Türkiye'deki üniversitelerin açık erişim arşivlerinin ve politikalarının değerlendirilmesi
Evaluating institutional repositories and open access policies of Turkish universities
- Tez No: 731204
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLEDA DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgi ve Belge Yönetimi, Information and Records Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Açık erişim, bilimsel yayınlara ücretsiz ve uzaktan erişilebilirliği temel alan bir terim olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu noktada genel anlamda açık erişim, üretilmiş ve var olan bilginin sınırsız ve etkili biçimde aktarılmasına yönelik bir yöntem olarak tanımlanmaktadır. Başka bir ifadeyle, açık erişim, okuyucunun bilimsel bilgiye herhangi bir ücret ödemeden ve söz konusu bilgilerin lisans alarak bilimsel bilgiye erişmek isteyen araştırmacılar tarafından daha çok kullanılmasına olanak veren uygulamaların bütünüdür. Bilimsel yayınlara erişimin araştırmacılar tarafından gerektiğinde kullanılabilir olması akademik gelişim anlamında değer arz etmektedir. Ancak ülkemizde bilimsel yayınlara erişim ve akademik olarak bilginin yayılması bağlamında birtakım sorunlar mevcuttur. Bu sorunları temel alarak ülkemizde açık erişime yönelik çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Ülkemizde açık erişime ve kurumsal arşivlemeye yönelik çalışmalarla yükümlü kurumların başında Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ve üniversiteler gelmektedir. Bu kapsamda YÖK, 2019 Ocak ayında, Üniversitelerarası Kurul ile birlikte“Açık Erişim ve Açık Bilim”konulu bir toplantı düzenlemiştir. Bu toplantıda, üniversitelere açık erişim çalışmaları konusunda yapılan faaliyetleri raporlamaları ve düzenli aralıklarla YÖK'e sunmaları gerekliliği bildirilmiştir. Buradan hareketle, bu tez çalışması, bugüne kadar gerçekleştirilmiş uygulamalar ile YÖK'ün 2019 Ocak ayı itibariyle açık erişime dair başlattığı inisiyatifi konu edinmektedir. Bu çerçevede YÖK'ün almış olduğu inisiyatifin üniversiteler üzerindeki etkisinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmanın neticesinde açık erişimin ülkemizde uygulanmaya başlandığı yıllardan bu yana üniversitelerin uygulamış oldukları açık erişim ve kurumsal arşiv faaliyetleri ile günümüzdeki uygulamalar karşılaştırmalı olarak analiz edilecektir. Analiz sonucunda, açık erişim ve açık bilim politikalarına yönelik önümüzdeki yıllara ilişkin yapılabilecekler konusunda fikirler belirlenecek ve öneriler sunulacaktır. Çalışmanın mümkün olmasını sağlayacak veriler üniversitelerin açık erişim ve kurumsal arşiv sistemlerinden ve YÖK Kütüphane Yayın Dokümantasyon Daire Başkanlığı'nın hazırladığı Haziran 2019 ve henüz yayınlanmamış olan Ocak 2020 ve Haziran 2020 raporlarından elde edilecektir.
Özet (Çeviri)
Open access as a concept focuses on free of charge and remote accessibility of scientific publications. In this respect, open access refers to a method for unlimited and effective distribution of produced scientific knowledge. In other words, open access is defined as a mechanism that makes scientific knowledge available to readers and researchers free of cost and any other barriers. The accessibility of scientific publications is of great importance for researchers to conduct their projects and thus for academic development. However, there are several problems in Turkey regarding accessibility of scientific publications to people and spread of knowledge. Studies, focusing on open access, are available in Turkey to eradicate problems. Leading institutions responsible for conducting studies on open access and institutional archiving in Turkey are Higher Education Council (YÖK) and universities. YÖK, in this respect, convened a meeting, titled“Open Access and Open Science”, with Inter-Universities Council (ÜAK) in January 2019. In the meeting, it was declared that universities shall report and regularly present their activities regarding open access studies. From this point, this thesis will elaborate practices so far and YÖK's open access initiative. It is aimed to discover the impacts of YÖK's open access initiative on universities' policies. The thesis will make it possible to compare and contrast the open access and institutional archiving activities of universities before and after YÖK's open access initiative. It will also pave the way for recommendations regarding future policies on open access and open science. For the purposes of analysis, the thesis will provide relevant data set from universities' open access and institutional archiving systems and June 2019, January 2020 and June 2020 reports of YÖK's Department of Publication and Documentation regarding open access initiative.
Benzer Tezler
- Açık bilim ve akademisyenlerin açık bilime karşı tutumları: Batman Üniversitesi örneği
Open science and academics' attitudes to open science: The case of Batman University
SUAT GÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Bilgi ve Belge YönetimiFırat ÜniversitesiTeknoloji ve Bilgi Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL ALAT
- Türkiye'deki üniversitelerde açık erişim sürecinin yönetilmesi: Açık erişim sorumlusu personelin görüşleri doğrultusunda bir değerlendirme
The management of open access process in universities in Turkey: An assessment in accordance with the opinion of responsible personnel of open access
ERTUĞRUL BURAK EROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Bilgi ve Belge YönetimiAnkara ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAİME ÖZLEM GÖKKURT DEMİRTEL
- Türkiye'deki ve Avrupa Birliği ülkelerindeki yükseköğretim kurumlarının performans göstergelerine göre öz düzenleyici haritalar yoluyla kümelenmesi
Clustering of higher education institutions in Turkey and in the european union countries according to scientific productivity indicators through self organizing maps
GÖKÇEN SEYRA ÇAKIR
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜNEVVER ÇETİN
- Eğitim fakültesi öğrencilerinin dijital ürünlerle ilgili telif hakları konusundaki farkındalık düzeylerinin incelenmesi
Investigation of faculty of education students' awareness levels about copyright issues in relation to digital products
AYGÜL ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN SADİ SEFEROĞLU
- Türkiye'deki öğretmen eğitimi programlarında iç kalite güvencesi uygulamalarının değerlendirilmesi
Evaluation of internal quality assurance practices in teacher education programs in Türki̇ye
TUBA KUNDUROĞLU AKAR
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Programları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA CEM BABADOĞAN