Geri Dön

Standartlaştırılmış yağış evapotranspirasyon indeksinin (SPEI) farklı evapotranspirasyon metotlarıyla hesaplanması ve Türkiye ölçeğinde SPI ile karşılaştırmalı kuraklık analizi

Calculation of standardized precipitation evapotranspiration index (SPEI) by different evapotranspiration methods and nation-wide (Türkiye) comparative drought analysis with SPI

  1. Tez No: 742070
  2. Yazar: FATİH SEKENDUR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ALİ ÜNLÜKARA
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Kuraklık, SPI, SPEI, FAO-56 Penman-Monteith, Hargreaves, Drought, SPI, SPEI, FAO-56 Penman-Monteith, Hargreaves
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erciyes Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Biyosistem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 143

Özet

Bu tez çalışmasında; Türkiye'nin 81 il merkezi meteoroloji istasyonuna ait 1980-2019 yılları arası meteorolojik gözlem verileri kullanılarak; Standartlaştırılmış Yağış İndeksine (SPI), FAO-56 Penman-Monteith ve Hargreaves referans evapotranspirasyon metotlarıyla hesaplanan Standartlaştırılmış Yağış Evapotranspirasyon İndeksine (SPEIPM ve SPEIHG) göre 1, 6 ve 12 ay zaman ölçeğinde Modifiye Mann-Kendall testine göre kuraklık eğilimi ve Sen'in eğim metoduna göre eğim büyüklüğü analizleri hem zamansal hem de mekansal olarak yapılmıştır. 1, 6, ve 12 ay zaman ölçeğinde; SPI indeksi eğilim analizlerine göre özellikle Karadeniz Bölgesi, Doğu Anadolu'nun kuzey kesimleri, Marmara ve Ege Bölgesinde zaman ölçeği arttıkça kuraklığın anlamlı azalan yönde eğilim tavrı gösterdiği alanlar artmıştır. Bu duruma göre bu alanlarda nemli periyotların kurak periyotlardan daha fazla olduğu anlaşılmıştır. SPI'ya göre diğer bölgelerde ise kuraklığın anlamlı artan yönde eğilim tavrı gösterdiği alanlar bulunmuştur. SPEIPM ve SPEIHG indeksi eğilim analizlerine göre Ege bölgesi kıyı illeri, Orta Karadeniz ve Batı Marmara Bölgesinde kuraklığın azalan yönde eğilim gösterdiği alanlar bulunmuştur. SPEIPM ve SPEIHG indeksine göre İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinin çoğunluğunda kuraklık anlamlı artan yönde bir eğilim göstermiştir. 1 ay zaman ölçeği ile kıyaslandığında 6 ve 12 ay zaman ölçeğinde, SPEIPM ve SPEIHG'de artan yönde kuraklık eğilimlerinin daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak en fazla kurak periyot SPEIHG zaman serilerinde ikinci olarak da SPEIPM zaman serilerinde bulunmuştur.

Özet (Çeviri)

In this thesis study, meteorological observation data, covering the period 1980-2019, supplied from 81 provincial meteorological stations of Türkiye, were used as the primary materials. Standardized Precipitation Index (SPI) and Standardized Precipitation Evapotranspiration Index values were calculated with the aid of FAO-56 Penman-Monteith and Hargreaves reference evapotranspiration methods (SPEIPM and SPEIHG) for 1, 6 and 12-month. Then, temporal, and spatial trend analyses were conducted by Modified Mann-Kendall method and drought slope magnitude analyses by Sen's Slope Estimator. On a 1, 6 and 12-month time scale; according to the SPI index trend analysis, as the time scale increased especially in the Black Sea Region, the northern parts of Eastern Anatolia, the Marmara and Aegean Regions, the areas where the drought showed a significant downward trend increased. Such findings revealed that the humid periods were more prevailing than the dry periods in these areas. According to SPI, a significant upward trend of drought was seen in the other regions. According to the trend analysis of SPEIPM and SPEIHG index, downward trend of drought was encountered in the coastal provinces of the Aegean region, the Central Black Sea, and the West Marmara Region. According to the SPEIPM and SPEIHG index, a significant upward trend of drought was observed in the majority of Central Anatolia, Eastern Anatolia, and Southeastern Anatolia Regions. As compared to the 1-month time scale, in terms of SPEIPM and SPEIHG, upward drought trends were more prevailing on the 6 and 12-month time scales. Consequently, the driest period was found in SPEIHG time series and secondly in SPEIPM time series.

Benzer Tezler

  1. Uzaktan algılama verileri kullanılarak kuraklık olaylarının alansal, zamansal ve frekans analizleri: Ege bölgesi örneği

    Spatio-temporal and frequency analysis of drought events via remote sensing data: Case study of Aegean region

    SEMRA KOCAASLAN KARAMZADEH

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilişim Uygulamaları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NEBİYE MUSAOĞLU

  2. A new agro-meteorological drought index based on remote sensing

    Uzaktan algılama temelli yeni bir agro-meteorolojik kuraklık indeksi

    EYYUP ENSAR BAŞAKIN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET CÜNEYD DEMİREL

  3. Türkiye'de kuraklığın Standartlaştırılmış Yağış Evapotranspirasyon İndisi (SPEI) ile analizi

    Analysis drought in Turkey with Standardized Precipitation Evapotranspiration Index (SPEI)

    AYŞEGÜL KILIÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    CoğrafyaÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN TATLI

  4. Yeşilırmak Havzası'ndaki kuraklık trendlerinin istatistiksel yaklaşımlar ile analizi

    Analysis of drought trend in the Yeşilırmak Basin with statistical approaches

    MEVA NUR ÖLLÜKÇÜ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    İnşaat MühendisliğiErzincan Binali Yıldırım Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ OKAN MERT KATİPOĞLU

  5. Forecasting palmer drought severity index using hybrid wavelet-heuristic models

    Hibrit dalgacık-heuristik modelleri kullanarak palmer kuraklık şiddet endeksini tahmini

    AKBAR JALILZADNEZAMABAD

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDÜSSELAM ALTUNKAYNAK