Türkiyede yetiştirilen bazı tarla bitkileri ürünlerinin karbon ayak izi değerlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Comparative analysis of carbon footprint values of some field crops grown in Turkey
- Tez No: 774278
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZGÜR TATAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: karbon ayak izi, çeltik, mısır, arpa, buğday, sürdürülebilirlik, iklim değişikliği, carbon footprint, paddy, corn, barley, wheat, sustainability, climate change
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çevre Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Karbon ayak izi, tarımsal ürünlerin, üretim süreçlerinin etkinliği ve sürdürülebilirliğinin izlenmesi için temel parametrelerden birisi olarak görülmektedir. Buradan hareketle, çalışmada tarla bitkileri içerisinde yer alan, tahıl grubuna dâhil önemli bitki gruplarının (arpa, buğday, mısır ve çeltik) tarımsal faaliyetleri sürecinde karbon ayak izlerinin tespit edilmesi, Dünya'da uygulanan hesaplama yaklaşımlarının metodolojik olarak karşılaştırılması ve sonuç olarak Ulusal İklim Değişikliği Politikalarımızın belirlenmesi süreçlerine sağlıklı veri sağlanması amaçlanmaktadır. Çalışmaya ait veriler, 2022 yılında, kurumsal talepler ve saha çalışmaları sonucunda Adana, Afyon, Aksaray, Ankara, Çorum, Diyarbakır, Edirne, Eskişehir, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Konya, Mardin, Muş, Samsun, Sivas, Şanlıurfa, Tekirdağ, Tokat ve Yozgat İllerini kapsayan 1.347 adet yüz yüze görüşmeyle elde edilmiştir. Elde edilen tarımsal veriler IPCC (2006) metodolojisi kullanılarak çiftlik kapısına kadar olan sistem sınırları dahilinde hesaplanmıştır. Ele alınan tarla bitkileri içerisinde en yüksek, alan bazlı karbon ayak izi (CFA), çeltik bitkisinden, 10.692 kg CO2-eq./ha değeri ile ulaşılmıştır. Mısır, buğday ve arpa üretilen alanlarda ise sırasıyla 4.143, 1.413 ve 1.212 kg CO2-eq./ha emisyon gerçekleştiği hesaplanmıştır. Verim bazlı karbon ayak izi değerlendirildiğinde ise en yüksek değere yine çeltik ürününden, 1.32 kg CO2- eq./kg seviyesiyle ulaşılmıştır. En düşük değer ise mısır ürününden elde edilmiştir (0.30 kg CO2-eq./kg). Birim buğday ve arpa ürünündeyse sırasıyla, 0.37 ve 0.45 kg CO2-eq./kg emisyon gerçekleşmiştir. Sonuç olarak en yüksek üretim alanı ve üretim değerine sahip tarla bitkilerine ait karbon ayak izi değerleri ortaya konulmuştur. Mevcut çalışmanın diğer bitkisel ürün gruplarının karbon ayak izi değerlerinin hesaplanmasına ışık tutması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
Carbon footprint is seen as one of the basic parameters for monitoring the efficiency and sustainability of agricultural products and production processes. From this point of view, the aim of this study, the determination of carbon footprints in the agricultural activities of important plant groups (barley, wheat, maize and rice) included in the field crops, methodological comparison of the calculation approaches applied in the world, and providing accurate data in the determination process of our National Climate Change Policies. The data of the study were obtained through 1.347 face-to-face interviews covering the provinces of Adana, Afyon, Aksaray, Ankara, Çorum, Diyarbakır, Edirne, Eskişehir, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Konya, Mardin, Muş, Samsun, Sivas, Şanlıurfa, Tekirdağ, Tokat ve Yozgat in 2022, with institutional demands and field studies. The agricultural data obtained were calculated in farmgate system boundaries and using IPCC methodology. The highest area-based carbon footprint (CFA) among the field crops considered was obtained from the rice plant (10.692 kg CO2-eq./ha). In the areas where maize, wheat and barley are produced, 4.143, 1.413 and 1.212 kg CO2- eq./ha emissions are calculated, respectively. When the yield-based carbon footprint is evaluated, the highest value was reached with 1.32 kg CO2-eq./kg, again from the rice product. The lowest value was obtained from maize product (0.30 kg CO2-eq./kg). On the other hand, 0.37 and 0.45 kg CO2-eq./kg emissions were realized in unit wheat and barley product, respectively. As a result, the carbon footprint values of the field crops with the highest production area and production value were revealed. The current study is expected to form the basis for the calculation of carbon footprint values of other plant product groups.
Benzer Tezler
- Türkiye koşullarında yetiştirilen teff tahılı (Eragrostis tef)'nın kompozisyonunun ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi
Determination of composition and technological properties of the teff grain (Eragrostis tef) grown in Turkey conditions
ECEM GÖKÇE SEYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Gıda MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK SİVRİ ÖZAY
- Sebzelerde kullanılan bazı bitki büyüme hormonlarının Nezara viridula (L.) (Het.:Pentatomidae)'nın biyolojisi ve morfolojisine olan etkileri üzerinde araştırmalar
Investigations on the effect of some plant gront regulators used onl the vegetables on the biology and morphology of Nezara viridula(L.)
İBRAHİM ÇINARLI
- Türkiye'de yetiştirilen bazı yem bezelyesi (Pisum sativum spp. arvense L.) çeşitlerinin kuraklık stresine tepkilerinin belirlenmesi
Determination of responses to drought stress of certain forage pea (Pisum sativum spp. arvense L.) cultivars grown in Turkey
HÜSEYİN HABİP ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatAkdeniz ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL AYDINOĞLU
- Türkiye'de yetiştirilen bazı buğday çeşitlerinde genetik farklılıkların RAPD-PCR yöntemi ile belirlenmesi
Determination of genetic diversity of some wheat varieties cultivated in Turkey by RAPD-PCR technique
ESRA AYDOĞAN ÇİFCİ
- Türkiye'de yetiştirilen bazı çeltik genotiplerinin tane kalite parametrelerinin belirlenmesi
Determination of grain quality parameters of some rice genotypes cultivated in Turkey
AYŞE GÜL ŞİŞMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL SEZER