Nomînal morfolojî yê Zazakî ser o cigêrayîşêk: Nimûneyê fekê Herte
Zazacanın nominal morfolojisi üzerine bir inceleme: Herte ağzı örneği
- Tez No: 777175
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET KIRKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Dil, Dilbilim, Morfoloji, Zazaca, Durum, İzafe, Cinsiyet, Language, Linguistics, Morphology, Zazaki, Case, Ezafe, Gender
- Yıl: 2024
- Dil: Kürtçe
- Üniversite: Mardin Artuklu Üniversitesi
- Enstitü: Türkiye'de Yaşayan Diller Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
İrani dil ailesinin kuzey batı dil grubuna ait olan Kürtçenin Zazaca lehçesi üzerine yeterince çalışma yapılmamıştır. Bu yüzden Zazaca üzerine yapılacak her çalışma önem arz etmektedir. Bununla birlikte Zazaca konuşanlar arasında ciddi farklı dilsel kullanımlar bulunmaktadır. Şimdiye kadar yapılan çalışmalar Zazacayı üç temel ağıza ayırmaktadır; kuzey, merkez ve güney ağızları. Bu ağzılara ek olarak her bir ağız kendi içerinde farklı kullanımlar barındırmaktadır. Bu çerçeve de bu çalışmanın amacı Karpuzlu köyünün dilsel özelliklerini ortaya çıkarmaktır. Bu dilsel özelliklerden nominal morfoloji özerinde durulacaktır. Karpuzlu köyü Kulp/Diyarbakıra bağlı olup bu bölgede henüz konu hakkında bu tür bir çalışma yapılmadığından böyle bir çalışmaya ihtiyaç duyulmuştur. Bu yüzden bu çalışma bir bölgenin ağzının nominal morfolojik özelliklerini Zazaca dilbilim ağızları haritasına ilave etmek istemektedir. Çalışmamızda öncelikle konu hakkında sorular hazırlanmış olup bu sorular hem Zazaca hem de Türkçe bilen 30-60 yaş arası kişilere sorulmuş ve cevaplar kaydedilmiştir. Sorular dışında bu kişilerden birkaçının ağzından masallar kaydedilmiş ve bu kayıtlar deşifre edilmiş olup içerisinde nominal morfolojik özellikler aranmıştır. Bu şekilde sorular ile bulunamayan farklı özellikler aranmış ve farklı özellikler de tesbît edilmiştir. Bu çalışma zazaca dilbilim çalışanlar için özgün bir çalışma örneği olup ağızların karşılaştırılması çalışmaları için çalışma imkanını genişletecektir. Çalışma sürecinde öncelikle Kulp ve Karpuzlu köyü hakkında ayrınıtlı bilgi verilmiştir. Buna ek olarak konunun kavramsal terimleri verilmiş olup daha sonra nominal kategori konuları; durum, izafe, sayı, cinsiyet ve ergativite konuları çalışılmıştır. Bu çalışmada karpuzlu köyü bölgesindeki bazı nominal morfolojik özelliklerin değişmediğini; cinsiyet kullanımı gibi bazı kullanımların da değiştiği gözlemlenmiştir. Bu kullanımları ayrınıtılı bir şekilde ortaya koyduk.
Özet (Çeviri)
The Zazaki dialect of Kurdish, which belongs to the northwestern language group of the Iranian language family, has not been sufficiently studied. Any study of Zazaki is therefore important. However, there are significant linguistic differences between Zazaki speakers. Previous studies have divided Zazaki into three main dialects: northern, central and southern. In addition to these dialects, each dialect contains different usages within itself. Within this framework, this study aims to reveal the linguistic features of Karpuzlu village. Among these linguistic features, nominal morphology will be emphasized. Karpuzlu village is located in Kulp/Diyarbakır and there is a need for such a study as no such study has been conducted in this region. Therefore, this study aims to add the nominal morphological features of the dialect of a region to the map of Zazaki linguistic dialects. In our study, first of all, questions on the subject were prepared and these questions were asked to people between 30 and 60 years old who know both Zazaki and Turkish, and the answers were recorded. In addition to the questions, stories were recorded from the mouths of some of these people, and these recordings were transcribed and searched for nominal morphological features. In this way, different features that could not be found with the questions were searched for, and different features were also identified. This study is an original example of a study for those who study Zazaki linguistics and will extend the possibilities of studying dialect comparisons. In the course of the study, detailed information about Kulp and Karpuzlu village was provided. In addition, the conceptual terms of the subject were given and then the nominal category themes; case, ezafe, number, gender and ergativity were studied. This study has found that some nominal morphological features have not changed in the Karpuzlu village area, while some usages, such as gender usage, have changed. We have presented these usages in detail.
Benzer Tezler
- Morfolojîya navdêrî ya Kurmancîya herêma Qoçgırîyê
Koçgiri bölgesi Kürtçe'sinin nominal morfolojisi / Nominal morphology of Koçgiri's region
FATİME SARUHAN
Yüksek Lisans
Kürtçe
2023
DilbilimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAŞİM ÖZDAŞ
- Kısa cam elyaf ve kalsit dolgulu polipropilen hibrit kompozitlerin fiziksel ve mekanik özelliklerinin incelenmesi
Analysing mechanical and physical properties of short glass fiber and calcite reinforced polypropylene hybrid composites
OĞUZKAN ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM MEHMET PALABIYIK
- الأسماء المشتقّة في ديوان المتنبّي' دراسة دلاليّة بلاغيّة '
El-Mutanabbi'nin divanında türetilmiş isimler (Belağî ve delâlí bir araştırma)
ABDULLATİF SHOUBAK
- Ötektiküstü Al-20Si-5Fe alaşımının farklı tekniklerle üretimi ve karakterizasyonu
Characterization and production with different tecniques of hypereutectic Al-20Si-5Fe alloy
SEYİT ÇAĞLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Fizik ve Fizik MühendisliğiGaziosmanpaşa ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN UZUN
- Trakya Bölgesi geometridae türlerinin taksonomik ve faunistik yönden araştırılması.
Taxa nomical and faunistic study of species of geometridae in Turkish thrace.
ZÜHAL OKYAR
