Geri Dön

Türkiye'de döviz kurunun fiyatlara geçiş etkisi dönemsel düzeylerin karşılaştırılması 1990-2019

The effect of the exchange rate on prices in Turkey comparison of periodic levels

  1. Tez No: 731529
  2. Yazar: ADNAN MURATHAN ÖZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HÜLYA KESİCİ ÇALIŞKAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ekonomi, Economics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İktisat Teorisi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 196

Özet

Döviz kurları ile enflasyon arasındaki ilişkinin varlığı bilinmektedir. Bu ilişki ekonomi literatüründe döviz kurundan enflasyona doğru gerçekleşen Geçiş Etkisi olarak da adlandırılmaktadır. Buradan hareket ile bu araştırmada, döviz kurunun enflasyona olan geçiş etkisinin varlığı Türkiye özelinde incelenmekte olup, gerçekleşen etkinin düzeyinin dönemsel farklar gösterip göstermediği ve eğer gösteriyorsa sebepleri araştırılmaktadır. Çalışmada döviz kuru ile enflasyon arasındaki ilişki 1990:Q1-2020:Q4 yılları arası çeyreklik veriler kullanılarak ampirik bir araştırma ile incelenmektedir. Döviz kuru verisi olarak TL / ABD Dolar (₺ / $) kuru seçilmiş, Enflasyon göstergesi olarak Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve TÜFE'nin alt kalemi olan Gıda ve Alkolsüz İçecekler fiyat endeksi kullanılmıştır. Verilerden dolar kuru Elektronik Veri Dağıtım Sistemi (EVDS) üzerinden alınırken, enflasyon göstergeleri Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) üzerinden 2015 baz yıl olarak alınmaktadır. Araştırmada kullanılan ampirik yöntemler; Philips - Perron birim kök testi, Vector Autoregressive Model'e bağlı olarak Granger nedensellik testi, varyans ayrıştırma analizi ve etki tepki analizleridir. Veri seti 1990:Q1-2006Q4 ve 2007:Q1-2020:Q4 olmak üzere iki döneme ayrılarak yapılan ekonometrik analiz sonucunda, Türkiye'de geçiş etkisinin varlığı saptanmış ve dönemler arasında geçiş etkisinin düzey farkı gösterdiği gözlemlenmiştir. Bu çalışmada geçiş etkisinin düzeysel ve dönemsel farklar göstermesinde temel faktörün enflasyon hedeflemesi politikalarına geçiş ve para politikası araçlarının etkinliği olduğu saptanmıştır. Çalışma sonucunda politika etkinliğinin yüksek olmasına bağlı olarak enflasyonun düşük olduğu dönemlerde, dolar kurundan enflasyona doğru gerçekleşen geçiş etkisinin de düşük gerçekleştiği sonucuna varılmaktadır.

Özet (Çeviri)

It is known that, there is a relationship between exchange rates and inflation. This relationship is also known as the Exchange Rate Pass Through to inflation in the economics literature. From this point of view, in this study, the pass-through effect of the exchange rate on inflation is examined in Turkey, and whether the level of the pass-through effect shows periodic differences and, if so, the reasons. In this study, an empirical research was conducted using quarterly data between 1990:Q1-2020:Q4 on the relationship between exchange rate and inflation. TL/Dollar (₺/$) Exchange rate was chosen as the exchange rate data, and both the Consumer Price Index , Producer Price Index , and the Food and Non-Alcoholic Beverages price index which is the sub-item of the CPI, were used as the inflation indicator. While the Lira/dollar Exchange rate is taken from the data via the Electronic Data Distribution System , inflation indicators are taken as 2015=100 via the Organization for Economic Cooperation and Development . Empirical methods used in the research; unit root test, Granger Causality test, variance decomposition and impulse response analysis based on Vector Autoregressive Model . As a result of the econometric analysis made by dividing the data set into two periods, 1990:Q1-2006Q4 and 2007:Q1-2020:Q4, the existence of the ERPT in Turkey was determined and it was observed that the ERPT showed a level difference between the periods. The main factors in the level differences of the pass-through effect is the effectiveness of monetary policy instruments such as inflation targeting and the validity of the assumption that there will be a low pass-through effect in a low inflation environment known as the Taylor Hypothesis.

Benzer Tezler

  1. Türkiye'de döviz kurunun fiyatlara doğrusal olmayan ve asimetrik geçiş etkisi

    Nonlinear and asymmetric exchange rate pass-through to prices in Turkey

    NAZLI KARAOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    EkonometriGazi Üniversitesi

    Ekonometri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERDAR KILIÇKAPLAN

  2. VAR analizi ile döviz kurunun fiyatlara etkisi

    The effect of exchange rates on prices with VAR analysis

    DENİZ HOŞAFÇI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    İşletmeİstanbul Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. VEDAT SARIKOVANLIK

  3. Döviz kuru geçiş etkisi: Türkiye uygulması

    Exchange rate pass-through: Case of Turkey

    AYŞE YANIKTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    EkonomiAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SADIK ÇUKUR

  4. Türkiye'de döviz kurlarından yurtiçi fiyatlara geçiş etkisi'nin ekonometrik analizi: 2016 - 2022 dönemi

    Econometric analysis of the pass-through from exchange rates to domestic prices in Türkiye: 2016 - 2022 period

    EYÜP BERK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    EkonomiGaziantep Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RÜSTEM YANAR

    DOÇ. DR. MEHMET AKİF DESTEK

    DOÇ. DR. MEHMET ALİ POLAT

  5. Türkiye'de döviz kurunun yansıma etkisi

    Exchange rate pass-through effect in Turkey

    FİLİZ YETİZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    EkonometriÇukurova Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HARUN BAL