Geri Dön

1730 Patrona Halil İsyanı'nın Maurus Jókai'nin a Fehér Rózsa (Patrona Halil: Eski bir İstanbul Hikâyesi) romanı ile Aptullah Ziya Kozanoğlu'nun Patronalılar romanına yansıması

Effects of the Patrona Halil uprising of 1730 on Maurus Jókai's A Fehér Rózsa (Halil the Pedlar) and Aptullah Ziya Kozanoğlu's Patronalılar

  1. Tez No: 743351
  2. Yazar: NİHAL ÖZTÜRK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ALİ BUDAK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Karşılaştırmalı Edebiyat, Türk Dili ve Edebiyatı, Western Linguistics and Literature, Comparative Literature, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Patrona Halil İsyanı, Maurus Jókai, Aptullah Ziya Kozanoğlu, Türk imgesi, sınır oryantalizmi, zamanın ruhu, Patrona Halil Uprising, Maurus Jókai, Aptullah Ziya Kozanoğlu, Turkish imagery, frontier orientalism, zeitgeist
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yeditepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Karşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 147

Özet

Bu çalışmada 1730 Patrona Halil isyanı gibi tarihsel bir olayın XIX. yüzyıl Macar edebiyatına ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında Türk edebiyatına nasıl yansıdığı konu edilmiştir. Patrona Halil İsyanı; Maurus Jókai'nin A Fehér Rózsa (Patrona Halil: Eski Bir İstanbul Hikâyesi) eserinde kendileri için ilham verici, özendirici bir unsur olarak değerlendirmiştir. Aptullah Ziya Kozanoğlu ise Patronalılar adlı eserinde aynı isyanın olumsuz yönlerini yeni bir devletin kuruluş aşamasında gündeme getirerek halkı, Cumhuriyet rejimini değiştirerek“kul”yapısına geri dönmek isteyen zihniyete karşı uyarmayı amaçlamıştır. Çalışmada önce Macarlar üzerindeki Türk etkisine değinilmiş ve Macar halkının zihninde oluşan bu imgenin kökenleri, sınır oryantalizmi bağlamında açıklanmaya çalışılmıştır. Yazarların biyografilerinin ardından eser özetleri verilerek eserlerdeki Türk imgeleri incelenmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise isyanın gerçekleştiği tarihsel arka plan açıklanmış ve her iki eserde de Patrona Halil İsyanı'nın gelişimi tarihî kaynaklarla karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Sonuçta aynı tarihî olayın Türk ve Macar edebiyatına, yazarların içinde bulundukları zamanın ruhuna göre, nasıl yansıdığı gösterilmeye çalışılmıştır.

Özet (Çeviri)

In this work, the effects of the historical event of the Patrona Halil Uprising of 1730 on nineteenth century Hungarian literature and Turkish literature in the first years of the Republic are analyzed. In Maurus Jókai's A Fehér Rózsa (Halil the Pedlar) the Patrona Halil uprising is regarded as an inspiring, encouraging factor. In his work titled Patronalılar; however, Aptullah Ziya Kozanoğlu aims to warn the public against the mindset that wants to abolish the Republican regime and return to the“subject”way of being by presenting the negative aspects of the same uprising in the founding stages of a new state. First, the Turkish effect on the Hungarians and the origin of this imagery formed in the mind of the Hungarian public are explained, via frontier orientalism. Then, after the author biographies, the Turkish imagery is examined with summaries of the works. In the final part, the historical background of the uprising is detailed and the development of the Patrona Halil Uprising is reviewed comparatively in both works with historical sources. In conclusion, it is displayed how the same historical event was portrayed in both Turkish and Hungarian literature, based on the zeitgeist of the period the authors were in.

Benzer Tezler

  1. Ideal and real spaces of Ottoman imagination: Continuity and change in Ottoman rituals of poetry (İstanbul, 1453-1730)

    Osmanlı hayalgücünün ideal ve gerçek mekanlar: Osmanlı şiir meclislerinde süreklilik ve değişim (İstanbul, 1453-1730)

    DENİZ ÇALIŞ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2004

    MimarlıkOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. JALE ERZEN

    DR. MİCHEL CONAN

  2. Osmanlı Devleti'nde Padişah kızı olmak: Fatma Sultan örneği (1704-1733)

    Being a Sultan's daughter in the Ottoman Empire: The example of Fatma Sultan (1704-1733)

    AYŞEGÜL AK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    TarihKocaeli Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZ POLATEL

  3. Osmanlı modernleşme dönemi kapsamında I. Mahmud'un baniliği (1730-1754)

    Mahmud I's patronage in the modernization period of the Ottoman Empire (1730-1754)

    YUNUS KARAKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Sanat TarihiHacettepe Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MURAT KOCAASLAN

  4. Sultan Birinci Mahmud ve Dönemi (1730-1754)

    Sultan Mahmud I the First and his Period (1730?1754)

    UĞUR KURTARAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    TarihSelçuk Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DOĞAN YÖRÜK

  5. Lale Devri İstanbul çeşmeleri

    The fountains of the tulip age in İstanbul

    FAZİLET KOÇYİĞİT

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Sanat TarihiErciyes Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA DENKTAŞ