Diyarbakır kentinde iş ve ticaret alanlarının gelişimi ve işlevsel özellikleri
Development and functional features of business and trade areas in the city of Diyarbakir
- Tez No: 732118
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ZEYDİN YILDIZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Kamu Yönetimi, Geography, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 375
Özet
Bu çalışmada, Diyarbakır'ın dört merkez ilçesindeki iş ve ticaret alanlarının gelişimi, dağılışı ve işlevsel özelliklerinin mevcut durumunun nelerden etkilendiği ve neleri etkilediği ortaya konulmaktadır. Bu çalışma uygulamalı bir alan araştırması olup karma (nitel ve nicel) veri toplama yönteminden faydalanılmıştır. Bu doğrultuda detaylı bir literatür taraması yapılmış, işletmeciler ile kentin gelişiminden haberdar olan 60 denekle mülakat gerçekleştirilmiş; işletmecilere 451, tüketicilere 400 anket uygulanarak çıkan veriler derlenmiş, nitel veriler Maxqda programında, nicel veriler ise SPSS programında analiz edilmiş; sonuçları grafik, diyagram ve tablolar hâlinde somutlaştırılmıştır. Diyarbakır, Yukarı Mezopotamya'da bulunan tarihî bir kenttir. İlk Çağ'dan beri Mezopotamya ile Anadolu arasında yapılan ticaretin önemli bir kavşağı konumundadır. Kent, tarih boyunca çevresi için önemli bir idari ve ekonomik merkez olarak ön plana çıkarken özellikle Dicle Nehri üzerinde“kelekler”ile yapılan ticaret ile önemini 1900'lü yılların başına kadar sürdürmüştür. Kentte iş ve ticaret alanları; 1894, 1914, 1925 ve 2016 yıllarında iç karışıklık sonucu büyük zemin kaybetmiştir. Bu karışıklıklar sonrası sermaye ve mekânlar el değiştirmiş ve kent ekonomik olarak gerilemiştir. Diyarbakır, 1990'lı yıllara kadar çevresi için bir tarım ürünleri pazarı konumundayken köyden kente yaşanan göç hareketleri ile kalabalıklaşıp geniş alanlara yayılmış; artan nüfus perakende satışa dayalı ticareti artırmıştır. Bu süreçten sonra kentte üretimi ve ticareti artırmak için çeşitli girişimler başlamış, küçük sanayi siteleri ile organize sanayi siteleri kurulmuştur. Bunları yeraltı çarşıları, alışveriş merkezleri, oto galeriler, toptancı siteleri, tekstil OSB ve iş merkezleri takip etmiştir. Çeşitlenen iş ve ticaret alanlarının kentte bir düzen içinde konumlanması için mekân planlamalarına odaklanmak gerekmektedir. Diyarbakır'da kent planlamaları güvenlik ve siyasi kargaşa yüzünden başarılı olunmamaktadır. Kentte ticari koordinasyonu sağlamakla görevli yerel yönetim, merkezi hükümet, ticari kuruluşlar, meslek odaları ve sendikalar arasında bir uyumun olmaması iş ve ticaret alanının büyük problemlerinden biridir. 2020 yılından itibaren tüm dünyada ticareti olumsuz etkileyen covid-19 salgını Diyarbakır'daki işletmeleri de olumsuz etkilemiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, what the current situation of the characteristics of the development, distribution and functional characteristics of the business and commercial areas in the four central districts of Diyarbakır are affected by and what they affect are revealed. This study is an experimental research, and mixed (qualitative and quantitative) data collection method was employed. Thus, a deep analysis for literature review was conducted; interviews were done with 60 participants being aware of the businesses and development of the city; the data obtained by applying 451 questionnaires to the businesses and 400 questionnaires to the consumers were compiled; the qualitative data were analysed via Maxqda program, and the quantitative data were analysed via SPSS program; the results are embodied in graphs, diagrams and tables. Diyarbakir is a historical city in Upper Mesopotamia. It has been a significant crossroad of trade between Mesopotamia and Anatolia since the First Age. While the city was coming into the prominence as a crucial administrative and economic centre for its surroundings throughout history, it maintained its significance until the beginning of the 1900s, especially with the trade with“keleks”on the Tigris River. Business and commercial areas in the city experienced a great lost as a result of internal turmoil having been occurred in the years of 1894, 1914, 1925 and 2016. As a result of the turmoil, the capital and places of businesses were relayed, and the city declined economically. While Diyarbakir was a location of agricultural products market for its surroundings until the 1990s, it has become crowded and enlarged over fields due to the migration movements from the village to the city; the growing population has increased retail-based trade. After this period, various initiatives were started to increase production and trade in the city; therefore, small and organized industrial sites were established. These were followed by underground bazaars, shopping malls, auto galleries, wholesaler sites, textile OIZ and business centres. It is necessary to focus on the planning of places in order to position the multiple business and commercial areas in a steady manner in the city. Urban planning in Diyarbakır is not successful due to security and political turmoil. The lack of harmony among the local government, the central government, commercial organizations, trade associations and trade unions responsible for ensuring commercial coordination in the city is one of the major problems of business and trade. The covid-19 epidemic, which has negatively affected trade all over the world since 2020, has also negatively affected businesses in Diyarbakır.
Benzer Tezler
- Diyarbakır Çifte Han'ın incelenmesi ve koruma önerileri
Diyarbakir Cifte Han (Caravanserai) restoration project
ESMA AĞIRMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SAKİNE YILDIZ SALMAN
- Diyarbakır kenti içmesuyu ihtiyacının genetik ifadeli programlama ile modellenmesi
Diyarbakır city drinking water needs modeling with gene expression programming
BEHZAT ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
İnşaat MühendisliğiDicle Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FEVZİ ÖNEN
- Destinasyon marka bağlılığını etkileyen öncüller üzerine Diyarbakır kentinde bir araştırma
A research on the antecedents of destination brand loyalty in Diyarbakır city
AHMET AKİF KARADAMAR
- Avlu bahçelerinin termal konforunun envi-met ile belirlenmesi; Diyarbakır örneği
Determining the thermal comfort of courtyard gardens with envi-met; Diyarbakir example
MEDİNE ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN YILMAZ
- Kentsel yoksulluk: Diyarbakır Aziziye Mahallesi örneği
Urban poverty: Case of Diyarbakir Aziziye neighborhood
HATİCE KURŞUNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAN HAMAMCI