Halkbilimi ve kültür bağlamında Azerbaycan Şeki ili monografisi
Monograph of the Sheki province of Azerbaijan in the context of folk science and culture
- Tez No: 736670
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SEDA KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
Bu çalışmada, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Şeki iline ait halk bilimi ve sözlü halk edebiyatı örneklerinden oluşan maniler, ninniler, atasözleri, fıkralar, Şeki'ye has yemek ve kıyafet kültürü, geçiş dönemine ait nişan, düğün, evlenme, tören ve bayram gelenekleri, halk bilimine ait; halk tebabeti, halk inanışları ele alınmıştır. Tez çalışması dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Şeki ile ilgili genel bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde, yöresel sözlü halk edebiyatı ilgili kaynaklardan yararlanarak somut örneklerle incelenmiştir. Sözlü halk edebiyatının önemli bir kısmını oluşturan emek nağmeleri, sayaçı sözler, çocuk folkloruna ait ninniler, çocuk oyunları, bulmacalar; sözlü halk edebiyatının geniş yayılmış örneği olan maniler, masallar, atasözleri, aşık edebiyatı örnekleri incelenmiş ve orijinale yakın bir şekilde aktarılmıştır. Tezin üçüncü bölümünde halk bilgisi, halk tebabeti, halk inanışları, deyimler, yöre mutfağı, 18-19 yüzyıllara ait yöre kıyafetleri, dünyaca ünlü Şeki ipeği, ipekten dokunan ve kadınların hem örtü, hem de süs eşyası olarak kullandığı Şeki kelağayısı ile ilgili bilgiler yer almaktadır. Türkeçare adıyla bilinen halk tebabeti kısmında, bilimsel tebabetin yanısıra, halk arasında daha ucuz ve kolay ulaşılabilen otlar ve çiçeklerle tedavi yöntemleri, Şeki'de yaşayan kaynak kişilerden alınan bilgilere dayanarak derlenmiştir. Dördüncü bölümde,“Şeki İli Geçiş Dönemleri”başlığı altında düğün ve doğum gelenekleri, ölüm adetleri, halk bayramları, halk oyunları gibi geleneklere değinilmiştir. Örnekler, kaynak kişiler tarafından derleme ve inceleme yapılarak teze aktarılmıştır. Tezde Azerbaycan Türkçesinde bulunan harfler (x,ə,q) Türk Dil Kurumu alfabesine uygun olarak değiştirilmiştir. Kaynak kişilerden elde edilen örnekler, Şeki ağzında yazıya alınmış, Türk diline çevirisi yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the examples of the nine provinces of the Republic of Azerbaijan folklore and oral literature of poems, fairy tales, Proverbs, jokes, benches special food and clothes, culture, migration from the period of engagement, wedding, marriage ceremony and holiday traditions; folk medicine folklore, folk beliefs, etc. it has been addressed. The dissertation work consists of four parts. In the first chapter, general information about Sheki is given. In the second part, local oral folk literature is examined with concrete examples by using relevant sources. Form an important part of the oral folk literature, labor songs, avoids words, children belonging folklorune lullabies, children's games, puzzles, large spread of oral folk literature example poems, tales, proverbs, and in a way close to the originals were examined samples of literature were transferred. In the third part of the thesis, folk lore, folk subjects, folk beliefs, idioms, local cuisine, 18.-19. there is information about the centuries-old local clothing, the world-famous Sheki silk, the Sheki kelagayi woven from silk and used by women as both a cover and an ornament. In the section of folk medicine known as Turk Decare, in addition to scientific medicine, cheaper and easily accessible methods of treating herbs and flowers among the population were compiled based on information received from the source people living in Sheki and transferred to the thesis. Idioms, beliefs were written in the uslub and local language specific to the Sheki province, and their general lines were preserved and translated closely to the original. Local dishes were compiled face to face and through communication tools from the source people, and the ingredients and structure of each dish were clearly shown. In the fourth chapter, traditions such as wedding and birth traditions, death customs, folk holidays, folk games are mentioned under the title of“Transition Periods of Sheki Province”. The examples were compiled and reviewed by the source people and transferred to the thesis. The letters (x, ə, q) in Azerbaijani Turkish were changed in accordance with the alphabet of the Turkish Language Institution in the thesis. Samples obtained from the source persons were written in the mouth of the figure and translated into the Turkish language.
Benzer Tezler
- Cumhuriyet Dönemi sosyo-politik uygulamaların Kars ili geleneksel danslarına etkisi ve popüler kültür bağlamında değerlendirilmesi
The effects of socio-political practices of the Republican period on the traditional dances of Kars and their evaluation in the context of popular culture
SELAHATTİN BASTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Bale ve DansEge ÜniversitesiTürk Halk Oyunları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BORA OKDAN
- Sosyo-kültürel ve siyasal etkiler bağlamında Azerbaycan halk danslarının icrasında görülen değişiklikler
Teh changes in terms of socio-cultural and political effects occurred in execution of Azerbaijani public dances
YAŞAR METE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Halk Bilimi (Folklor)Okan ÜniversitesiMüzik Ana Sanat Dalı
PROF. SERPİL MURTEZAOĞLU
- Ahıska Türkleri (sözlü kültür bağlamında)
Ahıska Turks
FATIMA DEVRISHEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Halk Bilimi (Folklor)Ankara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HASAN ÖZDEMİR
- Azerbaycan aşıklarından Aşık Elesker
Minstrel Elesker of Azerbaijan
ERDOĞAN ESKİMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Teknik ÜniversitesiMüzik Bilimleri Bölümü
PROF. ADNAN KOÇ
- Franz Boas'ın kültürel rölativizmi ve eğitime etkileri
The cultural relativism of Franz Boas and effect of education
ESMA TÜRKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AÇA