Erzurum kenti sürdürülebilir alan kullanım uyuşmazlıklarının belirlenmesi ve çözüm önerileri
Determination of sustainable land use conflicts in Erzurum and suggestions for solutions
- Tez No: 775441
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NALAN DEMİRCİOĞLU YILDIZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 164
Özet
Amaç: Bu çalışma, Erzurum kentinde nüfus ve arazi kullanımlarının artmasıyla arazi değişimlerini gözlemlemek için, merkez ilçelerinin bir kısmı tarım, koruma ve yerleşim olmak üzere üç geniş arazi kullanım kategorisine göre oluşturulan arazi uygunluk analizi ile gelecekteki arazi kullanımlarının en uygun yerleşimini, dağılımını ve gelecekte bu alanlarda görülebilecek olası çatışmaların mekânsal bir temsilini üretmeyi amaçlamıştır. Yöntem: Bu çalışma, CBS tabanlı bir arazi kullanımı modeli olan LUCIS modeline dayanmaktadır. Model kullanılarak öncelikle arazi kullanım kategorilerini tanımlayan ve belirli bir hiyerarşide sıralanan amaçlar, hedefler ve alt hedefler birer kriter olarak Çoklu karar verme yöntemlerinden WLC ile ağırlıklandırılmıştır. CBS'de modele şekil vermek için ESRI'nin ArcGIS 10.8“ModelBuilder”programı kullanılmıştır. CORİNE Düzey-II Dem verileri kullanılarak raster haritalar oluşturulmuştur ve tüm haritalar tarım, koruma ve yerleşim temel arazi kullanım tercihleri arasındaki çatışmayı belirlemek için“single raster”aracı ile birleştirilmiştir. Herbir alt hedef için uygunluk haritaları yapılmış ve üç temel alan kullanım tercihleri belirlenmiştir. Daha sonra elde edilen uygunluk tercih haritalarına yine CBS de ağılıklı değerler yeniden atanarak alan kullanım uyuşmazlığı yüksek, orta ve düşük olarak belirlenmiştir. Bulgular: Çalışmada Erzurum kenti üç merkez ilçede üç temel alan kullanım (tarım, yerleşim, koruma) kategorisi için CBS ortamında elde edilen tüm alt amaç haritalarıyla kullanım uygunluğu belirlenmiştir.Buna göre çalışma alanının mevcut yerleşimlerin çoğunlukla yer aldığı kuzeyinde kalan Yakutiye ilçesinin yerleşime; kent merkezindeki alanların yaklaşık %32'si, 10.760.64 ha'lık kısmı tarımsal faaliyetlere ve ilçenin güneyindeki ormanlık alanları, çayır-mera toplulukları gibi doğal unsurların olduğu alanların korumaya uygun alanlar olduğu, ancak Palandöken ilçesinin dağlık kısımlarının tarla tarımına ve Aziziye ilçesinin yerleşime uygun olmadığı belirlenmiştir. göre korumanın baskın olduğu yerler 2507.65 ha ve çalışma alanının %8,82'si ve yerleşimin baskın olduğu alanlar ise 1827.43 ha ve % 6.43 oranında olduğu yerler olarak tespit edilmiştir. Sonuç: CBS ortamında elde edilen uygunluk haritalarının çakıştırılmasıyla ortaya çıkan uyuşmazlık haritalarında kategori tercihlerine göre yapılan sınıflandırma sonucunda çalışma alanında tarım-yerleşim-koruma alan tercihlerinde %23 oranında 65.29 ha'lık bir uyuşmazlık tespit edilmiştir. Bu çalışmada gelecekte arazi kullanım kararlarını etkileyebilecek faktörler hesaba katılarak modele ait farklı öneriler tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Purpose: In this study, in order to observe the land changes with the increase in population and land use in Erzurum city, some of the central districts are classified according to three broad land use categories: agriculture, conservation and settlement. With land suitability analysis and conflict model for these uses, it aimed to produce the most appropriate settlement and distribution of future land uses and a spatial representation of possible conflicts that may be seen in these areas in the future. Method: This study is based on the LUCIS model, which is a GIS-based land use model. By using the model, the objectives, targets and sub-targets, which define the land use categories and are listed in a certain hierarchy, are weighted with WLC, one of the Multiple decision making methods, as criteria. ESRI's ArcGIS 10.8“ModelBuilder”program was used to shape the model in GIS. Raster maps were created using CORINE Level-II Dem data and all maps were combined with the“single raster”tool to determine the conflict between agriculture, conservation and settlement main land use preferences. Suitability maps were made for each sub-target and three main land use preferences were determined. Then, the weighted values were reassigned to the suitability preference maps obtained in GIS, and the land use mismatch was determined as high, medium and low. Findings: In the study suitability for use was determined with all sub-objective maps obtained in the GIS environment for three main land use (agriculture, settlement, protection) categories in three central districts of Erzurum city. Approximately 32% of the areas in the city center, 10,760,64 hectares, are suitable for agricultural activities and the areas with natural elements such as forest areas, meadow-pasture communities in the south of the district are suitable for protection, but the mountainous parts of Palandoken district are suitable for arable farming and Aziziye district for settlement. determined not to exist. According to the study, the areas where the protection is dominant were determined as 2507.65 ha and 8.82% of the study area, and the areas where the settlement was dominant were determined as 1827.43 ha and 6.43%. Results: As a result of the classification made according to category preferences, a 23% mismatch of 65.29 ha was detected in the preferences of agriculture-settlement-protected area in the study area, in the conflict maps that emerged by overlaying the suitability maps obtained in the GIS environment. In this study, different proposals of the model are discussed by considering the factors that may affect future land use decisions.
Benzer Tezler
- Atatürk Üniversitesi Botanik Bahçesinde tıbbi aromatik bahçe peyzaj tasarım önerisi
Medical aromatic garden landscape design suggestion in Atatürk University Botanical Garden
DİLEK GÖKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. IŞIK SEZEN
- Erzurum Ovası sulak alan sistemindeki zamansal alan değişimlerinin uzaktan algılama teknikleri ile belirlenmesi
Determination of spatiotemporal changes in Erzurum Plain wetland system using remote sensing techniques
EMİNE BİLGEN EYMİRLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Çevre MühendisliğiAtatürk ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ŞAHSET İRDEMEZ
- Akıllı kentlerde alansal hava kirliliğinin belirlenmesi ve kirlilik modellemesi: Erzurum ili örneği
Determination of area air pollution and pollution modeling in smart cities: A case study of Erzurum province
ŞAHİN KORKMAZ
Doktora
Türkçe
2023
Çevre MühendisliğiAtatürk ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP CEYLAN
- Bir kent imgesi olarak Erzurum oltu taşı işlemeciliği
Erzurum oltu stone embroidery as a city image
ELİF ÖNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Ankara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELCAN GÜRÇAYIR TEKE
- Cumhuriyet caddesi (Havuzbaşı-Tebrizkapı Arası)'nın yaya bölgesi olarak planlanması üzerine bir araştırma
An investigation into the planning of Cumhuriyet Street ( location of Havuzbası-Tebrizkapı) as a Pedestrian Region
EMİR CANATAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARİS KARAHAN