Kazak Hanlığı'nın ilk dönemleri ve Kazak cüzlerinin Çarlık Rusya ile münasebetleri
The first periods of the Kazakh Khanate and the relations of Kazakh juzs with Tsarist Russia
- Tez No: 753575
- Danışmanlar: PROF. DR. HAVA SELÇUK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Kazak, Kazak Hanlığı, Çarlık Rusya, Ebu'l-Hayr, Tavkelev, Kazakh, Khanate of Kazakh, Tsardom of Russia, Ebu'l-Hayr, Tavkelev
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Bu çalışmada Çarlık Rusya'nın Kazak topraklarına nasıl yayıldığını bulmak ve Kazakların iç siyasi ortamının bu duruma nasıl zemin hazırladığını anlatmak amaçlanmıştır. Bu anlatım gerçekleştirilirken kronoloji takip edilmiş ve sade bir dil kullanılmıştır. 15. yüzyılda Özbeklerden ayrılarak Kazak adını alan Kazak topluluğu, Canıbek ve Kerey Hanlar döneminde ortaya çıkmıştır. Kazak Hanlığı, Kasım Han (1511-1523) zamanında güçlü bir devlet haline gelmiştir. Ancak Kazak Hanlığı, 17. yüzyılda Kalmukların Kazaklara saldırmasıyla birlikle ekonomik, siyasi ve askeri sıkıntılar çekmiş ve Kazak Hanlığı Küçük, Orta ve Büyük Cüz olarak üç gruba bölünmüştür. 18. Yüzyıla kadar devam eden bu saldırılar karşısında Ruslarla ittifak kurmak isteyen Kazaklar, Çarlık Rusya'nın yayılmacı politikası karşısında Rusya tarafından işgal edilmiştir. Küçük Cüz hanı Ebu'l-Hayr topraklarının Çarlık Rusya'ya yakın olması sebebiyle Kalmuklara karşı Çarlık Rusya'dan destek almak istemiştir. Çarlık Rusya bu teklife cevap olarak diplomat Tavkelev'i bölgeye göndererek önce Küçük Cüz'ün sonra Orta Cüz'ün Çarlık Rusya'ya bağlanmasını sağlamıştır. Kazak hanlıklarının Çarlık Rusya'ya bağlanmasından sonra birçok alanda baskı uygulanmıştır. Kazak topraklarına gönderilen Rus askerleri bölgeyi kontrol altına aldıktan sonra getirmiş oldukları yasaklar ile Kazakların verimli otlaklara girmeleri yasaklanmıştır. Ayrıca bu yasaklara uymayanların Rus mahkemelerinde cezalandırılacağını bildirmişlerdir. Çarlık Rusya 18. yüzyılın sonlarında Küçük Cüz'deki hanlık seçimine de müdahale ederek kendi seçtikleri kişilerin iktidara gelmesini sağlamıştır. Çarlık Rusya'nın uygulamış olduğu bu politikalar neticesinde 19. yüzyılın ilk yarısında Çarlık Rusya'ya karşı Kazak topraklarında ayaklanmalar çıksa da sömürge olarak kalmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to find out how Tsarist Russia spread to Kazakh lands and to explain how the internal political environment of the Kazakhs prepared the ground for this situation. While performing this narration, the chronology was followed and a plain language was used. The Kazakh community, which separated from the Uzbeks in the 15th century and took the name Kazakh, emerged during the period of the Canıbek and Kerey Khans. Kazakh Khanate became a powerful state during the reign of Kasım Khan (1511-1523). However, the Kazakh Khanate suffered from economic, political and military problems with the attack of the Kalmyks on the Kazakhs in the 17th century, and the Kazakh Khanate was divided into three groups as Small, Medium and Big Juz. Cossacks, who wanted to ally with the Russians in the face of these attacks that continued until the 18th century, were occupied by Russia in the face of the expansionist policy of Tsarist Russia. Since the lands of Küçük Cüz khan Ebu'l-Hayr were close to Tsarist Russia, he wanted to get support from Tsarist Russia against the Kalmyks. Tsarist Russia, in response to this offer, sent diplomat Tavkelev to the region and ensured that first the Small Juz and then the Middle Juz were connected to Tsarist Russia. After the Kazakh khanates were connected to Tsarist Russia, pressure was applied in many areas. After the Russian soldiers sent to Kazakh lands took the region under control, Kazakhs were prohibited from entering fertile pastures with the bans they brought. They also stated that those who do not comply with these prohibitions will be punished in Russian courts. Tsarist Russia also intervened in the khanate election in Küçük Juz at the end of the 18th century and ensured that the people they chose came to power. As a result of these policies implemented by Tsarist Russia, in the first half of the 19th century, although there were uprisings in Kazakh lands against Tsarist Russia, it remained a colony.
Benzer Tezler
- Burnaşev'in notlarıyla Yunus Hoca döneminde Taşkent
With the notes of Burnashev in the period of Yunus Hoca Tashkent
KEVSER ARISÜT
- Kаzаk ulusu'nun dоğuşundаn günümüzе Türk-Kаzаk ilişkilеri
Turkish and kazakh relations from the birth of the Kazakh nation to the present
AKMARAL OSPANOVA
- Kazak Hanlığı'nın hukuk sistemi
System of law of the Kazakh Khanate
GUZAL ZAITOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KILINÇ
- Çarlık devrinde Türkistandaki millî ayaklanmalar
Turkestan in national rebellions during tzarism period
DİLEK POLAT
- Başkurt Türklerinin siyasi ve sosyo-kültürel tarihi (XIX-XX. yy.)
The political and socio-cultural history of the Bashkir Turks (XIX-XX. century)
TANER GÜR