Tuzlu-sodyumlu toprakların ıslahından sonraki dönemde organik madde ilavesinin arpa bitkisinin verim parametreleri ile toprak özellikleri üzerine etkileri
The effects of organic matter addition after reclamation of saline-sodic soils on barley yield parameters and soil properties
- Tez No: 756033
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDURRAHMAN HANAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarımsal Yapılar ve Sulama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 74
Özet
Amaç: Bu araştırma; tuzlu sodyumlu toprakların yıkama ve jips uygulamasına müteakip artan dozlarda büyükbaş ve küçükbaş hayvan gübresi uygulamasının arpa bitkisinin verim parametreleri ile toprak özellikleri üzerine etkilerinin ortaya konulması amacıyla yürütülmüştür. Yöntem: Jips uygulanmış ve yıkama işlemine tabi tutulmuş topraklara 2 çeşit çiftlik gübresi (koyun ve sığır gübresi) ve 3 gübre dozu (2, 4 ve 6 ton/da) ile gübre uygulanmayan kontrol konularında tam sansa bağlı deneme deseninde, 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Deneme süreci sonunda toprağın bazı fiziksel (kütle yoğunluğu, tane yoğunluğu, porozite, ıslak agregat stabilitesi, hidrolik iletkenlik, tarla kapasitesi, solma noktası ve yarayışlı nem) ve kimyasal (pH, EC, organik madde, CaCO3, katyon değişim kapasitesi (KDK), değişebilir Na, Ca ile Mg, K ve değişebilir sodyum yüzdesi (ESP)) özellikleri belirlenmiştir. Arpa bitkisinin ham protein oranı (%), bitki boyu (cm), bitki sayısı, başaktaki dane sayısı ve 1000 dane ağırlığı değerleri de belirlenmiştir. Bulgular: Hasat sonrası yapılan toprak analizleri sonucunda; ıslahtan sonra jips ve çiftlik gübresi uygulanmış toprakaların pH, CaCO3, değişebilir Ca, değişebilir Na, KDK, ESP, kütle yoğunluğu ve tane yoğunluğu değerlerinde azalmalar meydana geldiği belirlenmiştir. Öte yandan; organik madde, porozite (%); agregat stabilitesi, hidrolik iletkenlik (cm/h), tarla kapasitesi (%), solma noktası (%) ve yarayışlı nem (%) değerlerinde de artışlar tespit edilmiştir. Gübre uygulamalarının pH değerinde düşüşe neden olduğu, kontrol konularına oranla koyun gübresinin en yüksek dozunun toprağın pH değerinin % 16,55, sığır gübresinde ise % 16,79 oranında düşürdüğü tespit edilmiştir. EC değeri gübre dozu artışıyla çok az artış göstermiş, yani EC değerlerinde önemli değişim olmamıştır. Uygulanan koyun gübresinin 2, 4 ve 6 ton/da düzeyindeki doz artışına karşılık ESP değerlerinde sırasıyla %7,68; % 30,13 ve % 44,56'lik azalma meydana gelmiştir. Topraklara en yüksek dozda uygulanan koyun gübresinin toprakların organik madde içeriğini %109,7, sığır gübresinin ise %117,5 oranında artırdığı belirlenmiştir. Buna karşılık koyun ve sığır gübresi uygulamalarıyla en yüksek doz düzeyindeki CaCO3 değerlerinde sırasıyla % 16,49 ve % 17,90 oranında düşüş gözlenmiştir. En yüksek dozlarda katyon değişim kapasitesi (KDK) değerlerindeki azalma miktarı koyun ve sığır gübreleri için sırasıyla %2.18 ve %2.24 idi. Kütle yoğunluğu bakımından bu azalmalar koyun ve sığır gübresi için % 2,46 düzeyindedir. Koyun ve sığır gübresinin en yüksek dozda uygulanması sonucunda tane yoğunluğu değerleri her iki gübre türünde de sadece % 0,37 azalmıştır. Koyun gübresinin en yüksek dozunda porozite % 1,32, sığır gübresinde ise %1,17 düzeyinde artmıştır. Agregat stabilitesi değerleri koyun ve sığır gübresi uygulanan topraklarda, sırasıyla %15,62 ve %19,13 oranında, artmıştır. Arpa bitkisine ilişkin yapılan değerlendirmede, bitki sayısı, bitki boyu, başaktaki dane sayısı, bin dane ağırlığı ve ham protein oranı değerlerinde; her iki gübre türünde de artan dozlara karşılık iyileşme olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Bu araştırmanın sonuçları; tuzlu-sodyumlu topraklara ıslahtan sonra yüksek dozda çiftlik gübresi uygulanmasıyla; toprakların fiziksel ve kimyasal özelliklerinin iyileşebileceğini göstermiştir. Daha sonra arpa ekiminin, tuzlu sodyumlu toprakların ıslahı sürecine katkı sağlayabileceği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
Purpose: This study was conducted to determine the effects sheep and cattle manure application after reclamation of saline sodic soils on soil properties and barley yield parameters. Method: The study was conducted with three replication by using 3 farm manure doses (20, 40 and 60 t / ha) and control, 2 farm manures type (sheep and cow) after gypsum applicaton and leaching of saline sodic soil. Some physical properties (bulk density, particle density, porosity, wet aggregate stability, soil hydraulic conductivity, field capacity, witing point, available soil moisture) and chemical properties (pH, EC, organic matter, CaCO3, cation exchange capacity (CEC), exchangeable Na, exchangeable Ca and exchangeable sodium percentage (ESP) properties of soil were determined at the end of the study. It was also determined the number of germinated plants, plant height, kernel number per spike, 1000-seed weight, and crude protein ratio values Findings: It was observed an decreases in pH, CaCO3, changeable Ca, changeable Na, KDK, ESP, bulk density and particle density after applying farm manure and gypsum to the soils. On the other hand, increases in organic matter, porosity (%); aggregate stability, hydraulic conductivity (cm/h), field capacity, wilting point (%) and useful moisture (%) values were also determined. It was found that farm manure applications caused a decrease in the pH value, and the highest dose of sheep manure compared to control plots decreased by 16,55 % of the soil pH value and 16,79 % of cattle manure. The EC value increased slightly with the increase in the both cattle and sheep manure dose, that is, there was no significant change in the EC values. In response to the dose increase of 2, 4 and 6 tons/da of sheep manure applied, ESP values decreased by 7.68%, 30.13% and 44.56%, respectively. For the applied doses of cattle manure, these values were 7.61% decrease, 11.02% decrease and 15.00% decrease, respectively. It was determined that the sheep manure applied to soils at the highest dose increased the organic matter content of soils by 109.7% and also cattle manure those applied to by 117.5%. In contrast, there was a 16.49% and 17.90% decrease in CaCO3 values at the highest dose level after sheep and cattle manure applications, respectively. For the highest doses, the amount of decrease in the cation exchange capacity (CEC) values was 2.18% and 2.24%, respectively, for sheep and cattle manures. In terms of bulk density, these decreases were at the level of 2.46% for sheep and cattle manure. As a result of the application of sheep and cattle manure at the highest dose, the grain density values decreased by only 0.37% in both types of manure. At the highest dose of sheep manure, porosity increased by 1.32%, and by 1.17% in cattle manure. Wet soil stabl aggregate stability ratios increased by 15.62% and 19.13%, respectively, in soils plots that sheep and cattle manure was applied. Field capacities values increased by 6.03% and 5.22%, wilting point values increased by 6.03% and 5.22%, awailable water conent values of 7.47% and 7.22%, and hydraulic conductivity values increased by 86.67% and 93.33%, respectively, at the highest doses of sheep and cattle manure. In the evaluation of the barley plant, it was determined that there was an improvement in number of germinated plants, plant height, kernel number per spike, 1000-seed weight, and crude protein ratio values; both sheep and cow manure applications by the increasing manure doses. Result: The results of this study showed that the soil physical and chemical properties can be improved by applying high doses of farm manure to the saline sodic soils after soil reclamation. It can then be said that the cultivation of barley can contribute to the saline sodic soils reclamation process.
Benzer Tezler
- Aşağıtırtar Köyü Suvat mevkii topraklarının sulama yönünden incelenmesi
Evaluation of the Suvat site soils of Aşağıtırtar Village for irrigation
YUSUF YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiToprak Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM DEMİRALAY
- Iğdır ovası tuzlu, sodyumlu ve borlu topraklarının ıslahında kademeli jips uygulaması ile yıkama üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
ÖMER ANAPALI
- Konya Ovası tuzlu-sodyumlu topraklarının ıslahı üzerine bir araştırma
Research on reclamation of saline-sodic soils in Konya Plain
AHMET MELİH YILMAZ
Doktora
Türkçe
2001
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİZAMETTİN ÇİFTÇİ
- Aşağı Seyhan Ovası tuzlu-sodyumlu topraklarının elementel kükürt uygulaması ile ıslah olanaklarının araştırılması
The use of elemental sulfur for reclamation of saline-sodic soils in the lower Seyhan Plain
FİLİZ ÜNLÜ
Doktora
Türkçe
2015
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RIZA KANBER
- Atık suyla ıslanma-kuruma süreçlerine tabi tutulmuş ve stabilize atık çamur karıştırılmış tuzlu sodyumlu toprakların hidrolik iletkenliklerindeki değişimlerin belirlenmesi
Determination of changes in hydraulic conductivity in saline-sodic soils that have been subjected to wetting-drying processes with waste water and mixed with stabilized sewage sludge
HASSAN ABDALLA SABTOW
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatAtatürk ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH MEHMET KIZILOĞLU