Avrupa Atlantik güvenliği ekseninde Kaliningrad'ın jeopolitiği
The geopolitics of Kaliningrad in the axis of Euro Atlantic security
- Tez No: 766592
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP ARIÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 173
Özet
Bu araştırmanın amacı, Kaliningrad'ın jeopolitik konumunun Avrupa Atlantik güvenliğine karşı nasıl bir tehdit oluşturduğunun belirlenmesidir. Jeopolitik konusu şimdiye kadar pek çok açıdan incelenmiştir. Ancak konu stratejik bölgeler anklavlar olduğunda, alan yazınının yeterince bu jeopolitik alanlara yer vermediği görülmüştür. Anklavları güvenlikle ilişkilendiren araştırmalar da oldukça kısıtlıdır. Tezde, bir anklav örneği olarak Kaliningrad'ın Avrupa Atlantik güvenliği boyutunda incelenmesiyle bu eksikliğin giderilmesi, konunun seçiminde önemli bir etken olmuştur. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak literatür taramasının yanı sıra, resmî belge ve raporlar üzerinden doküman analizi yapılmıştır. Soğuk Savaşın bitmesi, Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla birlikte Litvanya ve Polonya gibi birçok yeni bağımsız devlet ortaya çıkmıştır. Bu ayrılmalar, halen Rus bölgesi olan Kaliningrad'ın anklav olarak ortaya çıkmasına neden olmuştur. Eski Varşova Paktı üyelerinin Avrupa Birliği'ne girmesi Kaliningrad'ı yalnızlaştırmıştır. Soğuk Savaş zamanında SSCB tarafından ileri karakol noktası olarak görevlendirilen Kaliningrad, askeri yapısıyla ve Avrupa'nın içinde yer almasıyla dikkatleri üzerine çekmiştir. Jeopolitik açıdan Kaliningrad'ın ilginç durumu, bölgenin ileri karakol olma potansiyeli çerçevesinde Avrupa Atlantik ortaklarının güvenlik kaygılarını arttırmıştır. Soğuk Savaş'ın ardından ortaya çıkan uluslararası sistemin iş birliğine eğilimli yapısı ve ekonomi temelli iyimser söylemler uluslararası ilişkileri olumlu şekilde etkilese de önce Gürcistan sonra Ukrayna krizleriyle tehdit algılama durumu üst düzeye çıkmıştır. Ama bu kez Rusya ileri karakol Kaliningrad bölgesini sadece askeri yığınakla değil, hibrit (karma) yöntemlerle savunma yoluna gitmiştir. Avrupa Atlantik ortakları NATO'nun desteğiyle kendini güvende hissetmeye çalışmıştır. Kaliningrad, Avrupa Atlantik ortakları tarafından tehdit olarak görülerek bölge için çeşitli senaryolar üretilmiştir. Temelde esasen iki senaryo söz konusudur. Bunlardan birincisi, ekonomi temelli iş birliğini kapsamıştır. İkincisi bölgenin ileri karakol olarak kullanımına devam edilmesidir. Birinci senaryo barışçıldır, diğeri ise içinde gerilimler barındırmaktadır. Rusya'nın NATO'nun genişlemesinden duyduğu huzursuzluk sonucu bölgeye İskender füzelerinin konuşlandırması ve NATO'nun da Polonya sınırında yaptığı askeri yığınak ikinci senaryonun gerçekleşme ihtimalini güçlendirmektedir. 2022 Ukrayna-Rusya Savaşı bağlamında bölgede giderek artan askeri varlık, Avrupa Atlantik güvenliği için kritik olan ikinci senaryoyu doğrular görünmektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research is to determine how Kaliningrad's geopolitical position poses a threat to Euro-Atlantic security. The subject of geopolitics has been studied in many ways so far. However, when the subject is enclaves in strategic regions, it has been observed that the literature does not sufficiently include these geopolitical areas. Research linking enclaves with security is also very limited. In the thesis, the elimination of this deficiency by examining Kaliningrad as an enclave example in terms of Euro-Atlantic security has been an important factor in the selection of the subject. In addition to the literature review using the qualitative research method, document analysis was carried out on official documents and reports. With the end of the Cold War and the dissolution of the Soviet Union, many new independent states such as Lithuania and Poland emerged. These separations caused Kaliningrad, which is still a Russian region, to emerge as an enclave. The entry of former Warsaw pact members into the European Union has isolated Kaliningrad. Kaliningrad, which was assigned as an outpost point by the USSR during the Cold War, attracted attention with its military structure and its location in Europe. Geopolitically the interesting situation of Kaliningrad has increased the security concerns of the Euro-Atlantic partners within the framework of the region's potential as an outpost. Although the collaborative nature of the international system that emerged after the Cold War and the optimistic rhetoric based on the economy affected international relations positively, the threat perception situation increased to a high level with the Georgian and then Ukraine crises. But this time, Russia chose to defend the outpost Kaliningrad region not only with military buildup, but with hybrid (mixed) methods. The Euro-Atlantic partners tried to feel safe with the support of NATO. Kaliningrad was seen as a threat by the Euro-Atlantic partners and various scenarios were produced for the region. Basically, there are two scenarios. The first of these included economy-based cooperation. The second is the continuation of the use of the region as an outpost. The first scenario is peaceful, while the other contains tensions. The deployment of Iskander missiles to the region as a result of Russia's unease over NATO's enlargement and NATO's military build-up on the Polish border strengthen the possibility of the second scenario. In the context of the 2022 Ukraine-Russia War, the increasing military presence in the region seems to confirm the second scenario, which is critical for Euro-Atlantic security.
Benzer Tezler
- Uluslararası ilişkilerde değişen güvenlik algılamaları ekseninde Avrupa güvenliği
Europe security in line with the changing security perception in international relations
HÜSREV TABAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Uluslararası İlişkilerPolis AkademisiUluslararası İlişkiler Bölümü
DOÇ. DR. FATİH KARAOSMANOĞLU
- Jeopolitik yaklaşımlar ekseninde Rusya'nın Batı Balkanlar politikası
Russia's Western Balkans policy on the axis of geopolitical aproaches
HÜMEYRA SÜMEYYE KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Uluslararası İlişkilerKarabük ÜniversitesiBölge Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ASKER
- Polonya'nın jeopolitiğinde Almanya'nın yeri
Germany's location in Poland's geopolitics
HASAN HOŞOĞLU
Doktora
Türkçe
2015
Uluslararası İlişkilerKara Harp Okulu KomutanlığıGüvenlik Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SOYALP TAMÇELİK
- İngiliz dış politikası ekseninde Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası
European Security and Defence Policy on the axis of British foreign policy
İMRAN KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Uluslararası İlişkilerAnkara ÜniversitesiAvrupa Birliği ve Uluslararası Ekonomik İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇINAR ÖZEN
- Soğuk savaş sonrasında değişen güvenlik kavramı ve ABD-AB ekseninde farklılaşan güvenlik algılamaları
Başlık çevirisi yok
BÜLENT ŞENER
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Uluslararası İlişkilerKaradeniz Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN KOÇER