Fârâbî'nin Kitâb Musika'l Kebir eserinin müzik sanatına giriş bölümünün çeviri-yazımı ve incelenmesi
Introduction to the art of music of Fârâbî's Kitâb Musika'l Kebir translate-writing and review
- Tez No: 767501
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NADİR KARAKUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Müzik, Religion, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 220
Özet
Güçlü bir zekaya sahip, sebatkar, Arapça dışında pek çok dile hâkim olan, matematik alimi ve“muallim-i sâni”yani ikinci Aristo olarak şöhreti her yere yayılan, bilinen en büyük İslam filozofu Fârâbî, şöhretini müzik sanatındaki teorisyen alimlerin en büyüğü olarak da göstermiştir. Küçüklüğünde ud çalıp şarkı söylediği, sakalı çıkmaya başladığında ise 'her şarkı sakal ile bıyık arasından söyleniyor bu da hiç hoş değil' nükteli ifadesinden sonraki süreçte müzikten koparak kendisine, felsefe, mantık ve teorik bilimlerinde her ne varsa okumayı görev edindiği ve bilgiyi takip ettiği söylenen Fârâbî, sadece Türk-İslâm âleminin büyük bir dehâsı değil, bilim, felsefe ve müziğe katkılarıyla evrensel bir dehâdır. Fârâbî'nin musiki ile ilgili olarak yazmış olduğu eserlerin elimize ulaşanları şunlardır: Kitâb Musika'l-Kebir, Kitâbu'l-Îka'at, Kitâb İhsa'el-İka'at. Bununla birlikte Kitâb İhsa'ul Ulum'da musikiye dair bir bölüm bulunmakta ancak kitabın konusu zamanının tüm ilimlerini kapsamaktadır. Yapılan bu çalışmada, Fârâbî'nin bir filozof ve bilim insanı olarak bilinen katkılarının dışında, müzik tarihinde önemli bir yeri olan kitabı“Kitâb Musika'l-Kebir”isimli eserinin ilk iki makalesinin Türkçe'ye kazandırılması amaçlanmıştır. Kitâb Musika'l-Kebir isimli eserin ilk iki makalesinin Türkçe'ye çevrildiği bu tezde nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ve çeviri tekniği kullanılmıştır. Bu çalışmayla Fârâbî'nin filozof kişiliğinin gölgesinde kalan müzisyen ve müzikolog yönü ile Türk-İslam sanatına kazandırmış olduğu teorik ve uygulamalı müzik çalışmalarının en büyüğü olan Kitâb Musika'l-Kebir'in el-Medhal ila Sına'atil Musiki bölümünün ilk iki makalesinin Türkçe'ye çevirisi ortaya konulmuştur. Birinci makalede daha çok müzik sanatının temelini oluşturan sesler, melodi, melodinin oluşumu, enstrümanların ortaya çıkışı ve sanat eğitimi gibi konulara değinilmişken; ikinci makalede ise sesin melodideki durumları, ses aralıkları, cinsler, diziler, ses aralıklarındaki sayısal ilişkiler, oktav ve dereceler ile ilgili konular ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
Al-Fârâbî, the greatest known Islamic philosopher, with a strong intelligence, perseverence, command of many languages other than Arabic, a mathematician and his reputation as the second Aristotle, also showed his fame as the greatest of theorist scholars in the art of music, Fârâbî, who said to have played the oud and sang in his childhood and when his beard started to grow after his witty expression“every song is sung between the beard and mustache, this is not nice”, he broke away from music and took it upon himself to read everything in philosophy, logic and theoretical sciences and followed the the knowledge. He is not only a great genius of the Turkish-Islamic world, but also auniversal genius with his contrubuıtions to science, philosophy and music. Some of the Works written by Fârâbî on music are as follows: Kitab Musika'l-Kebir, Kitâbu'l-Îka'at, Kitab Ihsa'ul-Ika'at. However there is asection on music in Kitab İhsa'ul Ulum, but the subject of the book covers all the sciences of its time. In this study, apart from Fârâbî's known contributions as a philosoher and scientist, it is aimed to bring into Turkish the first two articles of his book“Kitab Musika El-Kebir”, which has an important place in the history of music and has not been translated into Tukish yet. In this thesis, in which the first two articles of Kitab Musika El-Kebir were translated into Turkish, document analysis and translation techniques, which are qualitative research methods were used. With this study, the first two articles of the Al-Medhal ila Sına'atil Music section of Kitab Musika'l-Kebir, which is the biggest of the theoretical and applied music studies that Fârâbî has brought to Turkish-İslamic art with his musician and musicologist aspect, which is overshadowed by his philosopher personality, are presented in Turkish translation has been provided. In the first article, while the subjects such as sounds, melody, the formation of melody, the emergence of instruments and art education, which form the basic of musical art, were mentioned. In the second article, the situations of sound in melody, sound intervals, genera, scales, numerical relations in sound intervals, octaves and degrees are discussed.
Benzer Tezler
- İbnü't-Tahhân'ın Hâvi'l-Fünûn ve Selvetü'l-Mahzûn adlı mûsikî eseri (Tahkik ve inceleme)
Ibn al-Taḥḥān's 'Hāwī al-Funūn wa-Salwat al-Maḥzūn' music book (Edition - critic)
MUHAMMET SEVİNÇ
Doktora
Türkçe
2020
Güzel SanatlarMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET HAKKI TURABİ
- Hasan b. Ahmed b. Ali el-Kâtib'in Kemâlü Edebi'l-Ğınâ adlı eseri
The work of Hasan b. Ahmed b. Ali el-Katib titled 'Kamal Adab al-Ğhina
MEHMET ÖNCEL
- Fârâbî'de Îkâ' teorisi
Fârâbi's theory of Îkâ'
M. İSMAİL RIZVANOĞLU
Doktora
Türkçe
2007
FelsefeMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ. NURİ UYGUN
- IX.–XIX. yüzyıl edvârlarında müzik-sağlık konusuna ilişkin bir literatür analizi
A literature analysis on music-health in 9-19th century edvârs
EROL IŞILDAK
- Dünden bugüne rebab ve yeniden ele alınması
Başlık çevirisi yok
M. REFİK KAYA
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1998
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Sanat Müziği Ana Sanat Dalı
DOÇ. M. CAHİT ATASOY