Zazaca Teresiye Çemçe, Kılama Pepûgî, Her Çi Beno Sanıke, Sıleman, Kılama Şilane, Gula Çemê Pêrre, Morıber, Barkerdena Zerrî, Pîltane ve Tı Tewrê Payîza Şîya romanları örneğinde ortak bellek -karşılaştırmalı bir çalışma-
Collective memory in the zazaki novels Teresiye Çemçe, Kılama Pepûgî, Her Çi Beno Sanıke, Sıleman, Kılama Şilane, Gula Çemê Pêrre, Morıber, Barkerdena Zerrî, Pîltane and Tı Tewrê Payîza Şîya -a comparative study-
- Tez No: 778263
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN ÇİFTCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Zazalar, Zaza romanları, Ortak bellek, Toplumsal izdüşüm, Zazas, Zazaki Novels, Collective Memory, Social Projections
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bingöl Üniversitesi
- Enstitü: Yaşayan Diller Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Zaza Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 259
Özet
Bu çalışma, Bereketli Hilal tabir edilen Yukarı Mezopotamya'da/Anadolu'da yaşayan halklardan biri olan Zazaların kendi dillerinde yazılan romanları esas alarak Zazaların ortak belleğini konu edinmektedir. Romanlar Zazaca konuşanlara odaklandığı için Zazalara ait sosyo-kültürel öğeler ön plana çıkmaktadır. Çalışmanın yapıldığı zamana kadar yazılmış Zazaca romanların ağırlıklı kısmını konu edinen bu incelemede, romanlar aracılığıyla edebiyat dünyasında temsil edilen toplumsal izdüşüm ile ortak belleğin iki türü olarak nitelendirilen kültürel ve iletişimsel bellek tartışılmaktadır. Bir dilin tüm anlatım olanaklarını, ifade gücünü, dilsel yeterliğini ve yetkinliğini en üst düzeyde dile getirdiği bilindiğinden, edebiyatın diğer türleri değil, son türü görülen romanlar esas alınmıştır. Bir sanat dalı olarak edebiyatın da hakikatin diğer boyutlarına benzer biçimde insan ve toplum gerçeğini ayrıntılı biçimde yansıttığı düşünüldüğünden, kurmaca eserler aracılığıyla da olsa, romanlara yansıyan kültürün hakiki olduğu ileri sürülmektedir. Romanlar aracılığıyla Zazaların çeşitli inançları, tanrısallık algılayışları, dini ritüelleri, bireylerarası ve bireyin çeşitli iktidar türleriyle ilişkiler, dil ve aidiyete dair yaklaşımlar, iletişimsel bellekte yer edinen yakın geçmişte yaşanmış olaylar, göçmenlik ve sürgünlük gibi hususlar konulaştırılmıştır. Çalışma, edebiyat evreninde temsil edilen ortak belleği öne çıkan yönleriyle inceleyerek Zazaların kendi romanlarında dikkat çeken kültürel öğelere ışık tutmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study is based on the novels written in their language by the Zazas living in Anatolia as one of the indigenous peoples. Since the works focus on Zazaki-speaking communities, the cultural elements of the Zazas come to the fore in the novels. This review deals with half of the Zazaki novels written until the time of the study, the social relations represented in the literary world through the novels, and the elements of cultural and communicative memory, which are characterized as two types of social memory, are examined. Since it is thought that a language qualifies its expressive possibilities, expressive power, linguistic competence, and perfection at the highest level through the novels, no other genres, but novels that are seen as the last genre of literature, are taken as the basis. Art and literature are thought to express the reality of man and society similarly to other dimensions of truth. In this respect, it is argued that the culture reflected in the novels, even if fictional, is genuine. Through the novels studied, the various beliefs of the Zazas, their perception of divinity, their religious rituals, interpersonal and individual relations with various types of power, approaches to language and belonging, recent events that took place in communicative memory, immigration, and exile are discussed. Thus, in the study, social projection, beliefs and values that shape cultural memory in Zaza-speaking communities, and elements that have taken place in communicative memory in the recent past are discussed.
Benzer Tezler
- Mewlîd û Eqîde yê Mela Muhemmedê Muradanî
Mela Muhemmedê Muradanî'nin Mevlîd û Eqîde adlı eseri
MEHMET ERDOĞMUŞ
Yüksek Lisans
Zazaca
2020
Doğu Dilleri ve EdebiyatıBingöl ÜniversitesiZaza Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEDRETTİN BASUĞUY
- Eqîdenameyo Zazakî yê Mela Mehemedê Hezanîyî (Metno transkrîbekerde, wekenitiş û açarnayîş
Mela Mehemedê Hezanî'nin Zazaca akaidnamesi (Transkripsiyonlu metin, inceleme ve çeviri)
METİN ÇİFTÇİ
Yüksek Lisans
Zazaca
2015
Doğu Dilleri ve EdebiyatıBingöl ÜniversitesiZaza Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NUSRETTİN BOLELLİ
- Zazakî de zerfî û goreyê raweyan şuxulnayîşê zerfan
Zazacada zarflar ve zarfların kiplere göre kullanımı
ŞAHAP LAÇİN
Yüksek Lisans
Zazaca
2018
DilbilimBingöl ÜniversitesiZaza Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ÇİFTCİ
- Hîkayeyê Roşan Lezgînî de awanî û tema
Roşan Lezgin'in hikayelerinde yapı ve tema
MİHRİBAN SUBAŞI
Yüksek Lisans
Zazaca
2022
Doğu Dilleri ve EdebiyatıBingöl ÜniversitesiZaza Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEBİ BUTASIM
- Eleviyanê Zazaunê Dêrsımi de itıqat u ritueli
Dersim Zaza Alevilerinde inanç ve ritüeller
HIDIR SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Zazaca
2020
DinBingöl ÜniversitesiZaza Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ÇİFTCİ