıya sahip Mardin ilinde geçmişten bugüne farklı dillerde anlatılarak sürdürülmektedir. Kişilere müşterek bir kültürel şuur sunan masallar, evrensel olmakla kalmayıp bir toplumun yaşayışı, inancı, düşüncesi ve yaşam felsefesini yansıtmaktadır. Mardin, son zamanlarda masalla ilişki kurularak“masal şehir, bir masalın ilk cümlesi”şeklinde ifadelerle anılmaktadır.“Peki, masal şehrin masalları nerede?”araştırma sorusuyla başlayan çalışmada, Mardin masalları derlenerek kayıt altına alınmıştır. Analiz edilen elli masalla birlikte çalışmanın kuramsal çerçevesini“İşlevsel Halkbilim Kuramı”oluşturmaktadır. Mardin'den derlenen Süryanice, Kürtçe ve Arapça masallar, Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Aktarılan masallar,“Hoş Vakit Geçirme, Eğlenme ve Eğlendirme İşlevi, Değerlere, Toplum Kurumlarına ve Törelere Destek Verme İşlevi, Eğitim veya Kültürün Gelecek Kuşaklara Aktarılması İşlevi, Toplumsal ve Kişisel Baskılardan Kurtulma İşlevi”olarak bilinen William Bascom'un“folklorun dört işlevi”nin yanı sıra tespit edilen“Halkbilimsel Unsurları Aktarma İşlevi, Dili Koruma ve Dilsel Öğeleri Aktarma İşlevi, Yöre Tanıtımına Katkı Sağlama İşlevi, Bir Araya Gelme İşlevi, Sanala Yaklaşma-Sanaldan Uzaklaşma İşlevi, Bağlam Hakkında Bilgi Verme İşlevi, Anlatıcı Hakkında Bilgi Verme İşlevi, Süreklilik Sağlama İşlevi, Estetik İşlev ve Örtük İşlev”olmak üzere on ayrı işlev açısından incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Kültürel anlamda toplumları ve bireyleri yansıtan masalın birden fazla işleve sahip olması, artık geri plana atılmış, unutulmaya yüz tutmuş bu türün sürdürülmesinin önemini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Mardin, located in the north of Mesopotamia, has hosted many civilizations and tribes in history and has a rich folk culture. The diversity it contains is reflected in the oral culture, traditions and customs of Mardin. Tales, one of the most important types of oral culture, have been continued by being told in different languages from past to present in Mardin, which has a cosmopolitan structure. Tales, which present a common cultural consciousness to people, are not only universal, but also reflect the life, belief, thought and philosophy of life of a society. Mardin has recently been associated with fairy tales and has been referred to with expressions such as“tale city, the first sentence of a fairy tale.”“Well, where are the fairy tales of the fairy-tale city?”In the study, which started with a research question, Mardin tales were compiled and recorded. The“Functional Folklore Theory”constitutes the theoretical framework of the study together with the fifty tales analyzed. The Syriac, Kurdish and Arabic tales compiled from Mardin were translated into Turkey Turkish. The tales quoted are the four functions of folklore, known as“The Function of Enjoying, Entertaining and Entertaining, Supporting Values, Social Institutions and Customs, Function of Transferring Education or Culture to Future Generations, and Escape from Social and Personal Pressures.”as well as“The Function of Transferring Folkloric Elements, the Function of Preserving the Language and Transferring Linguistic Elements, the Function of Contributing to the Promotion of the Region, the Function of Gathering, the Function of Approaching the Virtual and Moving away from the Virtual, the Function of Giving Information about the Context, the Function of Providing Information about the Narrator, the Function of Providing Continuity, the Literary Function It has been examined and evaluated in terms of ten different functions, namely ”Implicit Function and Implicit Function". The fact that the fairy tale, which reflects societies and individuals in a cultural sense, has more than one function, shows the importance of maintaining this genre, which is now on the verge of being forgotten.
Benzer Tezler
- Bikaranîna çîrokên Kurdî di perwerdeya zarokan de
Kürt masallarının çocuk eğitiminde kullanılması
İBRAHİM TARDUŞ
Yüksek Lisans
Kürtçe
2015
Eğitim ve ÖğretimMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. RAMAZAN PERTEV
- Özbek halk masallarının V. Propp'un biçimbilimsel yaklaşımı çerçevesinde incelenmesi
Analysis of Uzbek folk tales in the framework of V. Propp's morphological approach
ABDULLAH YUVARLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞAKİRE BALIKÇI
- Li gorî rêbaza Vladimir Propp, analîza çend çîrokên herêma colemêrgê
Hakkari yöresinin bazı masallarının Vladimir Propp yöntemine göre analizi
YASİN DURAN
Yüksek Lisans
Kürtçe
2019
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZTÜRK
- Kirdkî de perwerdeyê erjan, estanekanê mintiqaya Licê ser o tesnîfêk
Zazaca'da değerler eğitimi; Lice yöresi masalları üzerine bir tasnif
ERKAN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Zazaca
2024
Halk Bilimi (Folklor)Mardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KIRKAN
- Çîrokên Kurdî li gorî motîf îndeksa Stith Thompson (Bi nimûneyên çîrokên Mîrze Mihemed)
Stith Thompson'un motif indeksine göre Kürt masallarında motifler (Mîrze Mihemed masalları örneğinde)
BÜNYAMİN DEMİR
Yüksek Lisans
Kürtçe
2016
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. RAMAZAN PERTEV