Geri Dön

Türev ürünlerinden elde edilen gelirlerde vergi tevkifatı ve muhasebeleştirilmesi

Witholding tax and accounting for revenue from derivatives

  1. Tez No: 762871
  2. Yazar: TUNCEL ATABEY
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN AKAY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Maliye, Finance
  6. Anahtar Kelimeler: Financial Derivatives, withholding tax, optional declaration, accounting and financial reporting standards, TFRS 9, TAS 12
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İzmir Demokrasi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Muhasebe Finansman Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 126

Özet

Türev ürünleri gerek bireysel yatırımcılar gerekse bütün kurumlar tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. Kullanım amaçlarının başında riskten korunma (hedging) gelmektedir. Yatırımcılar, gelecekteki belirsizlikler ve ekonomik piyasadaki dalgalanmalar nedeniyle ortaya çıkan riskten kaçınmak için finansal türev ürünlere yönelmektedir. Piyasalarda en belirgin risk kurdan kaynaklı fiyat hareketlerinden kaynaklanmaktadır. Esnek kur sisteminin sonucu olan kur riski, korunma amaçlı türev ürünlerinin kullanımını artırmıştır. Türev ürünleri elde etmenin bir diğer nedeni ise arbitraj ve spekülasyondur. Bu işlemlerde temel gaye kar elde etmektir. Ülkemizin ilk organize borsası Osmanlı Devleti dönemine dayanmaktadır. 1866 yılında çıkarılan Kararname ile İstanbul'da Dersaadet Tahvilat Borsası kurulmuş ve tarihimizin ilk borsası olmuştur. Günümüzde türev ürünlerinin işlem gördüğü ilk borsa, 2005 yılında İzmir'de kurulmuştur. 2013 yılının Ağustos ayından itibaren ise İzmir'deki vadeli işlem borsası kapatılarak, türev ürünleri Borsa İstanbul bünyesindeki Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında işlem görmeye başlamıştır. Ekonomi içerisindeki yeri her geçen gün artan finansal türev ürünlerinden elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi ile finansal raporlarda sunulması ihtisası gerektiren bir alan haline gelmiştir. Bu kapsamda çalışmamızda, türev ürünlerinin çeşitliliği ve işleyişi hakkında bilgiler verildikten sonra mevcut vergi yasaları çerçevesinde türev ürünlerinden elde edilen gelirlerden yapılması gereken vergi tevkifatı açıklanmıştır. Ayrıca çalışmamızda, uluslararasında ve ülkemizde uygulanmakta olan Uluslararası Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları'nın, finansal türev ürünlerle ilgili bölümleri incelenmiştir. Her konu hakkında çok sayıda örnek verilmekle beraber, hisseleri Borsa İstanbul'da işlem gören bir firmanın finansal durum raporlarındaki verilerden yararlanılarak finansal türev işlemlerinin standartlar çerçevesinde nasıl muhasebeleştirileceği bir vaka çalışmasıyla açıklanmıştır. Anahtar kelime: Finansal türev ürünler, vergi tevkifatı, ihtiyari beyan, muhasebe ve finansal raporlama standartları; TFRS 9, TMS 12.

Özet (Çeviri)

Derivatives are widely used by both individual investors and institutions. One of the main purpose of using derivatives is to avoid risks (hedging). Investors prefer financial derivatives to avoid risks caused by fluctuations in market prices. The most prominent risk arises from price volatility caused by exchange rates. The exchange risk that is a result of flexible exchange system increased the use of derivatives. Other factors affecting the use of derivatives include arbitrage and speculations. The main purpose of these transactions is mainly to make a profit. The history of security markets in Turkey dates back to the Ottaman Empire.“Dersaadet Bonds Market”established by the decree of 1886 in İstanbul was the first ever market of our history. Derivative market was established in İzmir in 2005 as the first market where future contracts are traded. By the closure of this market in İzmir, future and option contracts began trading on Borsa İstanbul Derivatives Market in August 2013. The taxation and presentation in financial tables of income from financial derivatives that has an increasing importance in the economy has become an area that requires specialization. Our study explains derivatives and their functioning also focuses on withholding tax on derivatives in accordance with Turkish Tax Legislation. Moreover, provisions about derivative products in International Accounting and Financial Reporting Standards that are in force globally and in Turkey have been examined in the study. Besides examples about almost every topic in the study, a case study about how to make accounting entries of derivative transactions of a company listed in Borsa İstanbul has been included.

Benzer Tezler

  1. Finansal türev ürünlerden forward sözleşmelerinin muhasebe işlemleri ve vergilendirilmesi

    Accounting and taxation of forward contracts from financial derivatives

    CENK SELÇUK ORTAÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    EkonomiAtılım Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKİ YANIK

  2. Türev ürünlerden swap, forward, futures, opsiyon işlemleri ve Türkiye'de vergilendirilmelerinin analizi ve değerlendirilmesi

    Derivative products such as swap, forward, futures, options and evaluation and analysis of taxation in Türkiye

    İBRAHİM ŞEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    MaliyeGazi Üniversitesi

    Maliye Bölümü

    PROF. DR. FEVZİ RİFAT ORTAÇ

  3. Türkiye'de türev piyasası araçlarının vergilendirilmesi

    Taxation of derivatives market's instruments in Turkey

    YASİN SELVİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    MaliyeMarmara Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURDAN ASLAN

  4. Libor market model

    Libor piyasa modeli

    CEREN EDA CAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2010

    EkonomiHacettepe Üniversitesi

    İstatistik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜL ERGÜN

  5. Sucuktan izole edilen gram pozitif, katalaz pozitif kokların farklı moleküler teknikler kullanılarak karakterizasyonu

    Characterization of catalase-positive cocci isolated from sucuk by using different molecular techniques

    BURCU ÖZBEKAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Gıda MühendisliğiErciyes Üniversitesi

    Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZÜLAL KESMEN