Van Kalesi höyüğü 17.-20. yüzyıl iskeletlerinin dişlerinde gözlenen çizgisel mine hipoplazisinin incelenmesi
Investigation of linear enamel hypoplasia observed in the teeth of 17.-20. century Van Castle mound skeletons
- Tez No: 766016
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA ÖZBULUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Antropoloji, Anthropology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Dişler; besinlerin kolay ve sağlıklı bir şekilde öğütülmesini ve yutulmasını sağlamaktadır. Bebeklik döneminden itibaren mine de kalıcı olarak oluşan yatay çizgilere çizgisel mine hipoplazisi (LEH) denilmektedir. Çizgisel mine hipoplazi dişlerin gelişim evresinde geçirilen ateşli hastalıklar, enfeksiyonlar, yetersiz beslenme, kalsiyum eksikliği, A, C, D vitaminlerinin eksikliği, stres, bebeklerin erken doğumu ve anne sütünden erken kesilmesi gibi etkenlerle oluşmaktadır. Çalışmanın amacı, çizgisel mine hipopilazileri değerlendirilerek incelenen topluğun yaşadıkları dönemde büyüme kesintilerine neden olan faktörleri belirleyebilmek, sağlık durumu ve yaşam tarzları hakkında bilgi vermek ve büyüme gelişme çalışmalarına katkı sağlamaktır. Çalışmanın materyalini, 2013 ve 2014 yılları Van Kalesi Höyüğü kazısında elde edilen bir yaşından büyük, çocuk ve yetişkin 108 bireye ait 524 adet süt dişi ve 1765 adet daimi diş olmak üzere toplam 2289 adet diş oluşturmaktadır. Toplumda yaygın olarak çizgisel mine hipoplazi hafif derecede ve 2 bant şeklinde tespit edilmiştir. LEH erken çocukluk ve geç çocukluk dönemi süt dişlerinde hafif derecede ve 1 bant aralığında gözlenirken, daimi dişlerde hafif derecede yoğun olmakla birlikte 3 derecesinde ve 1-4 bant aralığındadır. Ergenlik döneminde ise süt dişlerinde LEH gözlenmezken, daimi dişlerde hafif, orta ve şiddetli derecelerde ve 1-5 bant aralığında tespit edilmiştir. Erişkin bireylerde hafif, orta ve şiddetli derecelerde ve 1-4 bant aralığındadır. Ancak, ileri erişkin bireylerde üst dişlerde hafif ve orta derecede ve 1-3 bant aralığında gözlenmiştir. Süt dişlerinin 12 (%2,3)'ünde ve daimi dişlerin 621 (%35,2)'inde LEH tespit edilmiştir. LEH devam eden farklı diş tiplerini etkilese de Van Kalesi Höyüğü toplumunda çoğunlukla incisiveler ve caninelerde gözlenmiştir. Cinsiyet dağılımında şiddetli derece LEH erkeklerde kadınlardan daha fazladır. Kadınların ve erkeklerin dişlerinde 1-4 bant aralığı tespit edilmiştir. LEH gözlendiği dönemler genellikle bireylerin anne sütünden kesilerek, sosyalleşmeye ve çevresiyle daha yoğun ilişki kurmaya başladığı dönemlerde gözlenilmiştir. Anne karnından daha çok doğum sonrası dönemlerde toplumun daha çok strese maruz kalması yetersiz beslenme veya salgın hastalıklara maruz kaldıklarını akla getirmektedir. Ayrıca, premolarda gözlenen hipoplazinin varlığı bireylerin süt dişi apikal iltihabı nedeniyle olabilmektedir.
Özet (Çeviri)
Teeth, provides easy and healthy grinding and swallowing of foods. Linear enamel hypoplasia (LEH) is defined as horizontal lines that form permanently in the enamel from infancy. Linear enamel hypoplasia (LEH) is caused by factors such as febrile diseases, infections, malnutrition, calcium deficiency, deficiency of vitamins A, C and D, stress, premature birth of babies and premature weaning of breast milk. The aim of the study is to determine the factors that cause growth interruptions in the population examined by evaluating linear enamel hypoplasia, to provide information about their health status and lifestyles, and to contribute to growth and development studies. The material of the study consists of a total of 2289 teeth, 524 deciduous teeth and 1765 permanent teeth, belonging to 108 children and adults, over the age of one, obtained during the excavations of the Van Castle Mound in 2013 and 2014. LEH was commonly detected in the community as mild and in the form of 2 bands. LEH was observed in the early childhood and late childhood deciduous teeth in a mild degree and in 1 band range, while in permanent teeth it was mildly intense, but in the 3 grade and in 1-4 band range. While LEH was not observed in deciduous teeth during adolescence, it was detected in mild, moderate and severe degrees and in the range of 1-5 bands in permanent teeth. It was mild, moderate and severe in adults and was in the 1-4 band range. However, in advanced adult individuals it was observed mild to moderate and in 1-3 band range. LEH was detected in 12 (2.3%) of deciduous teeth and in 621 (35.2%) of permanent teeth. Although LEH affects different types of teeth that continue to develop, they were mostly observed in incisives and canines in the Van Castle Mound community. In the sex distribution, the severity degree of LEH was higher in males than females. 1-4 band range were detected in the teeth of females and males. The periods in which LEH was observed were generally observed during the periods when individuals were weaned from breast milk and started to socialize and establish a more intense relationship with their environment. The fact that the society is exposed to more stress in the postpartum period than in the mother's womb suggests that they are exposed to malnutrition or epidemic diseases. In addition, the presence of hypoplasia observed in premolars may be due to apical inflammation of deciduous teeth.
Benzer Tezler
- Van Kalesi Höyüğü, Çiledir Höyük ve Tokul köyü Şapel kazılarından ele geçirilen bireylerin travma analizleri
Van Castle Mound, Village Chapel Tokul, Çiledir Mound seized from the excavations trauma analysis of individuals
ÖZLEM SURUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
AntropolojiAhi Evran ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAKİR ÖNDER ÖZKURT
- Van Kalesi höyüğü kazısı toplumunda gözlenen travma belirtilerinin incelenmesi
Investigation of the symptoms of trauma in the Van Castle mound excavation society
HAYRUNNİSA ÖZALPER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
AntropolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA ÖZBULUT
- Van Kalesi Höyüğü iskeletlerinde Cribra Orbitalia ve Porotic Hyperostosis'in araştırılması
Investigation of Cribra Orbitalia and Porotic Hyperostosis in the Van Kalesi Mound skeletons
GÜLSÜM KILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
AntropolojiYüzüncü Yıl ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA ÖZBULUT
- Van Kalesi Höyüğü toplumunda eser element analiziyle paleodiyetin belirlenmesi
Determination of paleo diet by trace element analysis in Van Castle Mound society
TUĞBA TÜFEKÇİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
AntropolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA ÖZBULUT
PROF. DR. ESVET AKBAŞ
- Van Kalesi Höyüğü (2010-2012) kazılarından çıkarılan iskeletler üzerinde paleopatolojik analiz
Paleopathological analysis on skeletons excavated Van Castle Mound (2010-2012) excavations
CANAN RAVZA YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
AntropolojiKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERKAN ŞAHİN