Selçuklu dönemi kıyafetleri
Clothing of Seljuks periods
- Tez No: 761562
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ALİ HACIGÖKMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Selçuklu Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Selçuklu Tarihi ve Medeniyeti Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Selçuklu Tarihi ve Medeniyeti Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
Giyinme, insanların yiyecek ve barınma ihtiyacından sonra gelen en temel gereksinimdir. İnsanlar, dış etkenlere karşı kendilerini korumak için farklı giysiler giymişlerdir. Eskiçağlarda daha basit formda kıyafetler kullanılırken, dokumacılığın gelişmesiyle birlikte daha detaylı kıyafetler giyilmeye başlanmıştır. İnsan hayatının vazgeçilmezi olan kıyafetler, sadece güzel sanatlar, moda tasarımı, tekstil endüstrisi gibi alanların değil aynı zamanda tarih biliminin de önemli konuları arasındadır. Günümüzde küreselleşme nedeniyle, dünyanın pek çok yerinde benzer kıyafetler giyilmektedir. Eski dönemlerde olduğu gibi giysilerin, kişinin mensup olduğu milleti, sosyal statüsünü göstermesi durumu azalmıştır. Seri üretimin artması ve moda anlayışının değişmesi ile dünyanın pek çok yerinde benzer giysiler giyilmeye başlanmıştır. Ortaçağda ise kıyafetler kamusal kimliği ifade etmekte ve milletleri ayırıcı bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmayla model, renk ve özellikleri bakımından Selçukluya özgü olan kıyafetler incelenecektir. Tarih bilimi giysilerin ifade ettikleri sembolik anlamlara ve kumaşlarının türlerine bakarak, dönemin sosyo-kültürel ve iktisadi hayatına dair bilgiler verir. Dolayısıyla o zamandaki bir kıyafete bakarak kişinin toplum içindeki statüsünü, dini tercihini ve etnik kimliğini anlamak mümkündür. Tarih biliminin dışında Selçuklu kıyafetlerini inceleyen sanat tarihi çalışmaları mevcut olmakla birlikte, bu çalışmalarda dönemin giysileri sadece şekil yönünden incelenmiştir. Yapılan bu çalışmada ise giysiler sadece tekstil objesi olarak değil, aynı zamanda ifade ettikleri sembolik anlamlarıyla incelenmiş ve dönemin kültür hayatına dair bilgiler verilmiştir. Dönemin çini ve seramikleri, minyatürleri, taş kabartmaları ve metal objelerindeki figürler esas alınmak suretiyle yapılan çalışmada, XI. ve XIV. y.y. arasında Selçuklu sarayında kullanılan kıyafetler incelenmiştir. Ayrıca bu çalışma ile giysiler üzerinden, kültürlerarası etkileşim, ticari ilişkiler ve kültürel devamlılığın sağlanıp sağlanmadığı ortaya koyulmuştur. Araştırmanın kapsamı Selçuklu dönemi ile sınırlandırılmış olsa da konunun daha iyi anlaşılması için zaman zaman bu tarihlendirmenin dışına çıkılmıştır. Bu konuda hem Selçuklu dönemi kaynakları ve arkeolojik materyalleri hem de eski Türk tarihine dair vesikalar bizlere yol göstermiştir. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; Selçuklu döneminde giyilen kıyafetler belirli kategoriler altında incelenmiş ve dönemin tekstil endüstrisi hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde; Hükümdarın ve saray bürokratlarının giysileri ile sosyal sınıflara ait tasvirler ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise çiniler, seramikler, maden eşyalar ve minyatürler üzerindeki kıyafetler ele alınmış ve bu malzemelerin Selçuklu dönemindeki üretim şekilleri hakkında bilgiler verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Clothing is the most basic need after people's need for food and shelter. People wore different clothes to protect themselves against external factors. While simpler clothes were used in ancient times, more detailed clothes started to be worn with the development of weaving. Clothing, which is indispensable for human life, is not only among the fields such as fine arts, fashion design, textile industry, but also among the important subjects of historical science. Today, due to globalization, similar clothes are worn in many parts of the world. As in the old times, the state of clothing showing the nation and social status of the person has decreased. With the increase in mass production and the change in fashion, similar clothes have begun to be worn in many parts of the world. In the Middle Ages, clothes expressed public identity and emerged as a distinctive element of nations. In this study, clothes that are unique to the Seljuks in terms of models, colors and features will be examined. The science of history gives information about the socio-cultural and economic life of the period by looking at the symbolic meanings of the clothes and the types of fabrics. Therefore, it is possible to understand a person's status in society, religious preference and ethnic identity by looking at a dress of that time. Apart from the science of history, although there are art history studies examining Seljuk clothes, the clothes of the period were examined only in terms of form in these studies. In this study, clothes are examined not only as textile objects, but also with their symbolic meanings and information about the cultural life of the period is given. Based on the tiles and ceramics, miniatures, stone reliefs and figures on metal objects of the period, the study is based on the XI. and XIV. YY. The clothes used in the Seljuk palace were examined. In addition, with this study, it has been revealed whether intercultural interaction, commercial relations and cultural continuity are provided through clothes. Although the scope of the research is limited to the Seljuk period, this dating is sometimes excluded in order to better understand the subject. In this regard, both the sources and archaeological materials of the Seljuk period and the documents of the old Turkish history have guided us. Our work consists of three parts. In the first part; The clothes worn during the Seljuk period were examined under certain categories and information was given about the textile industry of the period. In the second part; The clothes of the ruler and palace bureaucrats and the depictions of social classes are discussed. In the third chapter, the clothes on tiles, ceramics, metal objects and miniatures are discussed and information about the production methods of these materials in the Seljuk period is given.
Benzer Tezler
- Anadolu Selçuklu Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu dönemi esnaf kıyafetleri
Artisan clothings during the Anatolian Seljuk State and the Ottoman Empire
AHU FATMA MANGIR
- Büyük Selçuklu dönemi minyatürlü çini tabaklarındaki çift fügürlü desenlerin analizi (12.-13.yüzyıl)
Analysis of double figures patterns on miniature tile plates of the Great Seljuk period (12.-13.century)
DAMLA TEMEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. ŞEHNAZ BİÇER
- Süleymaniye kütüphanesi Ayasofya 2595 nolu Suver'ul Kevakib'teki ikiz figürlerin teknik analizi
Technical analysis of twin figures on hagia Sophia no. 2595 Suver'ul Kevakib at Süleymaniye library
ONUR HASTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞEHNAZ ÖZCAN
- Osmanlı çocuk kıyafetlerinin (1850 - 1923) dönem fotoğraflarına dayalı incelenmesi
The study of Ottoman children's clothes based on the photograps of the period between 1850 and 1923
MİNE CERANOĞLU
Doktora
Türkçe
2016
Giyim EndüstrisiGazi ÜniversitesiGiyim Endüstrisi ve Moda Tasarımı Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR GÖKLÜBERK ÖZLÜ
- Büyük Selçuklu minyatür sanatının izleri İbn'ül-Mekarim Hasan'ın Kelile ve Dimne'sindeki minyatürler
the traces of the Great Seljuk miniature art miniatures of Ibn Al-Makarim Hasan's Kalila and Dimna
PARİSA SAHAFIASL
Doktora
Türkçe
2020
Sanat TarihiOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILMAZ CAN