Uydu kar görüntülerinin doğrulanması, hidrolojik modelde uygulanması ve iklim değişikliği etkilerinin incelenmesi
Validation of satellite snow products, application in hydrolojical model and investigation of climate change impacts
- Tez No: 747966
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ ARDA ŞORMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hidrolik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
İklim değişikliği ve su kaynakları yönetimi çalışmaları için, hidrolojik döngünün temel bileşenlerinden olan kar örtüsünün dağılımı ve değişkenliği önemli parametrelerdir. Özellikle kar potansiyelinin yüksek olduğu dağlık havzalarda, kar erimesinden kaynaklı yıllık akımda meydana gelecek değişikliklerin hesaplanması ve modellenmesi bakımından kar örtüsünün zamansal ve mekânsal olarak izlenmesi önemli bir girdi değişkeni olmaktadır. Bu çalışmada, NOAA/NESDIS tarafından sağlanan 1, 4 ve 24 km çözünürlükteki günlük kar kaplı alan IMS görüntüleri 2019 su yılı referans alınarak ilk etapta 292 adet yer istasyonun verisi yardımıyla, kategorik istatistik yöntemlerle (POD, FAR, HR) Türkiye ve coğrafi bölgelerinin doğrulaması yapılmıştır. Türkiye genelinde 1, 4 ve 24 km'lik IMS görüntülerinde sırasıyla, POD değeri 0.81, 0.80 ve 0.67, FAR ise 0.19, 0.23 ve 0.28 olarak bulunmuştur. İkinci aşamada, 2004–2020 periyodunda 4 km çözünürlüğündeki IMS görüntüleri kullanılarak CBS'de elde edilen KKA eğrileri, ortalama yükseltileri 2000 m'nin üzerinde Çoruh, Fırat ve Aras memba havzalarında (E21A054, E21A022, D24A096 ve E23A004) SRM hidrolojik modeline temel değişken girdisini oluşturmuştur. Yapılan kalibrasyon sonucunda, yükseklik ve iklimi benzer, birbirine sınır teşkil eden; Karasu, Murat, Kayabaşı ve Bayburt'ta R2 sonuçları sırasıyla, 0.86, 0.86, 0.88 ve 0.89, Dv ise, %1.11, %0.99, %0.92 ve %2.91 olarak hesaplanmıştır. Havzalarda R2 değeri 0.86'nın üzerinde ve Dv %3'ün altında kalması sonuçlardaki hata payının az olduğunu göstermiştir. Son etapta, 2008-2011 su yıllarında SRM kullanılarak sıcaklık 1–5 ⁰C arasında arttırılıp havzalarda iklim değişikliği etkisi gözlenmeye çalışılmıştır. Kar erime döneminde 4 ⁰C sıcaklık artışında KKA'nın 12–28 gün azaldığı, %50 akım hacmine ulaşılan günde ise 9–21 gün arasında öne kaydığı belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
The extent and variability of snow cover, which is one of the main components of the hydrological cycle, are important parameters for climate change and water resources management studies. Especially, in mountainous basins with high snow potential, temporal and spatial monitoring of snow cover is a significant input variable in terms of modeling of changes in annual flow due to snowmelt. In the first stage of the study, 292 ground stations are utilized to validate IMS daily snow cover products provided by NOAA/NESDIS with 1, 4 and 24 km resolutions in Turkey and its geographical regions taking 2019 water year as reference using categorical statistical methods (POD, FAR, HR). The POD and FAR results for 1, 4, 24 km resolutions are found to be 0.81, 0.80, 0.67 and 0.19, 0.23, 0.28 respectively. In the second stage, SCA curves are obtained for the mountainous headwater basins of Çoruh, Fırat and Aras (E21A054, E21A022, D24A096 and E23A004) having average elevations above 2000 m, using IMS images with 4 km resolution for the 2004–2020 period. SCA is used as one of the main variables of the SRM hydrological model. As a result of the calibration in SRM for these adjacent basins having similar altitudes and climate; model performance results for Karasu, Murat, Kayabaşı and Bayburt are calculated as 0.86, 0.86, 0.88, 0.89 using R2 while Dv is calculated as 1.11%, 0.99%, 0.92%, 2.91% respectively. The margin of error in the results are found low while the R2 value is above 0.86 and the Dv below 3% in the basins In the last stage, climate change studies are carried out in the basins by increasing the temperature between 1–5 ⁰C using SRM during the melting period of 2008-2011 water years. By 4 ⁰C temperature increase in the melting period, SCA decreased between 12–28 days and the center-time date for reaching 50% runoff volume is shifted forward between 9-21 days.
Benzer Tezler
- Kar erimesi akış modelinin (SRM), coğrafi bilgi sistemleri ve uzaktan algılama teknikleri de kullanılarak dağlık bölgelerde uygulaması ve Erzurum Kırkgöze havzası örneği
Application of snowmelt runoff model (SRM) in conjunction with using both geographical information systems and remote sensing techniques for mountainous regions and a case study of Erzurum-Kırkgöze basin
SERKAN ŞENOCAK
Doktora
Türkçe
2011
İnşaat MühendisliğiAtatürk Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REŞAT ACAR
- Harmanlanan uydu görüntülerinin karla kaplı alanlar üzerindeki etkisi ve Türkiye'nin Yukarı Fırat Havzası'nda dönemsel kar potansiyelinin modellenmesi
Impact of modified satellite products on snow covered area and modeling the seasonal snow potential in the Upper Euphrates basin, Turkey
EGEMEN YAMANKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
İnşaat MühendisliğiAnadolu Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ ARDA ŞORMAN
- Modıs fraksiyonel kar örtüsü ürününün doğrulama çalışmaları için sentinel 2 görüntülerinin uygunluğunun değerlendirilmesi
Assessing the suitability of sentinel 2 imagery for the validation efforts of modis fractional snow cover product
UĞUR TUTTU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Ormancılık ve Orman MühendisliğiÇankırı Karatekin ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEMİH KUTER
- Use of satellite observed seasonal snow cover in hydrological modeling and snowmelt runoff prediction in upper Euphrates basin, Turkey
Türkiye'nin yukarı Fırat havzasında uydu gözlemleriyle bulunan karla kaplı alanların hidrolojik modellemede kullanımı ve kar erimesinden oluşan akımların tahmini
ALİ ARDA ŞORMAN
Doktora
İngilizce
2005
İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Bölümü
Y.DOÇ.DR. ZUHAL AKYÜREK
- Uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemlerinin birlikte kullanılması ile kar erimesi akış hidrografının benzetimi (Sarız çayı havzası örneği)
Simulation of the snowmelt runoff hydrograph by using of remote sensing and geographic information systems (Sariz creek watershed case study)
GÖKHAN TAŞDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
İnşaat MühendisliğiGazi Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM GÜRER