Anadolu sahası Türk masallarında erkeklikler
Masculinities in Anatolian field Turkish tales
- Tez No: 775630
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÖCAL OĞUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halk Bilim (Folklor) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Masallar, sözlü kültürün canlı taşıyıcısıdır. Anlatım türü olarak masal, toplumun davranış ve pratiklerini çözümlemek için zengin bir içeriğe sahiptir. Bu durum, toplumda inşa edilen cinsiyet düzenini ve söylem aracılığıyla kurgusal bir hâl alan erkeklikleri, gerçeklik ve hayal dünyasının ince çizgisinde dolaşan masallar üzerinden okumaya olanak tanımaktadır. Anadolu Sahası Türk Masalları üzerine yapılan bu çalışmada, Türk kültürünün kültürel kodları göz önünde tutularak toplumsal cinsiyet rolleri, uyumu ve düzeni erkekler açısından değerlendirilmiştir. Hayatın geçiş evreleri doğum, düğün ve ölüm; çocukluk, gençlik, olgunluk aşamaları esnasında edinilen erkeklik rolleri, masallarda sürekli bir yeniden üretime tâbidir. Bu bağlamda, hilebaz, baskın, idealize edilen, sığınak olan, yardımcı olan, aykırı, bastırılmış, kıskanç, evin eri, baba, mecnun ve diğer erkeklik rolleri, masallarda erkek egemen söylem ve pratiklerinin mekânsal icrası, anlatının söylemi kapsamında tespit ve analiz edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada, Anadolu coğrafyasının genişliği göz önünde bulundurularak masal seçimi yapılmıştır. Masallarda iktidar,“gönüllü/örtülü rıza”ilkesini kullanmaktadır. Anlatılarda, hegemonyanın güç pratiklerini ve sembollerini barındıran kahraman,“ataerkil paydan”en çok hisse alandır. İş birlikçi erkekler ise gönüllü destekle, iktidarın sürdürülebilirliğine katkı sağlamaktadır. Bu sayede hegemonyanın ödüllerinden yararlanmaktadır. Madunlaştırılmış erkeklikler,“ötekileştirme, dışlanma ve arka planda tutulma”politikasına maruz kalmaktadır. İktidara, tehdit unsuru değildirler. Marjinal erkeklikler ise hegemonyanın“yetkilendirmesi”dâhilinde sürece katkı sağlayabilen erkeklik hâlidir. Fakat gücü, kendi çıkarları için kullanma yetileri bulunmamaktadır. Sadece hegemonik erkekliğin temsili figürünü“parlatmak”için emek verebilmektedirler. Masallarda kadınlar,“kadın aklı, planı veya sözüyle”“ataerkil paydan”faydalanabilmektedir. Onlara verilen görev ve pay dışında herhangi bir aksiyon alamamaktadırlar. Hiyerarşik düzen, kadına madun erkekliğin de altında“ikincilleştirilmiş”statüde yer vermektedir. Sonuç olarak bu çalışmada, disiplinler arası bir düşünceyle Türkiye'de eleştirisel erkeklik ve halk bilimi araştırmalarına bir zenginlik sağlanması; Türk kültüründe erkekliğin masallar üzerinden okunması amaçlanmaktadır.
Özet (Çeviri)
Tales are the living carrier of oral culture. Fairy tale as a type of narration has a rich content to analyze the behavior and practices of the society. This makes it possible to read the gender order built in society and the masculinities that have become fictional through discourse through fairy tales circulating on the fine lines of reality and imagination. In this study on Anatolian Field Turkish Tales, gender roles, harmony and order were evaluated in terms of men, taking into account the cultural codes of Turkish culture. Transition stages of life birth, wedding and death; The roles of masculinity acquired during the stages of childhood, youth and maturity are subject to a continuous reproduction in fairy tales. In this context, the role of cheater, dominant, idealized, shelter, helpful, contradictory, suppressed, jealous, master of the house, father, madman and other masculinity roles, spatial performance of male-dominated discourse and practices in fairy tales have been tried to be determined and analyzed within the scope of narrative discourse. . In the research, fairy tale selection was made considering the breadth of the Anatolian geography. In fairy tales, the government uses the principle of“voluntary/implicit consent”. In the narratives, the hero, which contains the power practices and symbols of hegemony, is the one who gets the most from the“patriarchal share”. Collaborative men, on the other hand, contribute to the sustainability of power with voluntary support. In this way, it benefits from the rewards of hegemony. Subordinated masculinities are exposed to the policy of“marginalization, exclusion and being kept in the background”. They are not a threat to power. Marginal masculinities, on the other hand, are masculinities that can contribute to the process within the“authorization”of hegemony. But they do not have the ability to use power for their own benefit. They can only work to“shine”the representative figure of hegemonic masculinity. In fairy tales, women can benefit from the“patriarchal share”with“female mind, plan or word”. They cannot take any action other than the duties and shares given to them. The hierarchical order places women under subordinate masculinity in a“subordinated”status. As a result, this study aims to enrich the critical masculinity and folklore studies in Turkey with an interdisciplinary approach; It is aimed to read masculinity in Turkish culture through fairy tales.
Benzer Tezler
- Anadolu sahası Türk masallarında taş
Stone in Turkish tales set in Anatolia
HİLAL ŞİMŞEK EĞER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Necmettin Erbakan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AZİZ AYVA
- Anadolu sahası Türk masallarında tilki
Fox in Anatolian field Turkish tales
LEYLA ECE YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL ALTAY GÖDE
- Anadolu sahası Türk masallarında büyü, büyücülük ve kocakarı (cadı) ilişkisi
The relationship between the magic, withchraft and witch in Anatolia Turkish fairytales
KÜBRA ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıAkdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜNSAL YILMAZ YEŞİLDAL
- Anadolu sahası Türk masallarında renk sembolizmi
Color symbolism in Turkish tales of Anatolian field
CEMALİ DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Ondokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER SARAÇ
- Anadolu sahası Türk masallarında kozmografya ve tabiat
Cosmography and nature in Turkish tales of Anatolia
ÇİĞDEM HEYBETLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AZİZ AYVA