Borlu çelikler ve mikro alaşımları çeliklere uygulanan temperleme ve kriyojenik işlemin mikroyapı ve mekanik özelliklere etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of temperature and cryogenic processing on microstructural and mechanical properties of boron steels and micro alloys steels
- Tez No: 777011
- Danışmanlar: PROF. DR. BÜLENT BOSTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Metalurji Mühendisliği, Metallurgical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 74
Özet
Borlu çelikler, aşınma direnci yüksek ve sertleşebilme kabiliyeti ile ön plana çıkmış bir çeliktir. Mikro alaşımlı çelikler ise düşük oranda, vanadyum, niyobyum ve titanyum ile birlikte düşük maliyette yüksek tokluk, kaynaklanabilirlik, yüksek korozyon direnci ve sertleşebilirliğe önemli etkiler sağlamaktadır. Bu çalışmada sıcak dövme işlemi uygulanmış olan 33MnCrB5-2 borlu çeliğin ve 38MnSiVS5 mikro alaşımlı çeliğe kriyojenik işlem ve temperleme ısıl işlemi uygulanarak mekanik olarak sertlik, darbe ve aşınma testi yapılmıştır. Mikroyapı analizleri tarama elektron mikroskobu (SEM) ve optik mikroskop (OM) yardımı ile incelenmiştir. Enerji-dağıtıcı X-ışını spektrometresi (EDS, IXRF Sys.) ile ısıl işlemler sonrası mikroyapıdaki farlı bölgelerden element dağılımları analiz edilmiştir. Uygulanan kriyojenik işlem ve temperleme ısıl işleminin çökelti dağılımına ve kırınım olduğu düzlemlere etkisini incelemek için X-Işını Kırınım yöntemi (XRD) kullanılmıştır. Bu analiz sayesinde numunelerde meydana gelen dislokasyon yoğunlukları hesaplanarak mekanik özelliklere etkisi incelenmiştir. Dislokasyon yoğunluğunun uygulanan kriyojenik işlem ve temperleme ısıl işlemi ile nasıl değiştiği ve mekanik özellikler ile ilişkisi araştırılmıştır. Yapılan analizler sonucu ana malzemelere temperleme uygulanmadan sadece kriyojenik işlem uygulandığında sertlik değerlerinin her iki grup malzemede de yaklaşık % 6 azaldığı görülmüştür. Temperleme ısıl işlemi sonrası uygulanan kriyojenik işlem ile darbe ve aşınma dayanımının yaklaşık % 50 arttığı gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Boron steels are a steel with high wear resistance and hardenability. Micro-alloyed steels, on the other hand, provide significant effects on high toughness, weldability, high corrosion resistance and hardenability at low rates, together with vanadium, niobium and titanium. In this study, mechanical hardness, impact and wear tests were carried out by applying cryogenic treatment and tempering heat treatment of 33MnCrB5-2 boron steel and 38MnSiVS5 micro-alloyed steel, which were hot forged. Microstructure analyzes were examined with scanning electron microscope (SEM) and optical microscope (OM). Element distributions from different regions in the microstructure were analyzed after heat treatment with energy-dispersive X-ray spectrometry (EDS, XRF Sys.). X-Ray Diffraction method (XRD) was used to examine the effect of applied cryogenic treatment and tempering heat treatment on the precipitation distribution and diffraction planes. Thanks to this analysis, the effect of dislocation densities in the samples was investigated. How the dislocation density changes with the applied cryogenic treatment and tempering heat treatment and its relationship with mechanical properties were investigated. As a result of the analyzes made, it was observed that the hardness values of both groups of materials decreased by an average of 6% when only cryogenic treatment was applied to the main materials without applying tempering. It was observed that impact and abrasion resistance increased by 50% on average with the cryogenic treatment applied after the tempering heat treatment.
Benzer Tezler
- Çeliklere bor ilavesinin mikro yapı ve mekanik özellikler üzerine etkisinin sıcak haddeleme sonrası incelenmesi
Effect on steels added boron microstructure and mechanical properties after hot rolling
SERHAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT ERCAN AÇMA
- Doğal gaz boru hatlarında orbital kaynak teknolojisi kullanılarak yapılan kaynakların mekanik ve mikroyapı özelliklerinin incelenmesi
Characterization of microstructure and mechanical properties of girth welds welded with orbital welding technology in the natural gas pipelines
HANİFE DİDEM GENÇKAN
Doktora
Türkçe
2014
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ ŞAHİN
- Effects of heat input and thermal cycles to the fracture toughness of api 5L grade X70m steel welded by gas metal arc welding
Isı girdisi ve ısıl döngülerin gaz altı kaynak yöntemi ile kaynaklanmış apı 5L X70m çeliğinin kırılma tokluğuna etkisi
EREN EROL
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Metalurji MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL HAKAN GÜR
ÖĞR. GÖR. KORAY YURTIŞIK
- Elimination of pearlite-ferrite band using soft reduction during continuous casting of HSLA steel
Yüksek mukavemetli düşük alaşımlı çeliklerde sürekli döküm esnasında oluşan perlit ferrit bant yapılaşmasının yumuşak haddeleme yöntemiyle yok edilmesi
SADIK YETKİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Metalurji MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ KALKANLI
PROF. DR. EKREM SELÇUK
- Düşük karbonlu yüksek dayanımlı çeliklerin özelliklerinin üretim parametreleri ile ilişkisi
Relationship between properties of low carbon high strength steels and production parameters
SERKAN OKTAY
Doktora
Türkçe
2022
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KELAMİ ŞEŞEN