Geri Dön

İyonosferik anomalilerin GNSS ile belirlenmesi ve deprem öncülü olarak incelenmesi

Determination of ionospheric anomalies using GNSS and investigation as precursor of earthquake

PDF İndir

  1. Tez No: 743135
  2. Yazar: İREM KÖZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SERKAN DOĞANALP
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Konya Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 112

Özet

Hayatımızda kaçınılmaz olarak yer alan depremlerin maddi ve manevi hasarlarının minimum seviyeye indirilebilmesi adına depremlerin oluşum mekanizmaları, periyotları ve öncülleri sayılabilecek etkiler farklı disiplinlerce araştırılmaktadır. Sismik aktivitelerin etkilerinin, iyonosfer tabakasına kadar ulaşabildiğinin keşfinden sonra iyonosferik öncüllerin araştırılması konusuna yoğun ilgi duyulmuştur. İyonosferdeki değişimlerin incelenmesi için uydu ve yer tabanlı birçok yöntem geliştirilmiş olup bu yöntemlerden biri olan, başta konum belirleme uygulamaları amacıyla geliştirilen GNSS (Global Navigation Satellite System) teknolojileri; küresel/bölgesel anlamda çok sayıda ölçme verisi sağlayarak iyonosferdeki toplam elektron içeriği (TEC) değişimlerinin belirlenebilmesi adına önemli bir alternatif sunmaktadır. Bu çalışma kapsamında, depremlerin hazırlık alanı sınırları içinde ve yakın çevresinde bulunan IGS (International GNSS Service) istasyonlarına ait GPS (Global Positioning System) verileri kullanılarak iyonosferdeki TEC değişimleri günlük olarak hesaplanmış, hesaplanan TEC değişimleri IGS ve CODE olmak üzere iki farklı analiz merkezine ait iyonosfer dosyalarındaki (IONEX) veriler ile karşılaştırılmıştır. Depremlerin öncesi ve sonrasını kapsayan toplam 48 günlük zaman serilerine çeyrekler arası fark bazlı hareketli ortanca yöntemi uygulanarak TEC değişimlerindeki anomali değerleri hesaplanmıştır. Anomalilerin uzay iklim koşulları kaynaklı olup olmadığının araştırılması adına solar aktivite (F10.7), jeomanyetik fırtına (Kp), jeomanyetik alan (B) ve jeomanyetik aktivite (Dst) indisleri incelenmiş olup TEC anomalileri ile aralarındaki korelasyon katsayıları hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda, depremlerin öncesinde uzay iklim koşullarından bağımsız oluşan TEC anomalileri gözlenmiş ve deprem öncülü olarak kabul edilmiştir. Bu sonuç ile birlikte çalışmanın, iyonosferik TEC araştırma çalışmalarına katkı sağlaması beklenen ve deprem tahmin modelleri için TEC anomalilerinin de dikkate alınması gerekliliğini gösteren örnek bir çalışma olması umulmaktadır.

Özet (Çeviri)

In order to minimize the economic and moral damages of earthquakes, which are inevitable in our lives, the formation mechanisms, periods and effects of earthquakes, which can be considered as precursors, are investigated by different disciplines. There has been a rise of interest in the study of ionospheric precursors since the realisation that the impacts of seismic activity can reach the ionosphere layer. Many satellite-based and ground-based methods have been developed to examine the changes in the ionosphere, and as one of these methods; GNSS (Global Navigation Satellite Systems) technologies, which were created primarily for position determination applications, provide an essential alternative for determining the total electron content (TEC) changes in the ionosphere by providing a huge amount of measurement data in a global/regional scale. Within the scope of this study, daily TEC changes in the ionosphere were calculated using GPS (Global Positioning System) data of IGS (International GNSS Service) stations located in and around the boundry of earthquake preparation area, and the calculated TEC changes were compared with ionosferic data (IONEX) from two different analysis centers, IGS and CODE. Anomaly values in TEC changes were computed by applying the moving median method based on the difference between quarters to the 48-day time series covering before and after the earthquakes. The indices of solar activity (F10.7), geomagnetic storm (Kp), geomagnetic field (B) and disturbance storm time (Dst) were evaluated in order to investigate whether the anomalies were caused by space climate conditions, and the correlation coefficients between them and TEC anomalies were calculated. As a result of the study, TEC anomalies that occured independently of space weather conditions before earthquakes were observed and were accepted as earthquake precursors. With this result, it is expected that the study will be an exemplary study that will contribute to ionospheric TEC research studies and demonstrate the necessity of considering TEC anomalies for earthquake prediction models.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    682565

    Tusaga-aktif istasyonları kullanılarak iyonosferik parıldama indeksi ile uzay iklim koşulları arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Investigation of the relationship between ionospheric scintillation index and space weather conditions by using cors-tr stations

    YUNUS ARPACI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Jeodezi ve FotogrametriHarran Üniversitesi

    Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA ULUKAVAK

  2. Tez No

    849574

    Deprem kaynaklı iyonosferik anomalilerin incelenmesi

    Investigation of earthquake-induced ionospheric anomalies

    OSMAN BATUR ÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Jeofizik MühendisliğiAnkara Üniversitesi

    Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BAHADIR AKTUĞ

    DOÇ. DR. KAMİL TEKE

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BEGÜM KOCA

  3. Tez No

    695392

    Modeling of the ionosphere's disturbance using deep learning techniques

    İyonosfer bozulmaların derin öğrenme teknikleri kullanılarak modellenmesi

    RAHEM ABRI ZANGABAD

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolHacettepe Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HARUN ARTUNER

  4. Tez No

    456253

    Ekvatoral ve orta kuşak depremleri ile iyonosferik TEC anomalileri arasındaki ilişkinin araştırılması

    Investigation of the relationship between equatorial and mid-latitude earthquakes with ionospheric TEC anomalies

    MUSTAFA ULUKAVAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Jeodezi ve FotogrametriKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUALLA YALÇINKAYA

  5. Tez No

    773669

    Study possible correlations among solar activities, geomagnetic storms, radon gas, ionospheric and atmospheric anomalies with some earthquakes

    Bazı depremlerde güneş aktiviteleri, jeomanyetik fırtınalar, radon gazı, iyonosferik ve atmosferik anomaliler arasındaki olası korelasyonların incelenmesi

    HEMN MUHAMMAD SALH

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Fizik ve Fizik MühendisliğiFırat Üniversitesi

    Fizik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATİH KÜLAHCI

Geri Dön