COVID-19 pandemisinde travma sonrası stres, travma sonrası büyüme, duygu düzenleme ve temel inançlar arasındaki ilişki
The relationship between post-traumatic stress post-traumatic growth, emotion regulation and core beliefs in COVID-19 pandemic
- Tez No: 776991
- Danışmanlar: PROF. DR. MARGÖRİT RİTA KRESPİ ÜLGEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: COVID-19, Travma Sonrası Stres Belirtileri, Travma Sonrası Büyüme, Temel İnançlarda Sarsılma, Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri, COVID-19, Post-Traumatic Stress Symptoms, Post-Traumatic Growth, Distruption In Core Beliefs, Cognitive Emotion Regulation Strategies
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
2019 yılının aralık ayında ilk kez Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkan COVID-19 pandemisi kısa sürede tüm dünyayı etkisi altına almıştır. Pandemi koşullarının getirdiği stresörler, travma ile ilgili ruhsal sorunlara dikkati çekmektedir. Toplumun her kesiminin virüse karşı risk altında olması, sürecin belirsizliği, artan vaka ve ölümler, günlerce süren karantina ve sokağa çıkma yasakları, bireysel ve sosyal yaşam alanlarının kısıtlanması, sekteye uğrayan sosyal ilişkiler, aksayan eğitim sistemi vb. koşullar çoğu birey için travmatik birer yaşantı niteliğindedir. Mevcut çalışmada; COVID-19 pandemisinin etkisi (TSS belirtileri), travma sonrası büyüme, temel inançlarda sarsılma ve bilişsel duygu düzenleme stratejileri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Ayrıca COVID-19 pandemisinin etkisi (TSS belirtileri) ile travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide temel inançlarda sarsılma ve bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin aracı rolü incelenmiştir. Çalışmanın örneklemini, Türkiye'de yaşayan 384'ü (%58.6) kadın, 271'i (%41.4) erkek olmak üzere toplam 655 yetişkin birey oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak“Demografik Bilgi Formu”,“Olayların Etkisi Ölçeği (IES-R)”,“Travma Sonrası Büyüme Ölçeği (TSBÖ)”,“Temel İnançlar Envanteri (TİE)”ve“Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği (BDDÖ)”kullanılmıştır. Verilerin analizi, SPSS IBM 23 programı ve PROCESS Macro v.4.1 eklentisi aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla“Pearson Product Moment Korelasyon Analizi”ve aracılık etkisinin tespiti için“Bootstrap”yöntemi kullanılmıştır. Korelasyon analizine ilişkin bulgular, travma sonrası büyümenin; COVID-19 pandemi etkisi (TSS belirtileri), temel inançlarda sarsılma ve bilişsel duygu düzenleme stratejileri ile anlamlı düzeyde pozitif bir ilişki içinde olduğunu göstermiştir. Ayrıca COVID-19 pandemi etkisinin (TSS belirtileri); temel inançlarda sarsılma ve bilişsel duygu düzenleme stratejilerinden kendini suçlama, kabullenme, ruminasyon, olumlu yeniden odaklanma, olayın değerini azaltma, felaketleştirme ve diğerlerini suçlama ile anlamlı düzeyde pozitif bir ilişki içinde olduğu tespit edilmiştir. Aracılık analizine ilişkin bulgular, temel inançlarda sarsılma ve bilişsel duygu düzenleme stratejilerinden kendini suçlama, kabullenme, ruminasyon, olumlu yeniden odaklanma, olayın değerini azaltma, felaketleştirme ve diğerlerini suçlamanın; COVID-19 pandemi etkisi (TSS belirtileri) ile travma sonrası büyüme arasındaki ilişkiye aracılık ettiğini göstermiştir. Mevcut çalışmadan elde edilen bulgular ilgili alanyazın ışığında tartışılmış, klinik uygulamalar ve sonraki çalışmalar için çeşitli öneriler dile getirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The COVID-19 pandemic, which started in Wuhan, China for the first time in December 2019, affected the whole world in a short time. The stressors brought about by the pandemic conditions draw attention to the mental problems related to trauma. The fact that every segment of society is at risk of the virus, the uncertainty of the process, the increasing cases and deaths, the quarantine and curfews that last for days, the restriction of individual and social life spaces, the disrupted social relationships, the disrupted education system, etc. conditions are traumatic experiences for most individuals. The main purpose of the current study was; To examine the relationship between the impact of the COVID-19 pandemic (TSS symptoms), post-traumatic growth, distruption in core beliefs, and cognitive emotion regulation strategies. In addition, the mediating role of disruption in core beliefs and cognitive emotion regulation strategies in the relationship between the impact of the COVID-19 pandemic (TSS symptoms) and post-traumatic growth was also examined. The sample of the study consisted of 655 adult individuals living in Türkiye, of which 384 (58.6%) were female and 271 (41.4%) were male.“Demographic Information Form”,“Impact of Events Scale (IES-R)”,“Post-Traumatic Growth Scale (TSBS)”,“Core Beliefs Inventory (TIE)”and“Cognitive Emotion Regulation Scale (BDSS)”were used as data collection tools. Analysis of the data was performed through SPSS IBM 23 program and PROCESS Macro v.4.1 plug-in.“Pearson Product Moment Correlation Analyses”were used to examine the relationship between the variables and“Bootstrap”method was used to determine the mediation effect. The findings of correlation analyses showed that post-traumatic growth had a significant positive relationship with the impact of the COVID-19 pandemic (post traumatic stress symptoms), distruption in core beliefs and cognitive emotion regulation strategies. In addition, the impact of the COVID-19 pandemic (post traumatic stress symptoms) had a significant positive relationship with self-blame, acceptance, rumination, positive refocusing, putting into perspective, catastrophizing and blaming others as cognitive emotion regulation strategies and disruption in basic beliefs and cognitive emotion regulation strategies. The findings of the mediation analysis showed that distruption in core beliefs and self-blame, acceptance, rumination, positive refocusing, putting into perspective, catastrophizing, and blaming others as cognitive emotion regulation strategies mediated the relationship between the impact of the COVID-19 pandemic (post traumatic stress symptoms) and post-traumatic growth. The present findings were discussed in the light of the relevant literature, and various recommendations were made for clinical practice and future studies.
Benzer Tezler
- Karantina sürecini deneyimleyen bireylerde travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyümenin dünyaya ilişkin varsayımlar ve ruminasyon açısından incelenmesi
Examination of posttraumatic stress symptoms and posttraumatic growth in individuals experiencing the quarantine process in terms of assumptions about the world and rumination
HÜLYA AYHAN
Doktora
Türkçe
2023
Adli Tıpİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEYLAN ZİYALAR
- Covıd-19 pandemisinde çalışan hemşirelerde psikolojik sağlamlık ve ruh sağlığının travma sonrası büyümeye etkisi
The effect of psychological resilience and mental health on post-traumatic growth in frontline nurses during covid-19 pandemic
SELMAN AYYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Hemşirelikİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaRuh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGE SUKUT
- COVID-19 pandemi döneminde travma sonrası stres belirtileri, travma sonrası büyüme, kişilik özellikleri, bilişsel esneklik ve öz duyarlılık arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Examining the associations among post-traumatic stress symptoms, post-traumatic growth, personality traits, cognitive flexibility and self-compassion in COVID-19 pandemic
ŞEYDANUR ÇAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAK BAHTİYAR
- Ergenlerde içe ve dışa yönelim sorunlarının ve psikolojik sağlamlığın COVİD-19 pandemisinin yarattığı travmatik etkiler ve travma sonrası büyüme ile ilişkisi
Relationship between the traumatic impact of the COVID-19 pandemic, posttraumatic growth, resilience and internalizing and externalizing problems inadolescents
CANSU AKSOY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriPamukkale ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜRGE KABUKÇU BAŞAY
- COVİD-19 pandemisinde üniversite öğrencilerinde Travma Sonrası Stres Bozukluğu görülme oranı ve stresle baş etme tarzı, psikolojik sağlamlık, travmayla başa çıkma algısı, COVİD-19 korkusuyla ilişkisi
The rates of Post-Traumatic Stress Disorder in university students in the COVID-19 pandemic and the relationships between post-traumatic stress disorder and stress coping style, psychological resilience, perception of coping with trauma, and fear of COVID-19
EZGİ ÜNAL
Doktora
Türkçe
2024
PsikolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF ÖZAY ÖZDEMİR