Hitit siyasi ve sosyal yaşamında tanrıçaların etkisi
The influence of goddesses on the political and social life of Hittite
- Tez No: 748257
- Danışmanlar: PROF. DR. CENGİZ BATUK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Tarih, Philosophy, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
MÖ. 2. binde Anadoluya gelen Hititler, yaklaşık altı yüz yıl Anadolu ve Mezopotamya'yı içine alan oldukça geniş bir coğrafyada hüküm sürmüştür. Hatti, Hurri, Asur, Mısır gibi uygarlıklarla mücadele eden Hititler, aynı zamanda din, panteon, ritüeller, mitoloji, bayramlar ve kültürel birçok alanda bu milletlerden etkilenmiştir. Bu tez çalışmasının ilk bölümünde Hititlerin üç döneme ayrılan siyasi tarihi incelendikten sonra Hititleri etkileyen uygarlıklar hakkında bilgi verilmiştir. Devletlerarasındaki etkileşim Hitit panteonunu da şekillendirmiştir. Farklı dönemlerde panteon içerisindeki öne çıkan tanrı ve tanrıça ile tanrıçaya atfedilen roller değişiklik göstermiştir. Hangi tanrıçanın öncelikli ve daha yetkin olduğunun belirlenmesinde kraliçenin kökeni ve nüfuzu önemli bir etkendir. Hititlerde kraliçe, kralın siyasi ve dini sorumluluklarını kralla paylaşmış; devlet işlerinde, yönetimde, dini alanda etkin bir rol oynamıştır. Bereketin kaynağı olarak görülen tanrıça, Hitit yaşamı içerisinde ülkeyi ve orduyu korumak, onlara rehberlik etmek, şifa vermek gibi çeşitli roller üstlenmiştir. Ayrıca tanrıça, devletlerarası ilişkilerde ve ülke yönetiminde önemli bir etkiye sahiptir. Çalışmanın ikinci ve üçüncü bölümünde panteonda yer alan bazı tanrıçalar ile Hititlerin siyasi ilişkilerinde ve sosyal hayatı içerisinde tanrıçanın üstlendiği roller örneklerle incelenmiştir ve tanrıça tasvirlerine yer veren görsel kaynaklar hakkında bilgi verilmiştir. Bu tez çalışması Hititlerde tanrıçanın sahip olduğu roller ile kraliçenin özellikleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymayı amaçlamaktadır. Hitit inancında tanrılar kadar tanrıçalara da önem verilmiş ve kimi zaman eşit tutulmuştur. Bunun yansımaları, imparatorluk içerisinde kral ve kraliçenin konumunda, sosyal yaşamda ise kadınların sahip oldukları hukuksal haklarda görülmektedir. Tanrıça kültünün ve tanrıçaya atfedilen rollerin Hitit yaşamındaki yansımaları ve tanrıça ile kraliçe arasındaki bağın izleri, antlaşma ve dua metinlerinde, mektuplarda, mühür, kaya kabartmaları gibi yazılı ve görsel kaynaklarda görülmektedir. Çalışmanın sonunda tanrı-tanrıça ve kral-kraliçe arasında net bir eşitlik olmasa da bir iş bölümünün olduğu sonucuna varılmıştır. Tanrının ve kralın otoritesinin yanında tanrıça ve kraliçe de etkin bir role sahiptir. Genel olarak Hitit yaşamının birçok alanında yer alan tanrıçanın rolleri ile kraliçenin din, siyaset ve sosyal yaşamdaki konumu arasında birçok noktada benzerlik/paralellik görülmektedir.
Özet (Çeviri)
The Hittites, who came to Anatolia in the 2nd millennium BC, ruled over a wide geography that included Anatolia and Mesopotamia for about six hundred years. The Hittites, who struggled with civilizations such as Hatti, Hurri, Assyria, and Egypt, were also influenced by these nations in many areas of religion, pantheon, rituals, mythology, holidays and culture. In the first part of this thesis, after examining the political history of the Hittites, which is divided into three periods, information about the civilizations that affected the Hittites was given. The interaction between the states also shaped the Hittite pantheon. In different periods, the prominent gods and goddesses in the pantheon and the roles attributed to the goddess have changed. The origin and influence of the queen is an important factor in determining which goddess is priority and more competent. In the Hittites, the queen shared the political and religious responsibilities of the king and played an active role in state affairs, administration and religion. The goddess, who is seen as the source of fertility, took on various roles in the Hittite life, such as protecting the country and the army, guiding them, and giving healing. In addition, the goddess has an important influence on interstate relations and country administration. In the second and third parts of the study, some goddesses in the pantheon and the roles of the goddess in the political relations and social life of the Hittites are examined with examples and information is given about the visual sources that include depictions of the goddess. This thesis aims to reveal the relationship between the roles of the goddess in the Hittites and the characteristics of the queen. In Hittite belief, goddesses were given importance as much as gods and sometimes they were considered equal. The reflections of this are seen in the position of the king and queen in the empire, and in the legal rights that women have in social life. The reflections of the cult of the goddess and the roles attributed to the goddess in Hittite life and the traces of the bond between the goddess and the queen are seen in written and visual sources such as treaty and prayer texts, letters, seals, and rock reliefs. At the end of the study, it was concluded that although there is no clear equality between god-goddess and king-queen, there is a division of labor. Besides the authority of the god and the king, the goddess and the queen also have an active role. In general, there are similarities/parallelisms between the roles of the goddess in many areas of Hittite life and the position of the queen in religion, politics and social life.
Benzer Tezler
- Antik Mısır ve Eski Anadolu uygarlıklarında tıp
Medicine at archaic Egypt & old Anatolia civilizations
BERAT CERAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Deontoloji ve Tıp TarihiSelçuk Üniversitesiİlköğretim Bölümü
DOÇ. DR. GÜNGÖR KARAUĞUZ
- Hititçe çivi yazılı belgelerde fal ve falcılık
Oracle and fortune telling in Hittite cuneiform texts
SEDEF AYYILDIZ
Doktora
Türkçe
2016
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAnkara ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGUT YİĞİT
PROF. DR. AYGÜL SÜEL
- Zooarchaeological analysis of equids at Gordion between the early Iron Age and the early Hellenistic period (1100 BCE – 330)
Gordion Antik Kenti'nin erken Demir Çağı ve erken Hellenistik dönemleri (MÖ 1100-MÖ 330) atgillerinin zooarkeolojik analizi
RAMAZAN PARMAKSIZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Antropolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiEkoloji ve Evrim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT ARIKAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ CANAN ÇAKIRLAR
- Asur Urartu ilişkilerinde yerel beylikler ve onların rolü
The local principalities and their role in Assyrian and Urartian relationships
SIRRI TİRYAKİ
- Hititçe çivi yazılı belgelerde geçen evcil hayvanlara dair kayıtların ekonomik, kültürel ve siyasal açıdan değerlendirilmesi
Economic, cultural and political evaluation of the records of domestic animals in Hittite cuneiform documents
FADİME ÜNLÜ EFE
Doktora
Türkçe
2020
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAnkara ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGUT YİĞİT