Geri Dön

Siren figürünün kökeni ve Orta Çağ Türk sanatına yansımaları

The origin of the siren figure and its reflections to Medieval Turkish art

  1. Tez No: 774983
  2. Yazar: AHMET YILMAZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SEVİNÇ GÖK İPEKÇİOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Arkeoloji, Sanat Tarihi, Tarih, Archeology, Art History, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sanat Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 253

Özet

Türk mitolojisi ve sanatında antropomorfik özellikler sergileyen pek çok yaratık hayal edilmiştir. Bu yaratıklar arasında kuş gövdeli-insan başlı siren figürü, görüldüğü malzeme repertuarı, tasvir edilme sıklığı ile dahil olduğu konular bakımından diğer fantastik yaratıklardan ayrılmaktadır. İkonografik olarak Türk mitolojisinde düşmanlardan ve kötülüklerden koruyucu, Şaman'la birlikte ruha rehberlik edici, tılsımlı özellikleri bulunan sirenlerin, Yunan mitolojisinde denizcileri tuzağı düşürüp yok etmeleri gibi özellikleri ön plana çıkmaktadır.“Siren Figürünün Kökeni ve Orta Çağ Türk Sanatına Yansımaları”isimli tezimizin çıkış noktası bu iki ayrı ikonografik özelliktir. Bu bağlamda kaynağı Yunan mitolojisi olan sirenlerin, biçimsel olarak iki mitoloji ve sanatta benzer görünüm sergilerken, ikonografik olarak farklı şeyleri ifade etmeleri, bu çalışmanın yapılmasını neden olmuştur. Şunu da belirtmek gerekir ki kuş gövdeli-insan başlı yaratıklar çeşitli mitolojilerde bulunmaktadır ancak anlam dünyası mitolojilere göre değişkenlik göstermektedir. Tezimiz kapsamında sirenlerin görüldüğü tüm mitolojiler incelenmiş, Türk sanatındaki örnekler malzemelere göre katalog yapılmıştır. Orta Çağ Türk sanatında mimariden seramiğe, metal malzemeden alçıya, tekstilden çini sanatına kadar görülmesindeki nedenleri de incelediğimiz bu çalışmada, sirenlerin biçimsel özellikleri, ikonografik ifadeleri, isim kökeni, karıştırıldığı farklı figürler ulaşılabilen kaynaklarca ele alınmıştır. Türk sanatındaki kaynağına dair çeşitli açılardan yaklaşımlar geliştirerek incelediğimiz sirenlerin, erken dönem örneklerinden geç dönemlere varıncaya kadar yansımaları takip edilmiştir.

Özet (Çeviri)

Many creatures exhibiting anthropomorphic characteristics have been imagined in Turkish mythology and art. Among these creatures, the bird-bodied-human-headed siren figure differs from other fantastic creatures in terms of its material repertoire, the frequency of its depiction, and the subjects it is involved in. Iconographically, the sirens, which protect from enemies and evil in Turkish mythology, guide the spirit together with the shaman and have talismanic features, that come to the forefront in Greek mythology, such as trapping and destroying sailors. The starting point of our thesis named“The Origin of the Siren Figure and Its Reflections on Medieval Turkish Art”is these two separate iconographic features. In this context, the fact that the sirens, whose origin is Greek mythology, show similar appearances in the two mythologies and art, but express different things iconographically, has led to this study. It should also be noted that bird-bodied-human-headed creatures are also found in various mythologies, but the definition varies according to the mythologies. Within the scope of our thesis, all the mythologies in which the sirens are seen were examined and the examples in Turkish art were cataloged according to the materials. The formal features, iconographic expressions, the origin of the names, and different figures that are mixed with the sirens, seen in the Middle Ages Turkish art from architecture to ceramics, from metal to plaster, from textiles to tile art, are discussed in the available sources. The reflections of the sirens, which we have investigated by developing approaches from various perspectives regarding their origins in Turkish art, have been followed from the early period examples to the late period examples.

Benzer Tezler

  1. Kubadabad Sarayı çinilerinde antropomorfik motifler ve özgün yorumları

    Anthropomorphic motifs in Kubadabad Palace and unique designs

    ASLI CANPOLAT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    El SanatlarıUşak Üniversitesi

    Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı

    YRD. DOÇ. EZGİ GÖKÇE

  2. M.Ö I.binde Doğu Batı etkileşimi ekseninde grek plastik alanında heykelin oluşumu ve bu alandaki süreçsel etkileşimler

    The formation of sculpture in the field of greek plastic in the context of East West influence at 1000 B.C and progressive influence in this field

    OKTAY AY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    ArkeolojiAdnan Menderes Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. ENGİN AKDENİZ

  3. Pre-Raphaelite Kardeşliği sanat hareketinde Lilith imgesinin dönüşümü

    The transformation of the Lilith's image in the pre-Raphaelite Brotherhood art movement

    ZEYNEP SANDALCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Güzel Sanatlarİstanbul Teknik Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. OĞUZ HAŞLAKOĞLU

  4. Tarihsel gelişim içinde kadın figürünün yorumu

    Başlık çevirisi yok

    DİLEK HASRA ÇETİNDERE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    Güzel SanatlarAnadolu Üniversitesi

    Heykel Ana Sanat Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SERPİL AKYIL

  5. Eski Çin'de kadın: Lienüzhuan (列女传) örneği

    The Woman in Ancient China: The case of Lienüzhuan (列女传)

    DİDEM YILMAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İNCİ ERDOĞDU