Diyarbakır yöresinde doğal olarak yetişen bazı kekik türlerinin farklı toplama zamanlarında elde edilen uçucu yağların kantitatif tayini
Quantitative determination of essential oils obtained at different collection times of some natural thyme species in the region of Diyarbakır
- Tez No: 761125
- Danışmanlar: PROF. DR. SAİT YÜCEL, PROF. DR. ABDULSELAM ERTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Bu tez çalışmasında Diyarbakır yöresinde doğada yetişen kekik türlerinden olan Thymbra spicata L. var. spicata L., Thymbra sintenisii Bornm. et Aznav. subsp. sintenisii Bornm. et Aznav., Origanum vulgare L. subsp. gracile (C. KOCH) Ietswaart, Satureja hortensis L.ve Satureja macrantha C. A. Meyer türlerinin farklı toplama zamanlarında (çiçeklenme başlangıcı, tam çiçeklenme devresi ve çiçeklenme sonu devreleri) toplanmış ve bu türlerin uçucu yağların oranı, bileşenleri ve biyolojik aktivite açısından ayrıntılı bir şekilde incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada hem 5 tür birbiriyle karşılaştırılmış hem de her bir türün çiçeklenme dönemi (çiçeklenme başlangıcı, tam çiçeklenme devresi ve çiçeklenme sonu devreleri) üçe ayrılarak ayrıntılı bir şekilde uçucu yağ oranları, bileşenleri ve biyolojik aktiviteleri incelenmiştir. Toplanan bitki drogları hidrodistilasyon yöntemi ile uçucu yağların elde edilmiş ve GC-MS ile uçucu yağların bileşimi tespit edilmiştir. Toplanan 5 farklı kekik türünün üç farklı döneminden elde edilen uçucu yağların antimikrobiyal, antioksidan (total fenolik, DPPH, CUPRAC ve ABTS), antikolinesteraz (AChE ve BChE inhibitörleri), tirozinaz ve üreaz aktiviteleri belirlenmiştir. Ayrıca uçucu yağların toksik etkileri sağlıklı hücre serisi (PDF) ve sitotoksik etkileri de kolon kanseri (HT-29) ve meme kanseri (MCF-7) üzerinden MTT yöntemi ile tespit edilmiştir. Genel olarak incelediğimiz Thymbra, Origanum ve Satureja cinsine ait 5 türün çiçeklenme dönemindeki yağ oranlarının en yüksek olduğu dönem incelenen 4 tür (Thymbra spicata, O. vulgare subsp. gracile, Satureja hortensis, Satureja macrantha) için tam çiçeklenme dönemi olurken sadece Thymbra sintenisii türünde en yüksek yağ oranı çiçeklenme sonu döneminde elde edilmiştir. Genel olarak incelediğimiz türlerin çiçeklenme sonu döneminde toplanan örneklerin bileşen zenginliği fazla olup, tam çiçeklenme döneminde toplanan örneklerin ise bileşen oranları bakımından daha zengin olduğu görülmektedir. İncelenen 15 örneğin genel olarak fenolik içeriklerinin dönemlerine göre farklılık göstermediği söylenebilir. Çalışılan tüm kekik türlerinin antioksidan aktivitelerini incelendiğinde, farklı dönemlerdeki uçucu yağ örneklerinin genel olarak DPPH yönteminde düşük aktivite gösterdiği, ABTS yönteminde ise çok yüksek değerde aktif oldukları tespit edilmiştir. Genel olarak çalışılan tüm kekik örneklerinin yüksek derecede asetilkolinesteraz ve bütirilkolinesteraz enzim inhibisyon aktivitesi gösterdikleri belirlenmiştir. Antimikrobiyal etkilerine bakıldığında uçucu yağların çoğu, pozitif kontrolden daha yüksek aktiviteye sahip olacak şekilde güçlü bir antimikrobiyal aktivite göstermiştir. Antimikrobiyal etkisi dönemine ve etki ettiği mikroorganizmaya göre değiştiği görülmektedir. Son olarak çalışılan tüm örneklerin kolon kanseri hücre serisine (HT-29) karşı oldukça aktif oldukları ancak sağlıklı insan hücre serisi (PDF) üzerinde çalışılan tüm örneklerin belli bir düzeyde toksik etki gösterdikleri belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this thesis study, Thymbra spicata L. var. spicata L., Thymbra sintenisii Bornm. et Aznav. subsp. sintenisii Bornm. et Aznav., Origanum vulgare L. subsp. gracile (C. KOCH) Ietswaart, Satureja hortensis L. and Satureja macrantha C. A. Meyer species were collected at different collection times (beginning of flowering, full bloom and end of flowering phases) and it was aimed to examine these species in detail in terms of the ratio of essential oils, components and biological activity. In the study, both 5 species were compared with each other and the flowering period of each species (flowering beginning, full blooming period and flowering period) was divided into three and the essential oil ratios, components and biological activities were examined in detail. Essential oils were obtained by hydrodistillation method from collected plant drugs and the composition of essential oils was determined by GC-MS. Antimicrobial, antioxidant (total phenolic, DPPH, CUPRAC and ABTS), anticholinesterase (AChE and BChE inhibitors), tyrosinase and urease activities of essential oils obtained from three different periods of 5 different thyme species were determined. In addition, the toxic effects of essential oils on healthy cell line (PDF) and cytotoxic effects on colon cancer (HT-29) and breast cancer (MCF-7) were determined by MTT method. In general, while the oil ratios during the flowering period of the 5 species belonging to the genus Thymbra, Origanum and Satureja are the highest, it is the full flowering period for the 4 species (Thymbra spicata, O. vulgare subsp. gracile, Satureja hortensis, Satureja macrantha), but only in the Thymbra syntenisii species. The highest oil rate was obtained at the end of flowering period. In general, the samples collected at the end of flowering period of the species we examined have higher component richness, while the samples collected during the full flowering period are seen to be richer in terms of component ratios. It can be said that the phenolic contents of the 15 samples examined do not differ according to their periods. When the antioxidant activities of all studied thyme species were examined, it was determined that the essential oil samples in different periods generally showed low activity in the DPPH method, but were very active in the ABTS method. In general, it was determined that all thyme samples studied showed high acetylcholinesterase and butyrylcholinesterase enzyme inhibition activities. When looking at their antimicrobial effects, most of the essential oils showed strong antimicrobial activity with higher activity than the positive control. It is seen that its antimicrobial effect varies according to the period and the microorganism it affects. Finally, it was determined that all the samples studied were highly active against the colon cancer cell line (HT-29), but all the samples studied on the healthy human cell line (PDF) showed a certain level of toxic effect.
Benzer Tezler
- Bazı Basidiomycetes türlerinin ekstraselüler enzimlerinin araştırılması
Investigation on extracellular enzymes of some Basidiomycetes species
HİLAL ACAY
- Diyarbakır yöresinde doğal olarak yetişen meyan kökü (Glycyrrhiza glabra) bitkisinde bazı eser elementlerin spektroskopik yöntemlerle tayini
Determination of trace elements in licorice (glycyrrhiza glabra) naturally growing in diyarbakir region with spectroscopic methods
SELVİ DİRİCAN
- Diyarbakır-Silvan ilçesi çevresinde doğal yetişen ve gıda olarak tüketilen bazı tıbbi bitki türlerinin antioksidan aktivitelerinin incelenmesi
An investigation of antioxidant activities of some wild edible medicinal plant species in silvan district of diyarbakir province
SEVDA DENİZ DALĞIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eczacılık ve FarmakolojiMarmara ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEYLA BİTİŞ
- Hani (Diyarbakır) yöresinde doğal olarak yetişen cevizlerin (Juglans regia l.) seleksiyonu
SELECTION OF WALNUTS NATURALLY GROWING (Juglans regia l.) IN HANİ (DIYARBAKIR) REGION
MUSTAFA ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatIğdır ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERSİN GÜLSOY
PROF. DR. RAFET ASLANTAŞ
- Hani (Diyarbakır) yöresinde yetişen makrofunguslar üzerinde taksonomik bir araştırma
A taxonomical research on the macrofungi grown in Hani (Diyarbakir) province
İSMAİL ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
BiyolojiYüzüncü Yıl ÜniversitesiGenel Biyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. YUSUF UZUN